O’zbekiston respublikasi qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti gkk 102-21 guruh talabasi musurmonqulov sunnatbekning zamonaviy geodezik asboblar fanidan tayyorlagan taqdimoti

Bunday prinsipda o‘lchaydigan taxeometrlarga TD – nisbiy ba­land­lik va masofaning gorizontal quyilishini gorizontal o‘rna­ti­la­di­gan reyka orqali aniqlash imkonini beruvchi ikkilangan tasvirli av­toreduksiyali taxeometr; TN – truba ko‘rish maydonida ko‘rinadigan no­mogramma (egri chiziqlar) va vertikal o‘rnatilgan reyka bo‘yicha nis­biy balandlik h va gorizontal masofa d ni o‘lchashni ta'­min­laydigan nomogrammali taxeometr; TE – elektrooptik (elektron) ta­xeo­metr, gorizontal va vertikal burchaklarni hamda masofani o‘l­chab natijalarni avtomatik ravishda yozib hisoblab boradigan as­bob­lar kiradi.

Hozirgi paytda ishlab chiqarilayotgan elektron taxeometrlar o‘l­chash-hisoblash sistemasidan tashkil topib unga ixcham masofa o‘l­chash elektron dalnomeri, gorizontal va vertikal burchaklarni o‘l­chab, natijasini tablo (monitor) ga chiqarib va birdaniga xotiraga yozib qayd qilib boruvchi elektron texeometr, natijalarni dastlabki ish­lab chiqish uchun kichik kompyuterlar kiradi.

1.1.1-rasm. Elektron taxeometrning tuzilishini umumlashgan sxemasi.

1.1.1-rasm. Elektron taxeometrning tuzilishini umumlashgan sxemasi.

1-antenna; 2-vertikal doira; 3-hisoblovchi (sanoq oluvchi) golovka, 4-radiomodul, 5-markazlashtirgich; 6-akkumlyatorlar; 7-gorizontal doira; 8-qiyalik datchigi; 9-vertikal o'q; 10-motor; 11-gorizontal o'q; 12-mikro EHM; 13-nishonga to'g’rilash qurilmasi; 14-svetodalnomerli blok; 15-reyka turgan joyini ko'rsatuvchi.

Hozirgi zamon elektron taxeometrlarini takomillashtirish as­bob­ning o‘zida o‘rnatiladigan va tashqi yodda saqlaydigan modullar bi­lan jihozlashga qaratilgan. Hozirgi elektron taxeometrlarning tas­ni­figa ko‘ra ular sistemali hamda kundalik s'yomkalarda ishla­ti­la­digan taxeometrlarga bo‘linadi va bir-bi­ridan aniqligi hamda avto­mat­lash­­ti­ril­gan darajasiga qarab farq qi­la­di. Sis­temali taxeometrlarga EltaS10, S20 (Ger­maniya), TRS-Sustem-1000 (SHvey­sa­riya) va boshqalar kiradi. 12.1-shaklda be­rilgan EltaS10 sistemali taxeometrlar bi­lan burchak o‘lchash aniq­ligi 1", masofa o‘l­chash aniqligi esa 1 mm + 2rrt. U mo­tor­lashtirilgan bo‘lib, quyidagi imko­ni­yatlarga ega: o‘lchash jarayonini to‘la av­to­matlashtirish, foy­da­lanuvchi to­moni­dan dastur ishlab chi­qib undan foyda­la­nish, mo‘ljalni (qay­tar­gichni) avto­ma­tik to‘la doira bo‘ylab