|
O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti kompyuter injiniringi fakulteti individual loyiha 2 Mavzu
|
| bet | 4/9 | | Sana | 19.05.2024 | | Hajmi | 1,11 Mb. | | #244116 |
Bog'liq XAYITBOYEV ABRORUmumiy maqsadli registrlar (RON - rus: регистры общего назначения) - har qanday dastur uchun mavjud registrlar. Xususan, arifmetik va mantiqiy operatsiyalarda cheklovlarsiz foydalaniladigan registrlar, lekin ma'lum apparat cheklovlariga ega (masalan, ROH qatorida). Ushbu registrlar IBM/370 kabi meynfreymlar davrida keng tarqalgan emas ammo X86 mikroprotsessorlarida mashhur bo'ldi - Intel 8085, Intel 8086 va undan keyingi versiyalarda ham.
Registrlar protsessorning ishlashi uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarni o'z ichiga oladi - jadvalning asosiy ofsetlari, kirish darajalari va boshqalar.
Maxsus registrlarning bir qismi mikroko'rsatmalar ketma-ketligini hosil qilish orqali protsessorni boshqaradigan boshqaruv moslamasiga tegishli.
Registrlarda saqlangan qiymatlarga kirish to'g'ridan-to'g'ri protsessorning takt chastotasida amalga oshiriladi va qoida tariqasida, RAMdagi maydonlarga kirishdan bir necha baravar tezroq (hatto kesh xotirasi kerakli ma'lumotlarni o'z ichiga olgan bo'lsa ham), lekin RAM miqdori uzoqroq. protsessor registrlarining umumiy miqdoridan oshadi, x86 protsessorlari uchun umumiy maqsadli / ma'lumotlar registrlarining umumiy "sig'imi" (masalan, Intel 80386 va undan yangiroq) 4 bayt 8 registr = 32 bayt (x86-64 protsessorlarida - 8 baytdan 16 tasi = 128 bayt va ba'zi vektor registrlari).
II BOB.Amaliy qism
2.1 Protsessorlar turlari
Quyidagi mavzuda protsessor turlari haqida tushuncha berilgan. Protsessor kompyuterni boshqarish uchun asosiy ko'rsatmalar va kiritish jarayonlariga javob beradigan mantiqiy sxema yoki oddiy chip sifatida aniqlanadi. Protsessorning muhim maqsadlari chipning ko'rsatmalariga javob sifatida olish, dekodlash, qayta ishlash, bajarish va yozishdir. Protsessor noutbuk, kompyuterlar, smartfonlar va o'rnatilgan tizimlarga kiritilgan har qanday elektron tizimlarning miyasi deb ataladi. Boshqaruv bloki va arifmetik mantiq birligi protsessorlarning ikkita muhim tarkibiy qismidir.
Mantiqiy funktsiyalar qo'shish, ko'paytirish, ayirish va bo'lish bo'lishi mumkin, boshqaruv bloki esa kirish yo'riqnomasiga muvofiq operatsiya yoki buyruqdan keyingi trafik oqimini boshqaradi. Ushbu protsessor qo'shni komponent bilan o'zaro ta'sir qiladi, bu ularning chiqish, kirish, saqlash va xotira komponentlari bo'lishi mumkin.
Har xil turdagi protsessorlar. Har xil turdagi protsessorlar mikroprotsessor, mikrokontroller, o'rnatilgan protsessor, raqamli signal protsessorlari va protsessorlar qurilmalarga qarab o'zgarishi mumkin. Protsessorning muhim elementlari protsessor va tizimning asosiy elementlari sifatida belgilangan. Boshqaruv bloki kiritish ko'rsatmalarini ishga tushiradi, oladi va bajaradi. Protsessor mikroprotsessorga o'rnatilishi mumkin va birlik IC(integrated circuit) chipidan iborat. Ammo ba'zi qurilmalar ko'p yadroli protsessorlarga asoslangan. U bir yoki bir nechta protsessorni o'z ichiga oladi. Bu anakartga pinlar o'rnatilgan odatiy kichik komponent. Bundan tashqari, ishlab chiqarilgan issiqlikni tarqatish uchun sovutgich (cooler) va radiatorli anakartga ulanishi mumkin. Mikroprotsessor Tizimning asosiy jarayoni o'rnatilgan tizimlarga kiritilgan mikroprotsessor bilan belgilanadi. Bozorda turli korxonalar tomonidan amalga oshiriladigan har xil turdagi mikroprotsessorlar mavjud. Mikroprotsessor standart protsessor bo'lib, u ALU, boshqaruv bloki va boshqaruv registrlari, holat registrlari va skretch-pad registrlari deb nomlanuvchi registrlar klubidan iborat. Bu chipdagi xotira bo'lishi mumkin va bir nechta interfeyslar uzilishlar orqali tashqi dunyo bilan o'zaro ta'sir qilishi mumkin, ikkinchisi esa tashqi dunyo bilan o'zaro aloqa qilish uchun portlar va xotira registrlari bo'lishi mumkin. Ushbu portlar ko'pincha dasturlashtiriladigan deb nomlanadi va ularni chiqish yoki kirish vazifasini bajaradi. Ushbu dasturlar qurilmalarning xatti-harakatlariga qarab oziqlanishi va o'zgartirilishi mumkin. Bir yoki ikkita mikroprotsessorni birlashtirib ko'p protsessor hosil qilish mumkin. Kirish va chiqarish operatsiyalari hamda xotira protsessorlar tomonidan taqsimlanadi. Xotira registridagi kirish vaqti har bir protsessor uchun bir xil va har bir protsessor avtobus bilan bog'langan. Ishlash va kirish va ularning kiritish va chiqish funktsiyalari bir xil funktsiyani bajarish uchun protsessor tomonidan o'zaro taqsimlanadi. Mikrokontroller standart bo'lib, u turli o'lcham va paketlardamavjud. Kirish ma'lumotlarini o'qish va unga mos keladigan chiqishga ta'sir qilish asosiy mikrokontrollerning asosiy funktsiyasidir va shuning uchun u umumiy maqsadli kirish va chiqish protsessorlari (GPIO) deb ataladi. Mikrokontrollerlarning bir nechtasi Microchip P1C16F877A, Microchip Atmega328, Microchip P1C18F45K22, Microchip P1C16F671 va Microchip P1C16F1503.
O'rnatilgan protsessor O'rnatilgan protsessor elektr va mexanik funktsiyalarni boshqarish uchun tuzilgan. U taymer, dastur xotirasi, ma'lumotlar xotirasi, qayta o'rnatish, quvvat manbai, ma'lumotlar xotirasi, uzilishni boshqarish moslamasi, taktli osilator tizimlari, interfeys sxemalari, maxsus sxemalar va tizimni qo'llash portlari va sxemalari kabi ko'plab bloklardan iborat. Raqamli signal protsessori Raqamli signal protsessori analog va raqamli signallarni filtrlash, o'lchash, siqish uchun ishlatiladi. Signalni qayta ishlash raqamli signallarni manipulyatsiya qilish va tahlil qilishni anglatadi. Ushbu jarayon dastur tomonidan belgilangan integratsiya sxemalari, raqamli signal protsessorlari, maydonda dasturlashtiriladigan eshiklar majmuasi yordamida amalga oshirilishi mumkin yoki aniq signalga erishish uchun kompyuter bo'lishi mumkin. DSP-dagi protsessorlar shtrix-kod skanerlari, osiloskop, printerlar, mobil telefonlar uchun ishlatiladi. Ushbu protsessorlar tezkor va real vaqtda ilovalar uchun qo'llaniladi.
Protsessorning asosiy qismlari boshqaruv bloklari, arifmetik mantiq birligi, registrlar, suzuvchi nuqtalar, L1 va L2 kesh xotirasidir.
Arifmetik mantiq birligi ko'rsatmalardagi operandlardagi mantiqiy va arifmetik funktsiyalardan iborat. Suzuvchi nuqta birligi raqamli soprotsessor yoki matematik protsessor deb ataladi. Bu ixtisoslashgan operator bo'lib, asosiy mikroprotsessor sxemalarining ishlashi bilan solishtirganda raqamlarni tezda boshqaradi.
Registrlar operandlarni ALU ga etkazib berish va operatsiya natijasini saqlash uchun ko'rsatmalar va boshqa ma'lumotlarni saqlash uchun ishlatiladi. L2 va L1 kesh xotirasi protsessorning operativ xotiradan ma'lumotlarni olish uchun vaqtini tejaydi. Asosiy funksiyalar olish, dekodlash, qayta yozish va bajarishdir. Fetch - bu xotiradan buyruqni oladigan va RAMga uzatuvchi funksiya.
Dekod - bu protsessorning boshqa elementlaridan tushunish uchun ko'rsatmalarni tahrirlash mumkin bo'lgan jarayon bo'lib, ko'rsatmalar dekoder tomonidan bajariladigan operatsiya davom etishi kerak. Amalga oshirish jarayonida protsessor funktsiyalarni ishga tushirish va bajarish uchun talab qilinadi. Bozordagi ko'plab protsessorlar ko'p yadroli bo'lib, ular protsessorning ishlashini yaxshilash uchun bir nechta ICdan iborat bo'lib, quvvat iste'moli cheklangan va parallel ishlov berish yoki bir nechta vazifalarni bajarish uchun bir vaqtning o'zida jarayonni beradi.Bir nechta yadrolarni o'rnatishda alohida protsessorlar mavjud, chunki ular bitta rozetkaga ulangan va uni tezroq qilish uchun umumiy o'rnatilgan ulanishni ta'minlaydi. Ba'zi kompyuterlarda u ikki yoki undan ortiq yadroga ega va uni o'n ikki yadroga oshirish mumkin. Agar protsessor bir vaqtning o'zida faqat cheklangan buyruqlar to'plami bilan ishlov bera olsa va u bir yadroli protsessor deb ataladi. Agar protsessor bir vaqtning o'zida ikkita ko'rsatmalarga rioya qilsa, u ikki yadroli protsessor deb ataladi.Agar u to'rtta buyruqlar to'plamiga bo'ysunsa, u to'rt yadroli protsessorlar deb ataladi. Agar ko'proq yadro bo'lsa, kompyuter bir vaqtning o'zida bir nechta buyruqlarga bo'ysunishi mumkin.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti kompyuter injiniringi fakulteti individual loyiha 2 Mavzu
|
