Oʻzbekiston respublikasi raqamli texnologilarvazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti oʻquv amaliyoti hisoboti

2.2 Lokal tarmog’ qurilmalari va ularning vazifalari

OSI modelidagi fizik darajasi

• 
  Ma’lumot uzatish vositasi orqali bit oqimini uzatiladi.
  
• 
  O’tkazilgan ma’lumotlar hech qanday ma’noga ega emas, tahlil qilinmaydi.
  
• 
  Axborot uzatish birligi – bit.
  

Tarmoqda kommutatsiya jarayoni

• 
  Full-duplex
  
• 
  Half duplex
  

Ma’lumot uzatish vositalari

Kabel

• 
  Telefon kabeli
  
• 
  Koaksiyal kabel
  
• 
  O’ralgan juftlik
  
• 
  Optik kabel
  
• 
  220V kuchlanishli simlar
  

Simsiz texnologiyalar

• 
  Radio to’lqinlari
  
• 
  Infraqizil nurlanish
  

Sun’iy yo’ldosh kanallari

Simsiz optikasi (lazer)

Radioto’lqinlar

Simsiz muhitning xususiyatlari

• 
  Signal bir necha yo’nalishda uzatiladi;
  
• 
  Axborotni qabul qiluvchilar ko’p bo’lishi mumkin;
  
• 
  Bir nechta signal manbalari bir-birini buzadi va ishni muvofiqlashtirishni talab qiladi
  
• 
  GSM – 900 MHz
  
• 
  Litsenziyalash talab qilinadi
  

Wifi

• 
  2,4 GHz va 5 GHz
  
• 
  Litsenziyalash talab qilinmaydi
  
• 
  Boshqa qurilmalar ham shu chastotada ishlaydi
  

Aloqa kanallaridagi qurilmalar

OSI Model	Qurilma
Fizik	Hub
Kanal	Switch, Access Point
Tarmoq	Router

Tarmoqning apparat tashkiletuvchilari:

• 
  telefon repetirlari;
  
• 
  optik aloqa repetirlari;
  
• 
  radio repetirlar.
  

• 
  Hubga bir portdan qabul qilingan ma’lumotlar nuxsalangan holda chiqishdagi bir qancha portlar orqali uzatiladi.
  
• 
  Hublarga turli sondagi chiqish portlari bо‘lishi mumkin (masalan, 12, 14, 24).
  
• 
  Hublarning bir qancha turlari mavjud bо‘lib, ularga passiv xablarni, aktiv xablarni, intelektual hublarni, ulovchi xablarni, repetir xablarni misol keltirish mumkin.
  

• 
  Simli va simsiz LANlar uchun tarmoq switchlari asos qurilma hisoblanadi.
  
• 
  Har ikkala holda ham qabul qilgan signalni LAN orqali kompyuterlarga uzatadi.
  
• 
  Switchlar hublardan farqli qabul qilingan signalni barcha chiquvchi portlarga emas balki paketda manzili keltirilgan portga uzatadi.
  

HUB, Bridge, ASIC, Switch

• 
  HUB (ARP)
  
• 
  Bridge
  
• 
  Switch
  
• 
  ASIC
  
• 
  CAM table
  
• 
  Stackwise
  

• 
  Switchdagi CAM table cheklangan;
  
• 
  MAC – Media Access Control;
  
• 
  MAC 48 bitdan tashkil topgan bo’ladi;
  
• 
  MAC table = CAM table;
  
• 
  Switch qurilmasi IP addressni bilmaydi, u faqat MAC addresslar bilan ishlaydi;
  
• 
  L3 switchlari aqlli hisoblanadi, IP addresslar bilan ishlay oladi;