(i++, i--), (++i, --i ), !, (*, /, %), (+, -), (, =), (==, !=), &&




Download 2,67 Mb.
Pdf ko'rish
bet48/164
Sana25.01.2024
Hajmi2,67 Mb.
#146073
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   164
Bog'liq
ALGORITMLASH VA DASTURLASH ASOSLARI

(i++, i--), (++i, --i ), !, (*, /, %), (+, -), (<, >, <=, >=), (==, !=), &&, 
||, ?:, (=, *=, /=, +=, -=, %=). 
Kiritish operatori 
C++ dasturlash tilida dastur tuzishda o‗zgaruvchilar qiymati kompyuter 
xotirasiga joylashtirish jarayoni ma‘lumotlarni kritish deyiladi. O‗zgaruvchilar 
oqimi va ma‘lumotlar jamlanmasi o‗zgaruvchilar turiga qarab kompyuter 
xotirasidan joy egallaydi. Dastur tuzish jarayonida o‗zgaruvchilar qiymatini 
kompyuter xotirasiga kiritish buyrug‘i yozilishidan avval o‗zgaruvchilarni, albatta, 
turiga mos ravishda e‘lon qilishi kerak. Ba‘zi masalalarda parametrlarning 
qiymatlari oldindan ma‘lum bo‗lmaydi. Ularning qiymatlarini dasturni bajarish 
jarayonida kiritib ketishga to‗g‗ri keladi. Bu hol tuzilgan algoritmning 
ommaviyligini ta‘minlaydi. Masalan, kvadrat tenglamani yechish dasturini 
tuzishda a, b, c koeffitsentlarning qiymatlarini har ijro etganda o‗zgartirib 
yurmasdan, dasturni ijro etish jarayonida kiritib ketish qulay.
C++ dasturlash tilida ma‘lumotlarni kiritish operatori cin kalit so‗zi 
yordamida tasvirlanadi. o‗zgaruvchilar ikki va undan ortiq bo‗lsa, u holda >> belgi 
orqali o‗zgaruvchilar bir biridan ajratilib yoziladi. 


69 
C++ dasturlash tilida ma‘lumotlarni kiritish operatorining umumiy ko‗rinishi 
quyidagicha: 
cin>>o„zgaruvchi1>>o„zgaruvchi2; 
Qiymati kiritiladigan o‗zgaruvchilar bu operatordan keyin bir-birlaridan 
―>>‖ belgilari bilan ajratilgan holda yoziladi. Masalan: cin >> a >>b>>c; buyrug‗i 
dastur ijrosi davomida a, b va c o‗zgaruvchi parametrlarning qiymatlari kiritilishi 
kerakligini bildiradi va kompyuter ushbu buyruqni uchratgach dastur bajarilishini 
to‗xtatib, o‗zgaruvchilar qiymatlari kiritilishini kutadi. Shundan so‗ng 
o‗zgaruvchilarning qiymatlari bir-birlaridan probel bilan ajratilgan holda 5 -4 12 
kabi klaviaturadan terilib, ENTER tugmachasi bosilsa, nooshkor holda a=5; b=-4; 
c=12 kabi qiymat berish buyruqlari bajariladi. Bunda quyidagilarga alohida e‘tibor 
berish kerak: 
- o‗zgaruvchilar kiritayotgan qiymatlarni kiritish tartibidagi nomeri bo‗yicha 
qabul qiladi, ya‘ni cin operatoridagi n- o‗zgaruvchi kiritilgan n- qiymatni oladi; 
- kiritilayotgan qiymatlar o‗zgaruvchi uchun e‘lon qilingan turga mos 
kelishi shart, aks holda xatolik sodir bo‗ladi;
- cin operatori dasturning istalgan joyida bo‗lishi mumkin. Ammo bu 
operator tarkibidagi o‗zgaruvchilardanfoydalanilgan buyruqlardan oldin uchrashi 
kerak, aks holda dastur ijro etilayotganda buyruqlardagi o‗zgaruvchilarning 
qiymatlari ma‘lum bo‗lmay qoladi.
Misol: C++ dasturlash tilida bir va ikkitadan ortiq o‗zgaruvchilarni 
kiritishni tasvirlash. 
#include
int main ()
{ int a,b,c; // a,b va c o‗zgaruvchilarni e‘lon qilish 
cin>>a; // a ni kritish 
cin>>b>>c; // b va c larni kritish 
return 0;
}

Download 2,67 Mb.
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   164




Download 2,67 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



(i++, i--), (++i, --i ), !, (*, /, %), (+, -), (, =), (==, !=), &&

Download 2,67 Mb.
Pdf ko'rish