18
7
YO‘RIQNOMALI TEXNOLOGIK XARITA
Kasb kodi va nomi:
30600102 Kompyuter
garfikasi va dizayn operatori
O’quv amalyot nomi:
Kompyuter grafigi va
dizayn
Mavzu16:
Corel Drawda Reklama bloklari, kitob uchun muqova va
tabriknomalar yaratish
Maqsad: O‘quvchilarga grafik axborotlarni kodlash o‘rgatish
Bajariladigan
ishlar mazmuni
Moslamalar,
asboblar va
xomashyolar
Eskizlar,chizmalar,
rasmlar
Bajarish
Tartibi
1
Inson
axborotlarni
yig'ish, saqlash
va qayta
ishlashda qulay
hamda qisqa
ko'rinishda
bo'lishi uchun
turli
belgilashlardan
foydalanadi.
Bunga
tovushlarni harf
va
raqamlar orqali,
musiqa
tovushlarini
notalar orqali,
matematik, fizik,
biologik
qonuniyatlarni
Kompyuter ,
windivs
Hayotda axborotni
kodlashning ko'pdan-
ko'p usullari mavjud.
Birinchi kodlashni
qo'llagan inson
qadimgi Gretsiya
sarkardasi Lisandro
hisoblanadi. U
axborotni maxfiy
saqlash, ya'ni
kodlash uchun
ma'lum bir
qalinlikdagi "Ssital"
tayoqchasini o'ylab
topgan.
18
8
Rangli modellar
orasidagi o`tish har
doim modellarning
ranglar maydoniga
mos kelmasligi
tufayli ranglarning
biron bir yo`qolishi
bilan bog`liq.
CMYK va RGB
ranglar
Fotosurat konverter
shuningdek, bir vaqtning
o`zida bir nechta
rasmlarni bosib chiqarish
uchun tayyorlash kerak
bo`lsa, ommaviy rejimda
aylantirishga imkon
beradi, shuningdek,
rasmlarni tahrirlash
uchun ko`plab
imkoniyatlardan
foydalanish mumkin.
Dastlab qatorlar
indeksini m deb,
ustunlarni n deb
belgilaylik va
quyidagi rasmda
keltirilgan
Kompyuter
ekranidagi piksel
to`ri.
Piksellarni bunday
holatini umumiy
kelishuvga asosan
matritsa shaklida
joylshuvi deb yuritiladi.
Dastlab qatorlar
indeksini m deb,
ustunlarni n deb
belgilaylik va quyidagi
rasmda keltirilgan
18
9
Mavzu 16: Corel Drawda Reklama bloklari, kitob uchun muqova va
tabriknomalar yaratish
Reja:
1. Obyektlar
2. Bo’yash
3. Obyektlar bilan ishlash
1. Corel Draw dasturining asosiy texnologik prinsipi - bu obyektlar bilan ishlash.
Obyekt deb-ustida har xil ishlarni bajarish imkonini beruvchi tushunchaga aytiladi.
Foydalanuvchi obyektlar ishlash jarayonida ular ustida har ishlarni bajarishga
to`g’ri keladi.Yuqorida ko`rsatib o`tilgan ishlarni bajarishning bir nechta usullari
mavjud. Biz faqat bittasida to`xtalib o`tamiz.Obyektlarni yaratish uchun ekranning
chap burchagida joylashgan «Uskunalar paneli»dan foydalaniladi.
1-rasm.
Hujjatga qo`yilgan obyektni belgilash uchun shu obyekt ustiga sichqoncha
ko`rsatkichi olib borilib chap tugmasi bir marta bosiladi. Natijada obyekt
belgilanadi. Ya’ni 1-rasmda ko`rsatilganidek 8ta markerga olinadi. Bu usul
yordamida ixtiyoriy obyektlarni belgilash mumkin.
Shu joyda bir narsani eslatib o`tish joizki, kerak bo`lsa boshqa dasturlardan ham
obyektlarni qo`yish mumkin.Belgilangan obyektni o`chirish uchun esa
klaviaturada «Delete» tugmasi bosiladi. Natijada shu rasm o`chadi.Belgilangan
obyektdan nusxa olish uchun esa Edit-Copy amallari bajariladi. Natijada shu
19
0
obyektdan nusxa olinadi.Nusxasini qo`yish uchun esa Edit-Paste amallari
bajariladi.Yoki belgilangan obyektdan boshqa usul yordamida ham nusxa olish
mumkin, ya’ni Edit-Dublikate amallari bajarilsa kifoya.Bir nechta obyektlarni
birlashtirish ya’ni gruppalash uchun, avvalam bor, bu obyektlar belgilanadi.
Hamma obyektlarni belgilash uchun klaviaturada Shift tugmasi bosiq turilgan
holda obyektlar birma-bir belgilanib chiqiladi. (Yuqoridagi ko`rsatib o`tilgan usul
yordamida).
2-rasm.
Obyekt (obyektlarni) kattaligini o`zgartirish uchun bu obyekt (obyektlar)
belgilanadi. Natijada 2-rasmda ko`rsatilganidek ular ustida markerlar hosil
bo`ladi.Marker ustiga sichqoncha ko`rsatkichi olib borilib chap tugmasi bosiq
turilgan holda obyektga kerakli kattalik beriladi. Obyektning kerakli kattaligi hosil
qilib bo`lingandan so`ng sichqoncha chap tugmasi qo`yib yuboriladi.Bir narsani
aytib o`tish joizki, belgilangan obyektlarni aylantirish ham mumkin. Buning uchun
belgilangan obyektlar ustiga sichqoncha ko`rsatkichi olib borilib chap tugma bir
marta bosiladi. Natijada 3-rasmda ko`rsatilgan holat vujudga keladi.
19
1
3-rasm.
Rasmda ko`rinib turganidek Markerlar boshqa ko`rinishni oladi. Ular ustiga
sichqoncha ko`rsatkichi olib borilib chap tugmasi bosiq turgan holda obyektlarni
hohlagan burchakka burish imkoniyati bo`ladi.Belgilashni olib tashlash uchun
klaviaturada Ctrl tugmasi bosilsa kifoya.Shuni alohida ta’kidlab o`tish joizki,
obyekt (obyektlar) belgilanganda qo`shimcha uskunalar qatori paydo bo`ladi. Bu
uskunalar yordamida obyektlarni kattaligini o`zgartirish, boshqa obyektlarga
nisbatan joylashish holatlarini, burchak ko`rinishlarini ham o`rnatish mumkin. (4-
rasm)
19
2
4-rasm.
Obyektlar yaratilgandan so`ng, chegaralarga va ichki qismiga rang berish mumkin.
Bu ishlarni har xil usullar yodamida bajarish mumkin.
Obyektning chegaraga va ichki qismiga rang berish uchun Corel Draw oynasining
o`ng
qismida
joylashgan
ranglar
palitrasidan
foydalanish
mumkin.
6-rasm.
19
3
O`quvchilar obyektni belgilab kerakli rang ustiga sichqoncha ko`rsatkichi olib
borib
chap tugma bir marta bossa
, natijada obyektnigg ichki qismi kerakli rangni
oladi, tashqi chegaraga rang berish uchun esa yuqoridagi ishlar bajariladi,
faqatgina chap tugma o`rniga o`ng tugmani bosiladi.Rangdan tashqari obyektlarga
har xil fonlar berish mumkin. Bu to`g’risida xozir to`xtalib o`tamiz.Buning uchun
Corel Draw oynasida qo`shimcha oynani hosil qilish kerak-Objekt Properties
oynasini. (bu oynani quyidagicha hosil qilish mumkin: obyekt ustiga sichqoncha
ko`rsatkichi olib borilib, o`ng tugmasi bosiladi, chiqqan buyruqlar ichidan-
Properties
buyrug’i
tanlanadi.
(7-rasm))
7-rasm.
Objekt Properties oynasida mavjud bo`lgan tugma, bu tugma yordamida obyektlar
ichki qismiga fon berish mumkin. Bu tugma bosilgandan so`ng, qo`shimcha
tugmalar hosil bo`ladi:
| 