Dehqonlar va ular xo‘jaligidagi hayot




Download 1.2 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/154
Sana24.04.2023
Hajmi1.2 Mb.
#53457
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   154
Bog'liq
7 uzb o\'zbekiston tarixi 2017 yil
~$Nurmuhammad Falsafa, natija, Computer for lab, Amali TDS 4, Дарс машғулоти , davriy, “Ma’lumotlar omborini boshqarish tizimlari” mavzusini o‘qitishda Case texnologiyasidan foydalanish, . Sharq va G‘arb adabiy-nazariy tafakkuri tarixidan, Iqtisodiy tahlildan loyiha, Dinamika qatorlari-fayllar.org, Bolaning rivojlanish xaritasi-fayllar.org, english course work, Презентация 4, 1-mavzu.Falsafa va uning jamiyat hayotidagi roli
Dehqonlar va ular xo‘jaligidagi hayot.
Qabila boshliqlari, 
ishboshilar o‘zla 
ri 
ga tegishli yer maydonlarini sug‘orish 
tarmoqlarining yuqori qismi dan, ayniqsa, to‘g‘on boshi atrofidan 
ajratib olganlar. Bu yo‘l bilan ular suvdan dehqonchilikda 
bemalol foydalanish, suv taqsimotini nazoratga olib, qishloq 
aholisi ustidan o‘z ta’sirini o‘tkazish imkoniyatiga ega bo‘l-
ganlar. Shu tariqa, ular ziroatkor aholi ustidan hukmronlik qila 
boshlaganlar. O‘sha davrda ular dehqonlar deb atal gan.
Dehqonlar shaharlarda hashamatli qasr va saroylarga, 
savdo va hunarmandchilik do‘kon-u rastalaridan iborat kat-
ta 
gina xo‘jalikka ham ega bo‘lganlar. Qishloqlarda esa 
ekinzor paykal lardan tashqari, ularning ko‘shk va istehkomli 
qo‘rg‘onlari, tegirmonlari bo‘lgan. Ko‘pdan ko‘p xizmatkorlar 
dehqonlarning xo‘jaligida qishin-yozin mehnat qilganlar. Har 
bir katta yer egasining 30–40, 50–100 va ba’zan undan or-
tiq maxsus askarlar guruhi – chokarlari bo‘lgan. Chokarlar 
baquvvat va abjir hamda o‘z xojasiga sadoqatli o‘spirinlardan 
tanlab olingan. Bunday sodiq va jangovar cho 
kar 
lari bilan 
dehqonlar yov hujumi paytlarida dushmanga qar 
shi harbiy 
yurishlarda qatnashgan. Boshqa vaqtlarda ular dehqon xo‘ja-
ligidagi tartibga qarab turganlar.
Qishloqlarda dehqonlarning mavqeyi ortib, katta-katta yer-
larga ega bo‘lib oldilar. Bu esa o‘z navbatida mamlakatning 
ijtimoiy hayotiga ta’sir o‘tkazdi. Yer egaligining tarkib topishi 
oqibatida mamlakatning ij ti moiy hayotida keskin o‘zgarishlar 
sodir bo‘ldi. Qishloq jamoalari yerli mulk dor dehqon va unga 
qaram bo‘lgan yersiz va erksiz kadivar larga ajralib borgan. 
Qishloq jamoalari yerlarida yashab yer va suvdan ibo 
rat 
umumiy mulkka ega bo‘lgan erkin ziroatchilar tabaqasi kasho-
varzlar deb atalardi. Keyinchalik ularning ma’lum bir qismi 

8
yerlaridan mahrum bo‘lib, bora-bora kadivarlarga aylanib 
borganlar. Ayrim dehqonlar esa o‘z viloyatlarida hatto mustaqil 
hokim bo‘lib olganlar.

Download 1.2 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   154




Download 1.2 Mb.
Pdf ko'rish