31
1.2.4-rasm. Raqamli platformalarni funktsiyalari bo‘yicha tasniflash
1.2.5-rasm. Raqamli platformalarning qamrab olish ko‘lami
bo‘yicha
tasniflanishi
Funksiyalari
Operatsion
platforma
(Uber, Gett, Yandex)
Innovatsion
platformалар
(Android, iOS,
Micrisoft Windows)
Agregat platforma
(Alibaba)
Ijtimoiy platformalar
(Facebook,
Instagram
Instagram)
Integrallashgan
platformalar
(Apple: AppStore,
iCloud)
Mobillashtirilgan
platforma (CRM -
tizimi)
Investitsion
platforma
(Kickstarter)
Ta’lim olishga
mo‘ljallangan
platformalar (You
Tube, Coursera)
Qamrab olish ko‘lami
bo‘yicha
Global platform
(PayPall, Facebook,
Instagram)
Mintaqaviy platforma
(YandexTaxi,
Одноклассники)
Milliy platform (Qiwi, U
- Report)
32
Har bir mukammal platforma uchun besh hil foyda-
lanuvchilarni ajratish mumkin (1.2.6-rasm ):
1.2.6-rasm. Mukammal raqamli platformaning foydalanuvchilar
(ishtirokchilari) guruhlari
platforma operatori – platformaning ishlashini ta’minlaydi,
ishlab chiqish
jarayonini boshqaradi;
yetkazib beruvchilar – platform orqali reklama qilingan va
/ yoki sotiladigan tovarlar va xizmatlarni taqdim etadi;
iste’molchilar - tovarlar va xizmatlarni sotib
oluvchilar;
servis provayderlar – yetkazib beruvchilar va / yoki
iste’molchilar uchun muhim bo‘lgan
funksional modullarni yara-
tadi;
regulyator – huquqiy normalarga rioya qilinishini nazorat
qiluvchi organ.
Mavjud raqamli platformalar 4 yo‘nalishda ishlab chiqilgan:
1. Amaliy dasturiy va apparat
yechimlarini ishlab chiqish
va amalga yetkazib berish uchun raqamli muhitni tashkil tadi-
gan platformalar (AndroidOS, iOS, Intelx 86) ;
33
2. Kommunikatsion infratuzilmani
va foydalanuvchilar
uchun kontentni yetkazib beradigan platformalar (Telegram,
ERAGLONASS, GPS, va hokazo) ;
3. Innovatsion biznes – modellarni amalga oshirish imkonini
beradigan bozorda raqamli infratuzilmasini shakllantiradigan plat-
formalar ( Alibaba, eBuy, Amazon) ;
4. Bozorning raqamli infratuzilmasini shakllantiradigan va
katta ma’lumotlarni qayta ishlash
natijalari asosida foyda-
lanuvchilarni boshqaradigan platformalar ( Uber, Yandex Taxi) .
