16
Har to‘rtinchi daftar milliy miqyosda mustaqil ekspertlar tomonidan ikki
marta
tekshiriladi, so‘ngra ushbu daftarlarning bir qismi xalqaro ekspertlar
tomonidan tekshiriladi. Ishtirok etuvchi davlatlar mutaxassislari nomuvofiq
baholarni beradigan vazifalar tahlildan olib tashlangan.
Taklif etilgan to‘rtta savoldan javoblarni
tanlash va voqealar ketma-
ketligini belgilash bo‘yicha topshiriqlar bitta ball bilan baholanadi. Erkin tuzilgan
javob bilan topshiriqlar - vazifaning murakkabligiga qarab 1 balldan 3 ballgacha.
O‘qishni kodlash bo‘yicha ko‘rsatmalar maxfiy va oshkor qilinmaydi.
PIRLS-2001 birinchi tsiklida dunyoning 35 mamlakatidan 150 ming
o‘quvchi qatnashdi. Tadqiqot natijalariga ko‘ra yetakchi o‘rinlarni Shvetsiya
(561), Gollandiya (554), Angliya (553), Bolgariya (550), Latviya (545), Kanada
(544), Litva (543), Vengriya (543), AQSh (542), Italiya (541). Eng past
natijalarni Kuvayt (396), Marokash (350), Beliz (327) o‘quvchilari ko‘rsatdi.
2006 - yildagi PIRLSning 40 ishtirokchi davlatidan 215
ming kishidan
iborat o‘quvchilar soni bo‘yicha to‘rtinchi o‘rinni egallagan Rossiya Federatsiyasi
(565), Gonkong (564), Singapur (558), Kanada (Britaniya Kolumbiya) (558)
reytingning yuqori pog‘onalarini egalladilar. Ushbu tsiklning tashqi tomonlari
Qatar (353), Quvayt (330), Marokash (323) va Janubiy Afrika (302).
PIRLS-2011da qatnashgan 49 davlatdan Gonkong (571), Rossiya
Federatsiyasi (568), Finlyandiya (568) va Singapur (567) yetakchi guruhga kirdi.
Rossiyalik o‘quvchilar xalqaro imtihonning taklif etilgan matnlarini o‘qish va
tushunish sohasidagi yetakchilarning maqomini tasdiqladilar.
Rossiyada kichik
maktab o‘quvchilarining muvaffaqiyati sabablari yosh maktab o‘quvchilarining
o‘qish savodxonligini shakllantirish borasidagi ishlarning jamiyatda ham,
pedagogik va ota-onalar jamoatchiligi orasida ham e’tirof etilishi edi.
Pedagogik jamoatchilik boshlang‘ich ta’lim dasturlarining sifatini, shu
jumladan 2004 va 2009 - yillardagi davlat ta’lim
standartlari, yuqori sifatli
darsliklarning mavjudligini va o‘qishni puxta o‘ylangan metodikasini
ta’kidlamoqda.
Shunday qilib, turli mamlakatlarda o‘tkazilgan
PIRLS tadqiqotining
natijalari pedagogik hamjamiyat tomonidan keng muhokama qilinmoqda. Maktab
17
o‘quvchilari yutuqlari natijalarini monitoring qilish mexanizmlari joriy etilmoqda,
o‘quv texnologiyalari va boshlang‘ich maktab o‘quvchilarining o‘quv yutuqlariga
qo‘yiladigan talablar ko‘rib chiqilmoqda. Xalqaro test topshiriqlari asosida
maktab o‘quvchilari, pedagogik jamoalar va innovatsion o‘qituvchilarning
savodxonligini o‘rganish bo‘yicha tadqiqotlar nafaqat o‘quvchilarning ilmiy
yutuqlarini
baholashga, balki birinchi navbatda o‘qish madaniyati va
ko‘nikmalarini shakllantirishga qaratilgan bo‘lib, bu mamlakatdagi yoshlarning
bilim olishidagi muhim omildir.
