protokoli (TELNET), fayllarni uzatish protokoli (FTP) va elektron pochta (SMTP)
kiradi. Yillar davomida boshqa ko'plab protokollar qo'shildi. Biz ko'rib chiqadigan
muhimlaridan ba'zilari 1.2-rasmda ko'rsatilgan. Bu DNS (Domain Name Service –
domen nomlar xizmati) xost nomlarini tarmoq nomlariga o’zgartirish imkonini
beradi, HTTP, World Wide Webda sahifalar yaratish uchun foydalaniladigan
protokol va RTP, ovoz yoki filmlar kabi real vaqtda media taqdim etish protokoli
kiradi.
Yuqorida eslatib o’tilganidek, OSI etalon modelining kuchi – bu model
kompyuter tarmoqlarini muhokama qilishg uchun istisno tariqasida foydali
ekanligida. Bundan farqli o'laroq, TCP/IP etalon modelining kuchi ko'p yillar
davomida keng qo'llanilgan protokollar ekanligida. Ushbu sifatlarni birlashtirish
uchun E.Tanenbaum va D.Uezeroll o’z kitobida [1] 1.3-rasmda ko'rsatilgan gibrid
modeldan foydalanishgan.
1.3-rasm. Ushbu ma’ruzada qo’llanilgan etalon model
Tarmoq pog’onasining vazifasi masofadagi kompyuterlar o'rtasida paketlarni
uzatishimiz uchun ko’p sonli aloqa kanallarini va tarmoqlarni, shuningdek,
birlashtirilgan tarmoqlarni birlashtirishdan iborat. Bunga paketlar yuborilishi
mumkin bo'lgan yo'lni topish vazifasi kiradi. IP - bu pog’ona uchun namuna sifatida
biz o'rganadigan asosiy protokol. Transport pog’onasi tarmoq pog’onasini yetkazib
berish kafolatlarini oshiradi, odatda ishonchliligi oshadi va turli ilovalar ehtiyojlarini
qondirish uchun ishonchli bayt oqimi kabi yetkazib berish imkoniyatlarini taqdim
etadi. TCP transport pog’onasi protokolining muhim namunasidir.
Va nihoyat, amaliy pog’ona tarmoqdan foydalanadigan dasturlarni o'z ichiga
oladi. Ko'pgina, lekin hamma tarmoq ilovalarida veb-brauzer kabi foydalanuvchi
interfeyslari mavjud. Biz dasturning tarmoqdan foydalanadigan qismiga qiziqamiz.
Bu veb-brauzer uchun HTTP protokoli. Amaliy pog’onada ko'plab ilovalar
tomonidan ishlatiladigan DNS kabi muhim qo'llab-quvvatlash dasturlari ham
mavjud.
