41
ishlatiladi. Ular dvigateldagi burovchi momentni uzatmalar qutisiga
o‘zaro ishqalanuvchi disklar yordamida uzatadi. Ilashish muftasi
yetakchi disklarning soniga qarab bir, ikki va ko‘p diskli, siquvchi
prujinalarning turiga va joylashuviga qarab-aylana joylashgan
prujinali, bitta markaziy prujinali va markaziy diafragma prujinali
bo‘ladi. Aylana bo‘ylab joylashgan va markaziy diafragma prujinali,
bir diskli, quruq ilashish muftasi avtomobillarda ko‘proq ishlatiladi.
Chunki bunday ilashish muftasi oddiy bo‘lib, ishlatish va ta’mirlash
ancha qulay.
Ikki diskli ilashish muftasi asosan og‘ir yuk ko‘taradigan
avtomobillarga o‘rnatiladi. Ural-375, Kraz-257, MAZ-5335. Kamaz-
5320. Ko‘p diskli ilashish muftasi gidromexanik uzatmalarda
qo‘llaniladi. Friksion ilashish muftasi to‘rtta asosiy qismdan tashkil
topgan: yetakchi va yetaklanuvchi qismlar, siquvchi va ilashish
muftasini boshqaruvchi mexanizmlar. Yetakchi qismiga maxovik,
qobiq va siquvchi disk, yetaklanuvchi qismiga, yetaklashuvchi disk
kiradi. Ilashish muftasining qo‘shilishini ta’minlaydigan siquvchi
mexanizm bir nechta prujinalardan iborat. Boshqarish mexanizmiga
ajratish muftasi podshipnigi, ajratish vilkasi, tortqi, pedal va prujina
kiradi.