O‘ZBEKISTONDA
FANLARARO
INNOVATSIYALAR
VA
20-
SON
ILMIY
TADQIQOTLAR
JURNALI
20.06.2023
EMISSION VA YUTILISH SPEKTRLARINI KUZATISH UCHUN QO‘LDA
TAYYORLANGAN QEWCAM SPEKTROMETRI
Sherzod Ahmedov
Maxliyo Muxtoraliyeva
Zulfira Sobitova
Chirchiq davlat pedagogika universiteti
sherzodbek.ahmedov8883@gmail.com
Annotatsiya: Spektroskopik tahlillar fizika, kimyo va astronomiyada juda muhim
rol o'ynaydi. Bunda moddadan sochilgan yorug‘lik turli xil chastotali komponentalarni
tashkil qiladi. Spektroskop ushbu komponentalarni alohida tarkibiy qismlarga ajratadi.
Turli chastotali yorug‘lik nurlari prizmada turli burchaklarga og‘adi. Spektrometrda
prizma o'rniga difraksion panjaradan ham foydalanishimiz mumkin. Ushbu maqolada
biz talabalar tomonidan mustaqil qo‘lda spektrometr tayyorlash va unda turli xil
sochilish va yutilish spektrlarini qayd qilish imkoniyatlarini ko‘rsatib berdik.
Kalit so‘zlar: Spektrometr, lazer, prizma, difraksiya, dispersiya, CCD, spektr.
HANDMADE QeWCam SPECTROMETER FOR OSERVATION EMISSION AND
ABSORPTION SPECTRA
Annotation: Spectroscopic analyzes play a very important role in physics,
chemistry and astronomy. In this case, the light scattered by the substance consists of
different frequency components. The spectroscope separates these components into
separate components. Light rays of different frequencies are deflected at different angles
in a prism. We can also use a diffraction grating instead of a prism in a spectrometer. In
this article, we have shown the possibilities of making an independent hand-held
spectrometer by students and follow various scattering and absorption spectra in it.
Key words: Spectrometer, laser, prism, diffraction, dispersion, CCD, spectrum.
KIRISH
Elektromagnit to'lqinlar bilan moddaning o'zaro ta'sirini o'lchash, ularning hosil
bo‘lishidagi fizik mexanizmlarini tushuntirishda va muhitda
boradigan jarayonlar
haqida qimmatbaho ma’lumotlar olishda spektroskopik tahlillar muhim ahamiyatga
ega. Quyosh nurlarining tarqalishi tor yorug'lik nuri uchburchak shisha prizma orqali
o'tkazilganda rangli spektr hosil qiladi [1-3]. Bu ko'rinadigan yorug'lik
radio
to'lqinlaridan tortib kosmik nurlargacha bo'lgan elektromagnit nurlanishlar
sohasining bir qismidir. Spektrlar turli elektromagnit nurlanishlarni o'z
ichiga olgan
energiya, chastota yoki to'lqin uzunligining intensivlikka bog‘liqligini ifodalaydi.
Optik spektroskopiya ma'lum bir namunaning elementar tarkibini (u gaz, suyuq
yoki qattiq bo'lishi mumkin) tegishli yutilgan yoki chiqarilgan elektromagnit
