|
Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta‘limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti fizika – matematika fakultetiBog'liq Majmua IVRT 1-SEMestr 123Axborotlarni kodlash usullari.
Har bir axborot bir necha xil usulda kodlanishi mumkin. Kompyuterlarning vujudga kelishi
bilan alohida inson va butun nsoniyat ishlatadigan barcha ko‗rinishdagi axborotlarni kodlash zaruriyati
paydo bo‗ldi. Ammo axborotlarni kodlash muammosini yechishni insoniyat kompyuterlar paydo
bo‗lishidan ancha oldin boshlagandi. Insoniyatning olamshumul kashfiyoti –yozuv va arifmetika-nutq
va raqamli axborotni kodlash sistemasidan boshqa narsa emasdi. Axborot hech qachon sof holatda
bo‗lmagan, u har doim qandaydir kodlangan ko‗rinishda bo‗lgan. Ikkili kodlash-axborotni
ifodalashning keng tarqalgan usullaridan biridir. Hisoblash mashinalarida, robotlarda, raqamli dastur
boshqaruvidagi stanoklarda umumiy qonundagidek, hamma informatsiya , apparat bajaradigan barcha
ishlar, ikkilik alfavit so‗zlari ko‗rinishida kodlanadi.
Belgili axborotni kodlash
.
Asosiy operatsiya, matnning alohida belgisida bajariladi-belgilarni taqqoslash. Simvollarni
taqqoslashda eng muhim jihat har bir belgi uchun takrorlanmaslik va bu kodning uzunligi, bevosita
kodlash prinsipini tanlash amaliy jihatdan ahamiyatga ega emas. Matnlarni kodlashda turli kod
jadvallarida foydalaniladi. Muhimi, bir yoki bir nechta matnni kodlash va dekodlashda bir jadvaldan
foydalanlsa bo‗lgani. Kodlash jadvali –tarkibida bir qancha tartiblangan kodlanuvchi belgilar obrazi va
unga mos ikkilik koddagi belgi bo‗lgan jadvaldir. Birmuncha mashhur kodlash jadvallari quyidagilar:
ДКОИ-8, ASCII, CP1251, Unicode.
Tarixiy taraqqiyoti davomida belgilarni kodlash uchun sifatli kod uzunligi 8 bit yoki 1 bayt deb
belgilangan. Shuning uchun kompyuterda saqlanuvchi har bir belgiga bir bayt xotira mos keladi. 0 va 1
ning turli kombinatsiyalari 8 bit kod uzunligida 2
8
=256, shuning uchun bir kodlash jadvali yordamida
256 tadan ko‗p bo‗lmagan belgilani kodlash mumkin. 2bayt(16 bit) kod uzunligi bilan 65536 ta belgini
kodlash mumkin.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta‘limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti fizika – matematika fakulteti
|
