80
Mathcadning har qanday operatorini kiritishni uchta usulda bajarish mumkin:
•
menyu buyrug’idan foydalanib;
•
klaviatura tugmalaridan foydalanib; matematik paneldan foydalanib.
O’zgauvchilarga qiymat berish uchun yuborish operatori ―:q ishlatiladi.
Hisoblashlarni amalga oshirish uchun oldin formuladagi o’zgaruvchi
qiymatlari
kiritiladi, keyin matematik ifoda yozilib tenglik ―q belgisi kiritiladi, natijada ifoda
qiymati hosil bo’ladi.
Oddiy va matematik ifodalarni tahrirlashda menyu standart buyruqlaridan
foydalaniladi. Tahrirlashda klaviaturadan ham foydalanish mumkin, masalan
•
kesib olish – CtrlQx;
•
nusxa olish – CtrlQc;
•
qo’yish – CtrlQv;
•
bajarishni bekor qilish – CtrlQz.
Oddiy matematik ifodalarni hisoblash.
Mathcad 200 dan ortiq o’zida qurilgan funktsiyalariga ega bo’lib, ularni matematik
ifodalarda ishlatish uchun standart panel vositasidagi Insert Function (Funktsiyani
qo’yish) tugmasiga bog’langan muloqot oynasidan foydalaniladi.
Mathcad hujjatiga matn kiritish uchun bosh menyudan Insert →Text
Region
(Qo’yish→Matn maydoni) buyrug’ini berish yoki yaxshisi klaviaturadan ikkitali
kavichka (―) belgisini kiritish kerak. Bunda matn ma'lumotini kiritish uchun ekranda
matn kiritish maydoni paydo bo’ladi. Matn kiritish
maydoniga matematik ifodani
yozish uchun matematik maydonni ham qo’yish mumkin. Buning uchun shu matn
maydonida turib Insert→Math Region (Qo’yish→Matematik maydoni) buyrug’ini
berish kifoya. Bu maydondagi kiritilgan matematik ifodalar
ham oddiy kiritilgan
matematik maydon kabi hisoblashni bajaradi.
Mathcadda foydalanuvchi funktsiyasini tuzish hisoblashlarda qulaylikni va
uning effektivligini oshiradi. Funktsiya chap tomonda ko’rsatilib,
undan keyin
yuborish operatori (:q) va hisoblanadigan ifoda yoziladi. Ifodada ishlatiladigan
81
o’zgaruvchi kattaliklari funktsiya parametri qilib funktsiya
nomidan keyin qavs ichida
yoziladi.
Hsoblashlarda foydalanuvchi funktsiyasini tuzish.
