|
Oʻzbekiston respublikasi raqamli texnologilarvazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti oʻquv amaliyoti hisoboti
|
| bet | 11/13 | | Sana | 11.06.2024 | | Hajmi | 1,63 Mb. | | #262756 |
Bog'liq hisobotRouterlar yuqorida keltirilgan tarmoq qurilmalariga qaraganda murakkab tuzilishga ega qurilma bо‘lib, OSI sathining tarmoq sathida ishlaydi.
Router qabul qilingan ma’lumotlarni tarmoq sathiga tegishli manzillarga kо‘ra (IP manzil) uzatadi.
Bundan tashqari routerlar qabul qilingan paketlarni uzatishda kо‘plab protokollar ishlashini madadlaydi va paketlarni filterlash amallarini bajaradi.
Ikkita yoki undan ortiq tarmoqlarni bog’lash;
Tarmoqlar o’rtasida ma’lumot almashish;
Console port;
Ethernet port;
Serial port;
Qo’shimcha modul (fa 0/1).
Bridge
Kо‘priklar tarmoq chegarasida trafikni filterlashni amalga oshiradi.
Kо‘prik har bir ma’lumotlar paketidagi MAC manzillarni о‘qib oladi va ularni masofadagi qurilmaga yuboradi.
Kо‘priklar OSI modelini kanal sathida ishlaydi.
Kо‘priklarda MAC manzillar saqlanuvchi jadvallar bо‘lib, u asosida qabul qilingan paketlarni yuborishni amalga oshiradi.
WAP & Controller
WAP (Wireless Access Point)
2.4 GHz & 5 GHz
11 channel
Clear channel (1,6,11)
Controller
Korporativ axborot tizimlari "Axborot texnologiyalari" tushunchasi "axborot tizimi" tushunchasi bilan chambarchas bog'liqdir. "Tizim" tushunchasining ko'plab ta'riflari mavjud. Masalan, tizimumumiy maqsadga erishish uchun birlashtirilgan, atrof-muhitdan ajratilgan, u bilan umuman o'zaro aloqada bo'lgan va tizimli xususiyatlarni namoyish qiluvchi o'zaro bog'liq elementlar (ob'ektlar) to'plami sifatida qaraladi. Keng ma'noda tizimning talqini avtomatlashtirish, informatika va kompyuter texnologiyalari bo'yicha terminologik lug'at tomonidan berilgan: tizim Atrof-muhit sharoitlarini hisobga olgan holda ma'lum bir maqsadga bo'ysunadigan o'zaro bog'liq ob'ektlar to'plamidir.
Tizim elementlarining tartiblangan to'plami va ularning o'zaro bog'lanishlari tizim tuzilishi.
Tuzilishi va mavjud tushunchasini tahlil qilgandan so'ng tizim ta'riflari , quyidagilar uning asosiy qismidir tarkibiy qismlar :
1) tizim bu elementlarning tartiblangan to'plami;
2) tizim elementlari o'zaro bog'langan va ushbu tizim doirasida o'zaro aloqada bo'lib, uning quyi tizimlari hisoblanadi;
3) tizim umuman o'zi tomonidan o'rnatilgan funktsiyani bajaradi, uni alohida element funktsiyasiga tushirish mumkin emas;
4) tizim elementlari tizim ichida bir-biri bilan, shuningdek tashqi muhit bilan mustaqil ravishda o'zaro ta'sirlashishi va ularning mazmuni yoki ichki tuzilishini o'zgartirishi mumkin.
Axborot tizimi (IP) - bu atrof-muhit, uning tarkibiy elementlari kompyuterlar, kompyuter tarmoqlari, dasturiy mahsulotlar, ma'lumotlar bazalari, odamlar va boshqalar.
Axborot tizimining asosiy maqsadi - qaror qabul qilish uchun zarur bo'lgan yakuniy ma'lumotlarni saqlash, qayta ishlash va uzatishni tashkil etish.
Axborot tizimi - bu kompyuter-kompyuter orqali ma'lumotlarni qayta ishlash tizimi.
Axborot texnologiyalari - bu operatsiyalarni bajarish uchun aniq tartibga solingan qoidalardan iborat bo'lgan axborot bilan ishlash jarayoni.
Axborot texnologiyalarining asosiy maqsadi - foydalanuvchi uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarni ishlab chiqarish.
Axborot tizimining vazifalari unga yo'naltirilgan axborot texnologiyalari bilimisiz mumkin emas.
Zamonaviy axborot tizimi Bu axborotning hayotiy tsiklini qo'llab-quvvatlashga qaratilgan va bu jarayonning uchta asosiy tarkibiy qismini o'z ichiga olgan axborot texnologiyalari to'plamidir: ma'lumotlarni qayta ishlash, boshqarish, axborotni boshqarish va bilimlarni boshqarish. Axborot tizimlari tushunchasi butun hayoti davomida jiddiy o'zgarishlarga duch keldi. Quyida IP rivojlanish tarixi va ulardan foydalanishning turli davrlarida foydalanish maqsadlari keltirilgan.
950-yillarda. axborotning korxona, tashkilot, mintaqa, umuman jamiyatning eng muhim manbai sifatida roli amalga oshirildi; har xil turdagi avtomatlashtirilgan IC ishlab chiqara boshladi. Birinchi IClar fakturalarni qayta ishlash va ish haqini hisoblash uchun mo'ljallangan bo'lib, buxgalteriya hisobi mashinalarida amalga oshirildi. Bu qog'oz hujjatlarni tayyorlash xarajatlari va vaqtining bir oz qisqarishiga olib keldi. Dastlab, kompyuter texnologiyalaridan foydalangan holda ma'lumotlarni qayta ishlash imkoniyati paydo bo'lganda, "ma'lumotlarni qayta ishlash tizimlari" (DDS) atamasi keng tarqaldi; bu atama raketalar va boshqa kosmik ob'ektlarni radio boshqaruv tizimini ishlab chiqishda, atmosfera holati to'g'risidagi statistik ma'lumotlarni yig'ish va qayta ishlash tizimlarini yaratishda keng qo'llanildi. korxonalarning buxgalteriya ma'lumotlari va boshqalar. Kompyuter xotirasining ko'payishi bilan asosiy e'tibor ma'lumotlar bazalarini (JB) tashkil etish muammolariga qaratildi.
1960-yillar IP-ga bo'lgan munosabat o'zgarishi bilan ajralib turadi. Ulardan olingan ma'lumotlar ko'p jihatdan davriy hisobot uchun ishlatila boshlandi. Buning uchun tashkilotlarga ko'pgina funktsiyalarni bajarishga qodir bo'lgan umumiy maqsadlar uchun mo'ljallangan kompyuter uskunalari kerak bo'lib, ular nafaqat korxonada avvalgidek hisob-fakturalarni qayta ishlash va ish haqini hisoblash bilan shug'ullanadilar.
Tizimlarning texnik ta'minoti kam avlodli 2-3 avlod kompyuterlaridan iborat edi;
Axborotni qo'llab-quvvatlash (IO) ma'lumotlar massivlarini (fayllarini) namoyish etdi, ularning tuzilishi ular ishlatilgan dastur tomonidan aniqlandi;
Dasturiy ta'minot - ish haqi to'lash dasturi kabi ixtisoslashtirilgan amaliy dasturlar;
IS arxitekturasi markazlashtirilgan. Qoida tariqasida topshiriqlarni ommaviy qayta ishlash ishlatilgan. Oxirgi foydalanuvchi ISh bilan bevosita aloqada bo'lmagan, barcha dastlabki ma'lumotlarni qayta ishlash va kiritish IS xodimlari tomonidan amalga oshirilgan.
Dasturlar va ma'lumotlar o'rtasidagi to'g'ridan-to'g'ri munosabatlar, ya'ni. mavzu sohasidagi o'zgarishlar ma'lumotlar strukturasining o'zgarishiga olib keldi va bu majburiy ravishda qayta ishlash dasturlari;
Tizimlarning rivojlanishi va modifikatsiyasining mehnat zichligi;
Turli xil davrlarda turli xil odamlar tomonidan ishlab chiqilgan tizim qismlarini yarashtirish qiyinligi.
1980-yillarning oxiriga kelib. - 1990 yil boshida IP-dan foydalanish kontseptsiyasi yana o'zgarib bormoqda. Ular strategik ma'lumot manbaiga aylanadi va har qanday profildagi korxonaning barcha darajalarida qo'llaniladi. Ushbu davrdagi IT kerakli ma'lumotlarni o'z vaqtida taqdim etib, tashkilotga o'z faoliyatida muvaffaqiyatlarga erishish, yangi mahsulot va xizmatlarni yaratish, yangi savdo bozorlarini topish, munosib sheriklarni ta'minlash, arzon narxlarda yuqori sifatli mahsulotlar ishlab chiqarishni tashkil etish va h.k.da yordam beradi.
Ushbu avlod IP-ning asosiy xususiyatlari:
IO ma'lumotlar bazasiga asoslangan;
Dasturiy ta'minot dasturiy ta'minot va ma'lumotlar bazasi ma'lumotlar bazasidan iborat;
Texnik vositalar: 3-4 avlod kompyuterlari va shaxsiy kompyuterlar;
ISni ishlab chiqish vositalari: ma'lumotlar bazalari (SQL, QBE) bilan ishlash uchun til tomonidan kengaytirilgan 3-4 avlod protsessual dasturlash tillari;
IS arxitekturasi: eng mashhurlari ikki xil: shaxsiy lokal IS, tarmoqqa kirish imkoniyatiga ega markazlashtirilgan ma'lumotlar bazasi.
Oldinga katta qadam - foydalanuvchiga (oxirgi foydalanuvchiga ham, ISni ishlab chiquvchiga ham) nisbatan "do'stona interfeys" tamoyilini ishlab chiqish edi. Masalan, grafik interfeys, foydalanuvchiga yordam va ko'rsatmalarning ishlab chiqilgan tizimlari, ISning rivojlanishini soddalashtirish uchun turli xil vositalar keng qo'llaniladi: tezkor dastur ishlab chiqish tizimlari (RAD tizimlari), IS (CASE vositalari) uchun kompyuter yordamida loyihalash vositalari.
Ushbu avlod IC ning kamchiliklari:
Korxonalarni kompyuterlashtirishga qo'yilgan katta sarmoyalar xarajatlarga mos keladigan kutilgan samarani bermadi (qo'shimcha xarajatlar oshdi, ammo unumdorlikning keskin o'sishi kuzatilmadi);
IP-ning kiritilishi odamlarning harakatsizligi, oxirgi foydalanuvchilarning odatdagi ish uslubini o'zgartirishni, yangi texnologiyalarni o'zlashtirishni istamasligi bilan duch keldi;
Foydalanuvchilarning malakasiga yuqori darajadagi talablar qo'yila boshlandi (shaxsiy kompyuterlar, amaliy dasturlar va DBMSlarni bilish, o'z malakalarini doimiy ravishda oshirish qobiliyati).
1990-yillarning oxiridan boshlab. yuqoridagi kamchiliklar bilan bog'liq ravishda IP-ning zamonaviy avlodi asta-sekin shakllana boshladi.
Ushbu IP-avlodning asosiy xususiyatlari:
Texnik platforma kuchli 5-avlod kompyuterlaridan iborat bo'lib, bitta ICda turli platformalardan foydalaniladi (asosiy kompyuterlar, kuchli statsionar kompyuterlar, mobil kompyuterlar). Eng xarakterli tomoni - kompyuter tarmoqlaridan keng foydalanish - lokaldan globalgacha;
Axborotni qo'llab-quvvatlash quyidagi yo'nalishlar bo'yicha ma'lumotlar banklarining razvedkasini oshirishga qaratilgan:
· Nafaqat ma'lumotlarning tuzilishini, balki bilimlarning faol xususiyatlarini hisobga olgan holda yangi bilim modellari;
· Axborotni onlayn tahlil qilish vositalari (OLAP) va qarorlarni qo'llab-quvvatlash vositalari (DSS);
· Odamlar uchun tabiiy bo'lgan yangi taqdimot shakllari (multimedia, to'liq hujjatli ma'lumotlar bazalari, giper-hujjatli ma'lumotlar bazalari, nutqni idrok etish va sintez qilish vositalari).
2.3 Lokal, Global va Mintaqaviy tarmloqlar haqida
Kompyuterdan turli masalalarni hal qilishda foydalanish mumkin. Axborot almashish uchun magnit va kompakt disklardan foydalanish yoki boshka kompyuterlar bilan umumiy ulanish kerak bo'ladi. Kompyuterlarning o'zaro axborot almashish imkoniyatlarini beruvchi qurilmalar majmuiga kompyuter tarmoqlari deyiladi.Tarmoqning asosiy imkoniyatlari tarmoqqa ulangan kompyuterlar va axborot ashyolariga bog'liq.Axborot ashyolari deganda arxiv, kutubxona, fondlar, ma'lumotlar ombori va boshka axborot tizimlaridagi hujjatlar yig'indisi tushuniladi.
Tarmoqdagi kompyuterlarda saqlanayotgan axborot ashyolariga ushbu tarmoqqa ulangan boshqa kompyuterlar yordamida kirish mumkin. Jamiyatning hozirgi bosqichda axborot texnologiyalarining rivojlanishini kompyuter tarmog'isiz tasavvur qilib bo'lmaydi.Kompyuter tarmog'i - bu aloqa kanallari orqali yagona tizimga bog'langan kompyuter va terminallar majmuidir. Tarmoq axborotni ishlab chiqaruvchi va undan foydalanuvchi ob'ektlar tarmoq ob'ektlari deyiladi. Tarmoq ob'ektlari alohida kompyuter, kompyuter kompleksi, ishlab chiqarish robotlari va boshqalar bo'lishi mumkin. Axborotni territorial joylashuviga qarab kompyuter tarmoqlarini 3 ta asosiy sinfga ajratish mumkin:
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Oʻzbekiston respublikasi raqamli texnologilarvazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti oʻquv amaliyoti hisoboti
|
