Oʻzbеkistоn rеspublikаsi оliy vа oʻrtа mаxsus tа’lim vаzirligi islom karimov nоmidаgi

28 
3-
laboratoriya ishi 
Loyihalanayotgan maʻlumotlar bazasi vositalaridan foydalangan 
holda misollar yechish (PostgreSQL asoslari) 
 
Ishdan maqsad:
ma‘lumotlar bazasini boshqarish dasturiy vositasi 
yordamida serverga ulanishni sozlash va serverdagi ma‘lumotlarni qayta 
ishlash, tahrirlash koʻnikmalariga ega boʻlish. 
Masalaning qoʻyilishi: 
ma‘lumotlar bazasini boshqarish vositalari 
yordamida serverdagi ma‘lumotlarni qayta ishlash. 
Uslubiy koʻrsatmalar
: Oldingi darsda PostgreSQL dasturini oʻrganish, 
ma‘lumotlar modelini ishlab chiqish va tashkilot bilan munosabatlarning 
ERD diagrammasini yaratishning asosiy prinsiplari misolini koʻrsatdik. 
Endigi navbat PostgreSQLni amalda qoʻllashga keldi, shuning uchun bu 
darsda serverga ulanishni yaratish, mwb modelini serverga yuklash, ish 
davomida ma‘lumotlar sxemasi yangilanishlarini sinxronlashtirish, 
shuningdek PostgreSQLda ma‘lumotlar bazasini yaratishni koʻrib 
chiqamiz. 
Ma‘lumotlar bazasini yaratish uchun CREATE DATABASE 
buyrugʻidan soʻng ma‘lumotlar bazasi nomidan foydalaning. 
Soʻrovlarni bajarish uchun pgAdmin grafik mijozidan foydalanamiz, 
ammo psql konsol mijozidan ham foydalanish mumkin. 
Yangi ma‘lumotlar bazasini yaratish uchun pgAdmin-ni oching. 
Dasturning chap tomonida ma‘lumotlar bazasini tanlang, masalan, standart 
postgres ma‘lumotlar bazasi va ustiga oʻng tugmasini bosing. 
3.1-rasm. Soʻrovlar oynasini ochish 

29 
Koʻrsatilgan menyuda 
Query Tool...
bandini tanlang va dasturning 
markaziy qismida SQL kodini kiritish maydoni ochiladi. Ushbu maydonga 
quyidagi kodni kiriting: 
1 
CREATE
DATABASE
usersdb;
3.2-rasm. Soʻrovlar oynasi 
Kodni bajarish uchun chaqmoq ustiga bosing va shundan soʻng usersdb 
ma‘lumotlar bazasi yaratiladi. 
Ma‘lumotlar bazamizni koʻrish uchun chap qismdagi Ma‘lumotlar 
bazalari boʻlimiga sichqonchaning oʻng tugmachasini bosing va kontekst 
menyusida 
Yangilash...
ni tanlang: 
3.3-rasm. Ma‘lumotlar bazasini yangilash 

30 
Yangilanish sodir boʻladi va biz yaratilgan ma‘lumotlar bazasini 
koʻramiz. 
3.4-rasm. Yangi qoʻshilgan bazani koʻrish 
Odatiy boʻlib, baza faol emas, shuning uchun uning belgisi kulrang. 
Lekin unga ulanish uchun uni bosish va uning tugunini ochish kifoya. 
Ma‘lumotlar bazasini oʻchirish uchun DROP DATABASE buyrugʻidan 
keyin ma‘lumotlar bazasi nomidan foydalaning. 
Oʻchiriladigan ma‘lumotlar bazasi inaktiv boʻlishi kerak, ya'ni unga 
ulanish yopiq boʻlishi kerak. 
Masalan, usersdb ma‘lumotlar bazasini oʻchirish: 
1. 
DROP
DATABASE
usersdb;
Jadvallarni yaratish uchun CREATE TABLE buyrugʻidan soʻng jadval 
nomidan foydalaning. Jadval ustunlari va ularning atributlarini 
belgilaydigan ushbu buyruq bilan ishlatilishi mumkin boʻlgan bir qancha 
operatorlar ham mavjud. Jadval yaratishning umumiy sintaksisi 
quyidagicha:

Download 2,08 Mb.