A
B
A V B
1
1
1
1
0
1
0
1
1
0
0
0
A mulohaza rost bo‘lganda yolg‘on, yolg‘on bo‘lganda esa rost qiymat
oladigan mulohaza hosil qilish amali mantiqiy inkor amali deb ataladi.
Bu amalni inversiya (lot. Inversio – to‘ntaraman) deb ham atashadi. Mantiqiy inkor
amali “A EMAS”, “not A”, “ᒣ A” ko‘rinishlarda yoziladi. Mantiqiy inkor amali
ifodalaydigan quyidagi jadval rostlik jadvali deb ataladi:
1.9- jadvalMantiqiy inkor amali
A
ᒣ
A
1
0
0
1
Mantiqiy ifodalarda mantiqiy amallar quyidagi tartibda bajariladi: inkor (¬),
mantiqiy ko‘paytirish (
Λ
), mantiqiy qo‘shish (v).
Teng kuchli yoki bir xil amallar ketma-ketligi bajarilayotganda amallar chapdan
o‘ngga qarab tartib bilan bajariladi, ifodada qavslar ishtirok etganda dastlab qavslar
ichidagi amallar bajariladi. Ichma-ich joylashgan qavslarda eng ichkaridagi qavs
ichidagi amallar eng avval bajariladi.
Mantiqiy amallarga doir misollar:
1–misol. A mulohaza rost qiymat qabul qilsa, “A va (A EMAS)”
mulohazaning qiymatini aniqlang.
Yechish: A rost qiymat qabul qilganligi uchun (A EMAS) yolg‘on qiymatga
ega bo‘ladi. U holda rost va yolg‘on qiymatlarning ko‘paytmasidan (“VA” amali)
yolg‘on natijaga ega bo‘lamiz. Shunday qilib, javob “yolg‘on” ekan.
2–misol. A va B mulohazalar rost qiymat qabul qilganda A Λ B V A
mulohazaning qiymatini aniqlang.
Yechish.: A va B mulohazalar rost qiymatli bo‘lganligi uchun A Λ B amal
rost qiymat qabul qiladi. U holda jadvalga ko‘ra ikkita rost qiymatni mantiqiy
qo‘shishdan rost qiymat hosil bo‘ladi. Javob: rost.
3–misol. Е > D) Λ A Λ ᒣB mantiqiy ifodaning qiymatini D = 3,2 va E = –
2,4, A = “rost” va B = “rost” bo‘lganda hisoblang.
Yechish.(–2,4 >3,2) munosabat noto‘g‘ri bo‘lganligidan bu mulohaza
“yolg‘on” bo‘ladi. Demak, A mulohazaning qiymati “rost” bo‘lsa ham (Е > D) Λ
A mulohaza qiymati “yolg‘on” bo‘ladi. B mulohazaning qiymati “rost”, shuning
uchun ᒣB mulohaza “yolg‘on” qiymatli bo‘ladi. U holda (Е > D) Λ A Λ ᒣB
mantiqiy ifoda “yolg‘on” qiymat qabul qiladi. Javob: yolg‘on.
Xulosa
Modul arifmetikasi hayotimizga va ilm fanga kerakli va zarur bo’lgan
yo’nalishlardan biri hisoblanadi. shuningdek bu mustaqil ishda ochiq kalitli
kriptotizmni
foydalanishni
o’rgandik.
Modul
arifmetikasi,
matematik
hisoblashning asosiy amaliyotlarini o‘z ichiga olgan dasturlash texnologiyasi.
Ushbu modullar yig'indilarni, ko'paytma, ayirish, bo'lish, daraja olish va qo‘shish
kabi amaliyotlarni o‘z ichiga oladi. Modul aritmetikasi dasturlashda umumiy
yo'nalishni tashkil etadi va ma'lumotlarni to‘plamiz va ulardan foydalanish
imkoniyatini beradi. Bu modullar kompyuter / dastur o'rniga amallar
o'zlashtiruvchilardir. Arifmetika modulida kibrxavsizlik ("overflow")ni oldini olish
uchun amaliyotlar keng qo'llaniladi. Kibrxavsizlik, ma'lum bir amalni bajargandan
so'ng, natijada olishiladigan qiymatni cheklab turadi. Arifmetika modulida, modul
(modulus) soni bilan baholangan trigonalarning amaliyatlari qilib ko'rsatingan
xatoliklardan haqiqatanam qutqarish uchun keng ko'lamli, isbotlanishi va sifatli
algoritmlar va amaliyotlar keng qo'llaniladi. Bu, kibrxavsizlikning qabul
qilinadigan yechimini topish uchun xavfsiz, oqibatli usulni tuzishda yordam beradi.
Foydalanilgan adabiyotlar
1.Matemetika A.Hamedova, Z.Ibragimova,T.Tasetov
2.
www.ziyouz.com
3.Lms saytdagi mavzu bo’yicha.
4.referat.uz sayt
|
