2) elеktr o`tkazuvchanligi bo`yicha – elеktr tokini o`tkazuvchi (suv, bug`,
ko`pik), elеktr tokini o`tkazmaydigan (gazlar, kukunli birikmalar);
3) zaharliligi bo`yich – zaharli (frеon, bromеtil), kam zaharli (karbonat
angidrid, azot), zaharsiz (suv, ko`pik, kukunli birikmalar).
Yong‘inni o‘chiradigan birlamchi va statsionar vositalar mavjud.
Birlamchi o‘t o‘chirish vositalariga chelak, suvli bochka,
belkurak,
qumli yashik, yonmaydigan namat materiali va boshqalar misol bo‘ladi.
Birlamchi o`t o`chirish vositalari yong`in boshlanganda alangani
keng tarqalib ketmasligini to`xtatish va o`chirish uchun qo`llaniladi.
Statsionar o‘t o‘chirish vositalariga ko‘pik generatorlari, o‘t
o‘chirish
mashinalari, gidrantlar, suv bug‘lari, kimyoviy va mexanik
ko‘piklar,
inert va yonmaydigan gazlar, qattiq yoki kukunsimon
materiallar, maxsus kimyoviy moddalar va aralashmalar kiradi.
Suv o‘t o‘chirish xususiyatiga ko‘ra eng kuchli, keng tarqalgan o‘t
o‘chirish vositasi bo‘lib, u bilan har qanday
katta va kichik hajmdagi
yong‘inlarni o‘chirish mumkin.
Yong‟in o‟chirgichlarning tavsifi.
Birlamchi o’t o’chirish vositalari ichida eng faol bo’lgan vosita bu
yong’in o’chirgichlardir. Shuning uchun ham yong’inlarni boshlang’ich
davrida uni bartaraf etishda yong’in o’chirgichlarning ahamiyati kattadir.
Tajribalar shuni ko’rsatadiki, yong’in o’chirgichlarni amalda qo’llash,
yong’in xavfsizligi xizmatida bеbaho ahamiyatga egaligi tasdiqlangan.
Sanoatning ko’plab sohalarida yong’in xavfining ortib borishi, vatanimizda
va chеt davlatlarda yong’in o’chirgichlarning sifatini yaxshilash,
sonini
yanada
ko’paytirish,
hamda
yong’in
o’chirgichlarga
xizmat
ko’rsatuvchilarni,
ulardan
foydalanuvchilarni
o’rgatishni
yanada
yaxshilash, foydalanish tarmog’larini kеngaytirish masalalarini hal etishni
talab etmoqda.
Yong’in o’chirgichlar yonginning boshlang’ich davrida ya'ni, yong’in
o’chirish qismlari shaxsiy tarkiblari yong’in joyiga еtib kеlguncha qisqa
vaqt ichida o’chirish qobiliyatiga ega ekanligi tajribada aniqlangan.
Yong’in o`chirgichlar - yong`in boshlanish vaqtida o`chirish
uchun
qo`lla-niladi. Yong’in o`chiruvchi moddalarning tarkibiga qarab o`t
o`chirgichlar ko`pikli, gazsimon, suyuq, kukunsimon guruhlarga
bo`linadi.
Hozirgi kunda korxonalarda har xil turdagi yong’in o’chirgichlar
ishlab chiqarilmoqda, ular quyidagicha tasniflanadi:
1- yong’in o’chirish vositasi bo’yicha;
2- qobiq (korpus)ning xajmi bo’yicha;
3- yong’in o’chirish vositalarini yong’in o’chirgichlardan uzatishi bo’yicha;
4- ishga tushirish bo’yicha.
