O’zbеkiston rеspublikasi raqamli tеxnologiyalari vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkеnt axborot tеxnologiyalari univеrsitеti

Download 0.9 Mb.
bet	1/4
Sana	01.02.2024
Hajmi	0.9 Mb.
	#150124

1 2 3 4

Bog'liq
KIS22 04 Akramov Jamshid
TAVSIYANOMA, MTT MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARGA, 1028835 10A 19 web manual B570QE 2019-09 TR (1), IQTISODIYOT NAZARIYA Orifjonov Saidalo, 6-mavzu tasodifiy miqdorning sonli xarakteristikalari reja, 5ab46b9f2722b2c17191e0267ccba511, Umumiy test 2, Qalqon, Yuklamalarning tuzilishiga ko\'ra turlari (2), Yordamchi so\'zlarning grammatik xususiyatlari, turlari, «Umumiy pedagogika» fanidan test topshiriqlari-fayllar.org, metodik (1), Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent, Test

O’ZBЕKISTON RЕSPUBLIKASI RAQAMLI TЕXNOLOGIYALARI VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKЕNT AXBOROT TЕXNOLOGIYALARI UNIVЕRSITЕTI

SAMARQAND FILIALI

“KOMPYUTER ININERING” FAKULTETI

ELEKTRONIKA VA SXEMALAR
MAVZU:
Elektr iste’molchilari va elektr ta’minot sxemalari.Elektr yuklama (nagruzka) va elektr energiya sarfini hisoblash.

Bajardi: KIS22-04 guruh talabasi
Akramov Jamshid
Tekshirdi: Kilichov Jasur
SAMARQAND-2024
Reja:

1. Elektr energiya iste’molchilari.
2. Elektr energiyasini uzatish.
3. Elektr ta’minoti sohasida elektr uskunalar.

Elektr energiyasini uzatish
Bir fazali 12-36V va 3-fazali 36, 220, 380/220V, 660/380V, 3kV, 6kV, 10kV, 35kV, 110kV, 220 kV va undan yuqori kuchlanishlardir.
220/127, 380/220V kuchlanishli kurilmalar neytrali erga mahkam ulanib bajariladi.
660-35000V gacha kurilmalarni neytrali izolyasiya kilingan, 110 va 220kV kuchlanishli tarmoqlar esa neytrali erga maxkam ulangan bo’ladi.
Har qanday elektr tarmog’i, uning uskunalari (generator, transformator, liniya va boshqalar) mo’ljallangan nominal kuchlanish (Un) bilan ifodalanadi. Nominal kuchlanish iste’molchilarning normal ishlashini ta’minlashi va eng yuqori iqtisodiy
Iste’molchilar yuklamasi vaqt bo’yicha o’zgarishi sababli, tarmoqning har qanday nuqtasidagi kuchlanish nominal qiymatdan og’adi (rasmga karalsin). Bu og’ish energiya sifatini pasaytiradi, natijada ziyon keltiradi.
Elektr tarmog’ining nominal kuchlanishi uning texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlariga, hamda texnik xarakteristikalariga jiddiy ta’sir etadi. Masalan, agar nominal kuchlanish ko’tarilsa quvvat va energiya isrofi kamayadi, ya’ni ish xarajatlari kamayadi, simlarning kesim yuzasi va liniya qurilishi uchun sarflangan metal kamayadi, liniyalarda uzatilayotgan quvvat oshadi, lekin tarmoq qurilishi uchun.
Past nominal kuchlanishli tarmoq kam kapital xarajatlar talab qiladi, lekin quvvat va elektr energiya isrofi oshishi sababli katta ishlatish xarajatlariga olib keladi, bundan tashkari, kam o’tkazish kobiliyatiga ega. SHuning uchun, tarmoqni loyixalash vaqt ida kapital nominal kuchlanishni to’g’ri tanlash muhim hisoblanadi. Bu ifoda, uzunligi 250 km gacha bo’lgan va uzatilayotgan quvvati 60 mVtoshmaganliniyalaruchunma’qul.1000 km gacha masofaga uzatiladigan katta quvvatli liniyalar uchun A.M.Zalesko ifodasiqo’llaniladi:
Oxirgi ifoda, 35 dan 1150 kV gacha bo’lgan barcha nominal kuchlanishlar shkalasi uchunoniqarlinatijaberadi.Elektr tarmog’i variantlari yoki uning alohida uchastkalari xar hil nominal kuchlanishga ega bo’lishi mumkin. odatda, boshida ko’p yuklangan bosh uchastkalarning nominal kuchlanishi aniqlanadi. Halqasimon tarmoq uchastkalari, odatda, bir nominal kuchlanishga bajarilishi kerak.
Yuqoridagi usullarning biri bilan topilgan kuchlanish yakin nominal kuchlanishga yaxlitlanadi. Barcha usullar Uном ning fakat taxminiy qiymatini aniqlash imkonini beradi.
Nominal kuchlanishning Uном taxminiy qiymati aniqlangandan so’ng xar kaysi aniq tarmoq uchun turli nominal kuchlanishlar variantlarining chegarlangan soni belgilanadivaulartexnikiqtisodiysolishtiriladi.Turli nominal kuchlanishda tarmoqning bu variantlari uchun xarajatlarni solishtirish natijasida butun tarmoqning yoki uning alohida qismlarining nominal kuchlanishiniasoslitanlashmumkin.Ko’pincha, liniya boshidagi kuchlanish U1 oxiridagi kuchlanishdan U2 yuqori, chunki liniya orqali oqayotgan tok kuchlanish yo’qotilishini U=U1-U2 hosil qiladi (1.2.2-rasm).SHuning uchun iste’molchidagi kuchlanishni U2 tarmoq kuchlanishining nominal qiymatiga Unt yaqinlashtirish va liniya oxirida energiya sifatini ta’minlash uchun generator kuchlanishi Ung tarmoq kuchlanishiga Unt nisbatan 5% ga yuqori olinadi, transformatorning ikkilamchi chulg’amidagi nominal kuchlanish esa Unt ga nisbatan 5-10% ga yuqori (transformatorning o’zida taxminan 5% yo’qotiladi).
Demak, tarmoq va iste’molchilarning nominal kuchlanishlari: 6, 10, 35, 110, 220, 500, 750 kV (O’zbekistonda 750 kV dan tashqari, hammasi ishlatiladi).
G enerator va sinxron kompensatorlarning nominal kuchlanishlari: 6,3; 10,5; 21 kV. Transformatorlarning ikkilamchi chulg’amining nominal kuchlanishlari: 6,3 va 6,6; 10,5 va 11; 22;38,5; 115 va 121; 230 va 242 kV.
Past kuchlanishli (1000 V gacha) tarmoqlarda fazalar orasidagi (surati) va fazali (mahraji) nominal kuchlanishlar quyidagicha qabul qilingan:
-tarmoq va iste’molchilar uchun - 220/127; 380/220; 660/380 V
-manbalar uchun - 230/133; 400/230; 690/400 V
-220/127 va 230/133 kuchlanishlar iqtisod nuqtai nazaridan tavsiya qilinmaydi.

Download 0.9 Mb.

1 2 3 4

Download 0.9 Mb.