Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta‘limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti fizika – matematika fakulteti

Download 3,81 Mb. Pdf ko'rish
bet	61/193
Sana	13.05.2024
Hajmi	3,81 Mb.
	#230005

1 ... 57 58 59 60 61 62 63 64 ... 193

Bog'liq
Majmua IVRT 1-SEMestr 123

Matnli axborotlarni kodlash.
Tovushli axborotlarni kodlash.

Raqamli axborotni kodlash.

Raqamli va matnli axborotni kodlashdagi o‗xshashlik quyidagilardan iborat: bu turdagi mA‗lumotlarni
taqqoslash mumkin bo‗lganligi uchun, har xil son har xil kodga ega bo‗lishi kerak. Sonli
ma‗lumotlarning matnli ma‗lumotlardan asosiy afzaligi shundan iboratki, sonlar ustida taqqoslash
amalidan tashqari turli-tuman matematik amallarni bajarish mumkin: bo‗lish, ko‗paytirish, ildi
chiqarish , logarifmni hisoblash va h.k. matematikada sonlar ustida bu amallarning bajarilishi qoidalari
batafsil ishlab chiqilgan . Kompyuterga kiritilgan sonlarning asosiy hisoblash tizimi pozitsion ikkilik
tizimidir.
Matnli axborotlarni kodlash.
Hozirgi vaqtda foydalanuvchilarning katta qismi kompyuter yordamida harflar, sonlar, tinish
belgilari va boshqa belgilardan iborat matnli ma‗lumotlarni qayta ishlaydi.
Kodlashning mohiyati shundan iboratki, har bir belgiga ikkilik koddagi 00000000 dan 11111111gacha
bo‗lgan sonlardan biri yoki o‗nlik koddagi 0dan 255 gacha bo‗lgan sonlardan biri mos qilib
belgilangan. Hozirgi vaqtda rus harflarini kodlash uchun 5 turlicha kodlash jadvallaridan(КОИ - 8,
СР1251, СР866, Мас, ISO) foydalaniladi. Bir jadval yordamida kodlangan matn boshqa jadvalda
to‗g‗ri ko‗rinmaydi.
Asosiy belgilarni kodlashning usuli ASCII(American Standard Code for Information Interchange-
ma‗lumotlarni almasish uchun Amerika standarti)-kodi deb nomlanib, 16 lik sanoq tizimida kodlangan
16 ga 16 jadvaldan iborat.
Tovushli axborotlarni kodlash.
Fizika kursidan ma‗lumki tovush bu havoning tebranishidir. O‗zining tabiatiga ko‗ra tovush uzluksiz
to‗lqindir. Agar tovushni elektr signalga o‗zgartirsak(masalan, mikrofon yordamida), biz vaqt o‗tishi
bilan o‗zgaruvchi bir tekis kuchlanishni ko‗rishimiz mumkin. Kompyuter analog signalni qayta

ishlashi uchun uni qandaydir ikkilik ko‗rinishdagi sonlar ketma-ketligi ko‗rinishiga o‗zgartirishimiz
kerak. Buning uchun esa diskretizatsiya va raqamlash kerak. Bu ish bunday shaklda ham bo‗lishi
mumkin: ma‗lum bir vaqt oralig‗idagi signal amplitudalarini aniqlash va olingan raqamli
ma‗lumotlarni kompyuter xotirasiga yozish.

Download 3,81 Mb.

1 ... 57 58 59 60 61 62 63 64 ... 193

Download 3,81 Mb.

Pdf ko'rish