43
Umumfoydalanishdagi INTERNET-markazi xonasidagi kompyuterlarni joylashtirish
sxemasi.
5.4. Ixtisoslashtirilgan maktablar
Ixtisoslashtirilgan maktablarning namunasi sifatida bolalar san‟at
maktablarini ko„rib chiqamiz:
Bu maktablar, odatda, 4 ta bo„linmadan iborat bo„ladi:
- tayyorlov;
- musiqa; xoregrafiya;
- tasviriy san‟at bo„linmasi.
Tayyorlov bo„linmasi bolalar san‟at maktabining boshqa bo„linmalaridan
alohida faoliyat ko„rsatishi va tarkibida quyidagi xonalar bo„lishi lozim:
musiqa
44
sinfi, rasm va plastik materiallardan buyumlar yasash sinfi, omborxona, musiqa
asboblari va badiiy fond saqlanadigan xona, universal zal, dushxonalar, sanitariya
bloklari.
Musiqa bo‘linmasi shunday rejalashtirilishi kerakki, vazifalari bo„yicha bir
xil xonalar funksional, akustik, tovush izolyatsiyasi va konstruktiv talablardan
kelib chiqqan holda alohida seksiyalarga jamlanib,
vertikal va gorizontal
bo„yicha boshqa xonalardan ajratilishi lozim. Yakka tartibda musiqa bilan
shug„ullanishga mo„ljallangan xonalarni musiqa asboblari va qo„l yuvgich
joylashtiriladigan tambur-shlyuzlar bilan loyihalashtirish kerak. Musiqa
sinflarining devorlarini noparallel (chetlanishi 2-12
0
) qilib,
tegishli akustik
jihozlanishi bilan birga bajarish tavsiya etiladi [30].
Xoreografiya bo‘linmasi tarkibiga ritmika va raqs mashg„ulotlari uchun
xona, klassik, sahna hamda xalq raqslari, shuningdek zamonaviy raqslar uchun
zallar,
nazariy fanlar sinfi, liboslar ustaxonasi, yechinish-kiyinish xonasi,
dushxonalar, sanitariya bo„lmalari kiradi. Tasviriy san‟at bo„linmasi tarkibiga
rasm, rassomlik, kompozitsiya va haykaltaroshlik ustaxonalari kiradi. Rassomlik
va
rasm ustaxonalarining har biri, odatda, yuqori qavatlarda joylashtiriladi va
quyidagi zonalardan iborat bo„ladi:
- o„qituvchi zonasi;
- natyurmotlar zonasi;
- o„quvchilar zonasi;
- molbertlar saqlanadigan zona.
Haykaltaroshlik ustaxonasi quyi qavatda joylashtiriladi.
Ustaxonalarning balandligi chiqib turuvchi konstruksiyalarning pastki
qismidan hisoblaganda 3,6-3,9 metr, eni 6 metr, uzunligi 9 metr qilib qabul
qilinadi. Jismoniy va aqliy rivojlanishi zaif
bolalar uchun maxsus maktab-
internatlarni loyihalashtirishda davolash muassasalari bilan tezkor bog„lanishni
ta‟minlashga alohida e‟tibor qaratish zarur. Undan tashqari, bu kabi
muassasalarni imkon qadar tinch va ko„kalamzor hududlarga joylashtirish kerak.
Ana shu ikki asosiy talabga yirik ma‟muriy markaz bilan yaxshi aloqaga ega
shahar yaqinidagi zona javob beradi. Maxsus maktablarni
loyihalashtirishda
davolashning o„ziga xos sikllari, ta‟lim-tarbiya va turmush tarzining shart-
sharoitlari albatta hisobga olinadi. Masalan, tayanch-harakatlanish apparati
shikastlangan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan maktablarda panduslar ko„zda
tutilishi lozim; sinf xonalarining parametrlari aniq
talablardan kelib chiqqan
holda o„zgartirilishi mumkin. Bunday maktab binolarining balandligi 2 qavatdan
oshmasligi lozim.
