|
O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta ta`lim
|
| bet | 67/96 | | Sana | 09.12.2023 | | Hajmi | 6,15 Mb. | | #114566 |
Bog'liq O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta ta`limСаСО3 + 2НСl → СаСl2 +Н2О + СО2
Dolomit uchun:
CaCO3MgCO3 + 4HCl→CaCl2 + MgCl2 + 2H2O +CO2
Reaktsiya mahsulotlari suvda yaxshi eriydi va qatlamdan quduqqa olinib yer yuzasiga ko'tarilish mumkin.
Kislota ishlov berish jarayonida ham quduq devori bilan, ham g’ovakli kanallar bilan reaktsiyaga kirishadi. Reaktsiya natijasida g’ovakli muhit kengayishi va uning loyha karbonat jinslardan tozalanishi tufayli quduq mahsuloti anchaga oshadi.
Ishlov berishda kislota kontsentratsiyasi va uning sarflanish miqdoriga alohida ahamiyat berish kerak.
Qatlam sharoitlariga ko'ra ishlov berishda odatda 8-15% NSl kislotasi qo’llaniladi. Shuningdek har bir metr qatlam qalinligi uchun 0,6-1,2 m3 eritma sarflanadi.
Kislotali eritmaga bir qator reagentlar ham qo'shiladi. Bu reagentlar umumiy tarzda ingibitorlar, stabilizatorlar va intensifikatorlar deb ataladi.
Ingibitorlar kislotaning metall bilan reaktsiyasi natijasida zanglashdan muhofaza qilish maqsadida ishlatiladi.
Reaktsiya natijasida temir oksidi cho'kindisi hosil qilinishining oldini olish maqsadida stabilizatorlar deb ataluvchi bir qator reagentlar qo'shiladi.
Kislota bilan tog’ jinsi orasidagi reaktsiya natijasida hosil bo'lgan mahsulotlarni quduqdan yer yuzasiga ko'tarishda ko'maklashuvchi reagentlar intensifikatorlar deb ataladi.
Umuman, quduqka kislotali ishlov berishning quyidagi turlari mavjud:
1. kislotali vanna
2. oddiy usulda kislotali ishlov berish
3. katta bosim ta'sirida kislotali ishlov berish
4. issiq kislotali ishlov berish
5. gidromanitor uzatgichlar yordamida kislotali ishlov berish
|
| |
