O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi xorazm viloyat kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvifiqlashtirish hududiy boshqarmasi Yangiariq tuman 1-son kasb hunar maktabi




Download 4.56 Mb.
bet2/44
Sana05.09.2023
Hajmi4.56 Mb.
#80297
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   44
Bog'liq
AT to\'plam
11-SINF Geometriya, Orzularim ko, 1 kurs Ishchi dastur so\'nggisi, Raqamli iqtisodiyotda mobil texnologiyalar Raqamli texnologiyala-fayllar.org (2), Документ Microsoft Word (5), o\'qitish materiali, 4 Ketma -ketliklar, daraxtlar, graflarni ifodalash usullari, кийим турлари, Transport vositalaridan foydalanish ko`rsatkichlari, 5 mavzu MS EXCEL ЖАДВАЛ МУХАРРИРИДА ИШЛАШ КУНИКМАЛАРИ(1), ABN 3-mus ish, biorganika mustaqil ish, To\'rayev H.T, Azizov I. Matematik mantiq va diskret matematika 1-jild (1), chilangarlik
1-MA’RUZA
MAVZU: Kirish. O‘quv ustaxonasida xavfsizlik texnikasi va yong‘in havfsizligi qoidalari.
Reja:
1. Xavfsizlik texnikasi o’rganish.
2. Avtomobil tuzulishi xaqida umumiy ma’lumot.

Ma'lumki, avtomobil hozirgi xalq xo'jaligining hamma sohalarida keng ekspluatatsiya qilinmoqda. Chunki avtomobil transporti yuqori monyovrchanlikka ega bo'lganligi sababli turli yo'llarda yurish va turli ish sharoitlariga moslana olish hususiyatiga ega. Hozirgi kunda xom ashyo va tayyor mahsulotlarni tashish, ochiq usulda ko'mir va ruda qazib chiqarish, industrial usulda uy joy binolari va sanoat korxonalari qurish, qishloq xo'jaligiga zarur yuklar, o'g'it va turli materiallarni tashish, keng iste'mol mollarini bevosita iste'molchilarga o'z vaqtida yetkazib berish va boshqa maqsadlarda avtomobillardan foydalaniladi.


Avtomobil transportining ro'li qishloq xo'jalik mahsulotlarini tashishda ham ortib bormoqda. Yuk avtomobillaridan tashqari passajir avtomobillarining ham mamlakatimiz aholisining kundalik tumushida ahamiyati katta.
Harakatlanuvchi transport mashinalarining rivojlanishga 1766 yilli mexanik I.Polzunov yaratgan bug' mashinasi katta o'zgarish kiritdi. Keyinchalik bug' mashinasi yordamida relssiz yo'llarda yo'lovchi va yuk tashishga mo'ljallangan bug' aravasi yaratilgan lekin bug' aravalari vazmin va qo'pol bo'lganligi sababli relssiz yo'llarga moslasha olmadi. Keyinchalik bunday bug' aravalari relsli yo'lga qo'yilgach, temir yo'l transporti vujudga keldi va tez suratlar bilan rivojlandi.
Porshenli ichki yonuv dvigateli yaratilgandan keyingina avtomobilsozlik rivojlana boshladi. Avtomobillarga benzin va kerosin bilan ishlaydigan dvigatellar o'rnatish sohasida turli mamlakatlarning ko'pgina ixtirochilari ish olib bordilar. 1880 yilda O.S.Kastovich benzin bilan ishlaydigan porshenli ichki yonuv dvigatelini qurdi 1898 yilda Peterburg texnologiya institutining professori G.P.Depp og'ir suyuq yonilg'ida ishlaydigan ichki yonuv dvigatelini yaratdi. Bu dvigatelda suyuq yonilg'i siqish natijasida alanga olib, porshenni harakatga keltiradi. 1892 yilda avtomobil o'rtacha tezligi 24 km/soatdan oshmagan bo'lsa, 1895 yilda bu tezlik 69km/soatga yetdi. 1908 yilda avtomobillar Rigadagi Rus-Baltika zavodida chiqarila boshladi, ammo 8 yil ichida 450 dona yengil avtomobil ishlab chiqarildi.
Sobiq Ittifoq davrida Avtomobil sanoatining yangi rivojlanish davri Ulug' Vatan urushidan so'ng boshlandi. 1946-1955 yillar davrida Minsk, Kutaisi yuk avtomobil zavodlari va Lvov, Pavlov avtobus zavodlari qurildi. 1959-1965 yillarda Belorussiya, Kremenchuk, Mogiloyov, Yerevan yuk avtomobil zavodlari va Likin avtobus hamda Zaporojes yengil avtomobil zavodlari ishga tushurildi. 1970 yillarga kelib, Talyatti shahrida yiliga 660 ming yengil avtomobil chiqarishga mo'ljallangan Volga avtomobil zavodi (VAZ) qurildi. 1975-1976 yillarda Kama avtomobil zavodi ishga tushirilib, uch o'qli sakkiz tonnali dizel avtomobillari ishlab chiqarila boshlandi. Kelgusi yillarda bu zavodni ikkinchi navbatdagi qurilishi bitkazilib, yiliga 150 ming dona KaMAZ markali og'ir yuk avtomobillari ishlab chiqarilishi yo'lga qo'yildi.
Hozir MDH davlatlarida ishlab chiqarilgan avtomobillarning asosiy ba'za modellari quyidagilardir : Zil-130-80; GAZ-3110 “Volga”; KrAZ-257B1; MAZ-5335; BelAZ-540; Ural-377; KAZ-608; KaMAZ-5320; Moskvich-412; VAZ-2101; ZAZ-966; LiAZ-677; LAZ-695; PAZ-3205; UAZ-452; RAF-977; va boshqalar.
Hozirgi kunda mustaqil O'zbekiston iqtisodiyotini bozor munosabatlari sharoitida yangicha shakllantirishda avtomobil transportining ham ahamiyati kattadir.O'zbekistonda, qolaversa Markaziy Osiyoda avtomobil sanoatiga poydevor 1992 yili mamlakatimiz rahbarining Janubiy Koreyaga rasmiy tashrifi chog'ida “DEU Tablik MOTORS” kompaniyasi faoliyati bilan tanishish asosida qo'yildi.
1993 yilda loyihaviy quvvati yiliga 200 mingga yaqin avtomobil ishlab chiqarishga mo'ljallangan zavod “O'zDEU avto” qo'shma korxonasi ro'yxatga olindi va Asaka shahrida ulkan avtomobil zavodi qurilishi boshlanib, 1996 yil 19 iyulda ishga tushirildi.
O'zbekiston avtomobil ishlab chiqaruvchi mamlakatlar qatoridan o'rin olishi uning beqiyos imkoniyatlaridan nishona, istiqbolli, kelajagi buyukligini tasdiqlovchi omildir.
Markaziy Osiyoda avtobus va yuk tashuvchi avtomobillarga talab yuqoriligidan hukumat qarori bilan loyihaviy quvvati yiliga 5 ming avtomobil (ulardan 4 mingtasi avtobus, 1 mingtasi yuk avtomobillari) ishlab chiqarishga mo'ljallangan zavod “SamKochavto” o'zbek–turk qo'shma korxonasi 1999 yilning mart oyida ishga tushirildi.
Yuqorida keltirilgan fikrlardan ko'rinib turibdiki, O'zbekiston uchun avtomobil sohasini mukammal biladigan yuqori malakali kadrlar tayyorlash hozirgi kunning eng dolzarb muammolaridan biridir. Buning uchun kollejlarning barcha o'quvchilari boshqa fanlar bilan bir qatorda “Avtomobil transporti xarakatlanuvchi tarkibi” fanini ham chuqur o'rganishlari zarur. Chunki u jamiyatning bazasini, ishlab chiqarishni zamonaviy tashkil etishni, jumladan avtomobillarni sir-asrorlarini va tub mohiyatlarini ochib beradi.
Mustaqil O’zbekistonimizda avtomobilsozlikning yaratilish tarixi 1992 yildan boshlanadi. Vazirlar Mahkamasining 1992 yil 5 noyabrdagi 509 - sonli qarori bilan O’zbekistonda Janubiy Koreyaning DEU korporatsiyasi bilan hamkorlikda Andijon viloyatining Asaka shahridagi tirkama zavodining negizida avtomobil ishlab chiqaruvchi «O’zDEUavto» qo’shma korxonasi tashkil etildi. Ushbu qo’shma korxonaning qurilishi 1993 yilning mart oyida boshlanib 1996 yili bahorida tugallandi. «O’zDEUavto» qo’shma korxonasining asosiy konveyeridan 1996 yilning 26 mart kuni birinchi o’zbek avtomobili «Damas» chiqdi va mamlakatimiz 28-bo’lib dunyodagi avtomobil ishlab chiqaruvchi davlatlar qatoriga qo’shildi.
O’zDEUavto qo’shma korxonasi konveyeridan:

  • 1996 yilning 5 iyun kuni Тiko,

  • 1996 yilning 19 iyul kuni Neksiya,

  • 2001 yilning avgustida Matiz

  • 2002 yili Neksiya DOHC

  • 2003 yilning avgustida Lasetti,

  • 2005 yili Matiz-Best chiqdi.

«O’zDEUavto» qo’shma korxonasi 2007 yilda General Motors kompaniyasi va AK «O’zAvtosanoat» kompaniyalari kelishuviga ko’ra «GMO’zbekiston» korhonasiga aylandi. «GMO’zbekiston» korhonasida quyidagi yangi modellar

  • 2009 yili yangilangan Neksiya;

  • 2011 yil yanvarda Spark.

ishlab chiqarila boshladi.

Download 4.56 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   44




Download 4.56 Mb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi xorazm viloyat kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvifiqlashtirish hududiy boshqarmasi Yangiariq tuman 1-son kasb hunar maktabi

Download 4.56 Mb.