|
O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va 15- son ilmiy tadqiqotlar jurnaliBog'liq bo\'yoq xususiyatlariO‘ZBEKISTONDA
FANLARARO
INNOVATSIYALAR
VA
15-
SON
ILMIY
TADQIQOTLAR
JURNALI
20.01.2023
mexanizmi)
Qattiq plyonkalar
qaytariladigan (erituvchi ta'sirida
qattiq plyonka yana suyuq holatga
o'tadi)
qaytarilmas (erituvchi ta'sirida
qattiq
plyonka
suyuq
holatga
o'tmaydi)
Plyonka hosil qiluvchi moddalar monomerlar, oligomerlar, polimerlardir. -
Monomer-polimer sintezi uchun ishlatiladigan modda.
-
Polimer ko'p miqdordagi bir xil monomer birliklaridan qurilgan, katta
molekulyar massaga ega bo'lgan modda.
-
Oligomer ham polimerdir, lekin uning molekulyar massasi kichikroq, chunki
molekulada monomer molekulalarining kamroq birliklari (n) mavjud.
Plyonka
hosilqiluvchi
n-havolalar
soni
M-molekulyar
massa, g
Monomer
1
Oligomer
10
1000 Kamroq
Polimer
10-1000
1000 Ko`proq
Kelib chiqishi bo'yicha polimerlar uch guruhga bo'linadi. Tabiiy o'simliklar va
hayvonlarning hayotiy faoliyati natijasida hosil bo'ladi, yog'och, jun, terida mavjud.
Bular oqsil, tsellyuloza, kraxmal, shellac, lateks, o'simliklarni quritadigan yog'lar,
qazilma qatronlar.
Tabiiy polimerlar tozalash operatsiyalariga, modifikatsiyaga uchraydi, bunda
asosiy zanjirlarning tuzilishi o'zgarishsiz qoladi. Bunday qayta ishlash mahsuloti sun'iy
polimerlar – lateksdan tayyorlangan tabiiy kauchuk, kamfora, kazein, hayvon elim
bilan plastiklashtirilgan nitroselüloz bo'lgan seluloid.
lgari va lok-bo'yoq sanoatining asosiy xom ashyosi tabiiy qatronlar va o'simlik
moylari edi. Yog'lar-glitseridlar (monobazik to'yinmagan yog ' kislotalari va glitserin
efirlari). Ularning molekulalari kislorodni biriktirishga (oksidlanishga) va o'zaro ta'sir
o'tkazishga qodir. Ushbu o'zaro ta'sir natijasida yog'lar quriydi ular qattiq yopishqoq
|
| |
