Detal nomi
|
Og‘ir.
|
material K
|
Detal nomi
|
Og‘ir.
| |
D1
|
0.8
|
po„lat K1
|
D1
|
0.8
| |
D2
|
1.0
|
po„lat K2
|
D2
|
1.0
| |
D3
|
0.5
|
po„lat K4
|
D4
|
0.7
|
K material
K1 po„lat
K2 po„lat
K3 alyuminiy
Natijada 6 ta emas, 4 ta kortej olinadi va takrorlanuvchi kortejlar o„chiriladi.
C
-
K
|
Detal nomi
|
Og‘irligi
|
Material
| |
K1
|
D1
|
0.8
|
po„lat
| |
K2
|
D2
|
1.0
|
po„lat
| |
K3
|
D3
|
0.5
|
po„lat
| |
K4
|
D4
|
0.7
|
alyuminiy
|
Tipi bo„yicha mos bo„lgan ikkita A va V munosabatni kesishmasi (A intersect B) deb bir vaqtning o„zida ikkala A va B munosabatga tegishli bo„lgan t kortejlar to„plamidan iborat S munosabatga aytiladi.
Misol: yuqoridagi keltirilgan munosabatlar uchun A intersect B amali natijasi po„latdan tayyorlangan va og„irligi 0.5 kg dan og„ir bo„lgan detallarni tasvirlaydi.
C
-
K
|
Detal nomi
|
Og‘ir.
|
Material
| |
K1
|
D1
|
0.8
|
po„lat
| |
K2
|
D2
|
1.0
|
po„lat
|
Ikkita A va V munosabatlarning ayirmasi deb, A va V munosabatlar kabi sarlavhaga ega va A munosabatga tegishli hamda V munosabatga tegishli bo„lmagan t kortejlardan iborat tanaga ega bo„lgan munosabatga aytiladi
Misol: A va V munosabatlar berilgan bo„lsin: A – po„latdan yasalgan detallar; V – 0.5 kg dan og„ir bo„lgan detallar
S = (A minus B) C = (B minus A)
-
K
|
Detal
|
Og‘ir.
|
Material
|
|
K
|
Detal
|
Og‘ir.
|
Material
| |
K3
|
D3
|
0.8
|
po„lat
|
K4
|
D4
|
0,7
|
Alyumin
|
Relyasion MBBT da ma‟lumotlar bilan ishlashda ishlatiladigan 2ta katta gurux tillari relyasion hisoblash deyiladi. Relyasion hisoblash predikatlarni hisoblashga asoslangan bo„lib ifodalarni yozishga mo„ljallangan qiodalar to„plamidan iboratdir. Ular yordamida biz mavjud munosabatlardan yangi munosabatlar yaratishni ta‟minlaymiz. Bunday ifodaalrni yozishda solishtirish amallari, mantiqiy amallar va mavjudlik kvanteri va umumiylik kvanteri ishlatiladi.
Hozirgi paytda relyasion MBBT ni taraqqiyotida yangi til QBE tili ishlamoqda. Bu tilda relyasion algebra va relyasion hisoblashlarda ko„zda tutilmagan bir qancha imkoniyatlar kirgan. Bu tilni hususiyati shundan iboratki, u terminallarda ishlashga muljallangan. So„rovlarni yaratish uchun maxsus ekran redaktoridan, munosabat va redaktorlaridan foydalanamiz. QBE tilida foydalanuvchi o„zi olishini mo„ljallagan natijani so„rov ko„rinishida tasvirlaydi va MBBT uni kerakli amallar ketma – ketligiga aylantirib beradi.
Ma‟lumot modelini rivojlanish konsepsiyasi 5 ta bosqichni ko„rsatishi mumkin:
60- yillarning 2 – yarmida, bunda asosan ierarxik modellarga e‟tibor berilgan;
70- yillarning 1 – yarmi, tarmoqli modellar;
70- yillarning 2 – yarmi, relyasion modellar;
80- yillarning 1 – yarmi, semantik modellar;
80- yillarning 2 – yarmi, ob‟ektga mo„ljallangan tizim.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. S.S. Gulomov, A.T. Shermuhamedov , B.A. Begalov Iktisodiy informatika.
T.,O`zbekiston, 1999 yil.
2. B.Ya. Sovetov Informasionnaya texnologiya. M.,Vqsshaya shkola,1994 g.
3. Piter Norton Windows-95 dlya polzovateley. M.,Info,1998 g.
4. Rukovodstvo po IBM Microsoft Windows 1994 g.
5. M. Kirmayer Multimediya Per.s nem. SPb.VNV- Sank-Peterburg, 1994 g.
6. D. Gukin IBM sovmestimqy personalnqy Kompyuter. M.,Mir,1993 g.
7. V.E. Figurnov IBM PC dlya polg`zovatelya. M.,Infra-M.,1995 g.
8. www.uzedu.uz
9. www.tuit.uz
http://fayllar.org
|
