O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti s. Eshtemirov, F. M. Nazarov




Download 2,67 Mb.
Pdf ko'rish
bet32/164
Sana25.01.2024
Hajmi2,67 Mb.
#146073
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   164
Bog'liq
ALGORITMLASH VA DASTURLASH ASOSLARI

while
 
48 
if for
 
a/bc 
lar identifikator bo`la olmaydi. 
C++ tilida o„zgaruvchi va uning turlari 
C++ dasturlash tili tarkibidagi barcha o‗zgaruvchilari qandaydir turlarga mansub 
bo‗ladi, chunki o‗zgaruvchi e‘lon qilingandan so‗ng kompyuter xotirasidan 
o‗zgaruvchi uchun joy ajratiladi. Dasturlash tillarida dastur bajarilishi paytida 
qandaydir berilganlarni saqlab turish uchun o‗zgaruvchilar va o‗zgarmaslardan 
foydalaniladi. O‗zgaruvchi-dastur obyekti bo‗lib, xotiradagi bir nechta yacheykalarni 
egallaydi va berilganlarni saqlash uchun xizmat qiladi. Dastur ishlashi mobaynida 
qiymatlari o‗zgarishi mumkin bo‗lgan identifikatorga o‗zgaruvchilar deyiladi. 
O‗zgaruvchi o‘z nomiga, o‗lchamiga va boshqa atributlarga, xususiyatlarga ega 
bo‗ladi. O‗zgaruvchilarni ishlatish uchun ular albatta e‘lon qilinishi kerak. E‘lon 
natijasida o‗zgaruvchi uchun xotiradan qandaydir soha zahiralanadi, soha o‗lchami 
esa o‗zgaruvchining aniq turiga bog‗liq bo‗ladi. C++ tilida o‗zgaruvchi e‘loni uning 
turini aniqlovchi kalit so‗zi bilan boshlanadi va ‗=‘ belgisi orqali boshlang‗ich qiymat 
beriladi (shart emas). Bitta kalit so‗z bilan bir nechta o‗zgaruvchilarni e‘lon qilish 
mumkin. Buning uchun o‗zgaruvchilar bir-biridan ‗,‘ belgisi bilan ajratiladi. E‘lonlar 
‗;‘ belgisi bilan tugaydi. O‗zgaruvchi nomi 255 belgidan oshmasligi kerak. 
O‗zgaruvchilarni e‘lon qilish dastur matnining istalgan joyida amalga oshirilishi 
mumkin. 
Dastur 
tarkibidaqandaydir 
o`zgaruvchilardan 
foydalanish 
uchun, 
ular,albatta,e`lon qilinishi kerak. E`lon qilishdan maqsad ushbu o`zgaruvchi uchun 
EHM xotirasidan joy ajratishdir.
O`zgaruvchini e`lon qilishda, albatta, uning turi, nomi, dastlabki qiymati 
ko`rsatiladi(ya‘ni initsializatsiyalanadi. Ammo initsializatsiyalanmasdan ham e‘lon 
qilinishi mumkin). Ya‘ni initsializatsiyalashni o`zgaruvchi e`lonida emas, balki 
dastur ichida ham amalga oshirish mumkin. 


46 
Masalan: int a=5, b=10, c=43; initsializatsiyalangan holda e`lon qilish; 
int a, b, c; initsializatsiyalamasdan e`lon qilish; 
Bunda int – tur nomi bo`lib, integer (butun) so`zining qisqartirilgan shakli. 
Demak,a,b,c lar faqat butun qiymatlarnigina qabul qilishi mumkin. Boshqa turli 
qiymatlarni qabul qila olmaydi. Masalan, haqiqiy qiymat berilsa, haqiqiy sonning 
kasr qismi tashlab yuboriladi. 
Har xil tur uchun xotirada har xil joy ajratiladi. Hatto bitta tur uchun har xil 
razryadli mashinalarda har xil hajmdagi joylar ajratilishi mumkin. 
Yuqoridagi misollarda ko`rsatilganidek, bitta turdan foydalanib, bir nechta 
o`zgaruvchilarni e`lon qilish mumkin va ular bir-birlaridan (,) belgisi bilan ajratib 
yoziladi hamda (;) belgisi bilan yakunlanadi. 

Download 2,67 Mb.
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   164




Download 2,67 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti s. Eshtemirov, F. M. Nazarov

Download 2,67 Mb.
Pdf ko'rish