|
Mavzu 17: Murakkab maketlar va illustrasiyalarni yaratishda obyektniBog'liq Kompyuter grafigi va dizayn Muxammadiyev AsliddinMavzu 17: Murakkab maketlar va illustrasiyalarni yaratishda obyektni
tashkil etish
Reja
1.Murakkab maketlar
2.Illustrasiyalarni yaratishda obyektni tashkil etish
3.Murakkab funksiyalar haqida tushuncha
Illyustratsiya (lot. illustratio — yoritish, koʻrgazmali tasvirlash) — tasviriy
sanʼatning adabiy asar (kitob, jur., gaz.) ning obrazli talqini bilan bogʻliq sohasi.
Matnga qoʻshimcha tarzda uning mazmunini obrazli yoritishga, toʻldirishga
xizmat qiladi. Ilk qoʻlyozma kitoblar paydo boʻlgan davrlarda yuzaga kelgan.
Dastlab qoʻlyozmalar mi-niatyuralar bilan bezatilgan, kitob nashr etish va
ksilografiyaning yuzaga kelishi I. ni grafshapshnt yetakchi sohasiga aylantirdi.
Xitoyda 6—7-asr larda dastlabki ksilografiyaga oid I., 16-asr oxirida rangli
gravyura yuzaga kelgan. Yaponiyada kitob grafikasi 17-asr boshlarida paydo
boʻlgan, gullab yashnagan davri 18— 19-asr boshlariga toʻgʻri keladi.
Yevropada (15-asr) I. miniatyura sanʼati bilan uzviy bogʻliq boʻlgan, diniy,
didaktik, keyinchalik insonparvar gʻoyalarni tarqatuvchi vositaga aylangan. 16-
asr oxiriga kelib I. mustaqil kompozitsiya ga aylandi, alohida varaqqa ishlanib,
matnga yopishtirilgan. 18-asr da I. bilan kitobning aloqasi mustahkamlandi,
rang-barangligi ortdi, usul va uslublari kengaydi, turkum bezaklar yaratish
qoidalari rivojlandi. 18—19-asr lar chegarasida tasviriy vosita — koʻndalang ,
kesmali gravyura va litografiya yuzaga keldi; 19-asr uchun tugallangan I. —
alohida varaqlardagi kompozitsiyalar hamda matndagi yengil chizgilar xos
boʻldi. 20-asr ga kelib rassomlar bir adabiy matnga turlicha yondoshib, uni
turlicha talqin eta boshladilar.20-asr 20-y. laridan I. gʻoyaviy va estetik tarbiya
vositalaridan biri sifatida muhim rol oʻynadi, texnik imkoniyatlari kengaydi;
ksilografiya, rasm taraqqiy etdi, fotomontaj yuzaga keldi, plakatchilik
xususiyatlari na-moyon boʻldi, kitob va I. birligi kuchaydi, bolalar kitobi I. si
rivojlandi. Koʻpvaraqli turkumlarni yaratilishi I. ni dastgohli grafika bilan
yaqinlashtirdi.Sharqda, jumladan oʻzbek sanʼatida I. ishlash qadimdan mavjud
boʻlgan. Oʻrta ayerlarda klassik shoirlarning asarlariga I. ishlash keng tarqalgan.
Ka-moliddin Behzod, Mahmud Muzahhib, Murod Samarqandiy va b. mohir
rassomlar shu sohada samarali ijod qilib, Alisher Navoiy, Bobur va b. klassik
shoirlarning asarlarini nafis miniatyuralar bilan bezagan. Biroq oʻzbek I. sining
haqiqiy rivoji 20-asr ga toʻgʻri keladi. Bu davrda oʻzbek I. si uslub va usul
jihatidan boyidi, tur va janrlari kengaydi. Us to Moʻmin (A. Nikolayev),
ʼ.Kaydalov, L. Abdullayev, V. Kedrin, Ch. Ahmarov, I. Ikromov, Q. Basharov
va b. rassomlar shu sohada samarali ijod qildi. Oʻzbekistonlik rassomlar badiiy,
siyosiy va bolalar adabiyoti asarlarining zamonaviy va goʻzal be-zalishiga
samarali hissa qoʻshmoqda.
Maqsad- murakkab hujjatlarni yaratishning asosiy usullarini, jumladan,
jadvallar, rasmlar, ro'yxatlar, formulalar va boshqa ob'ektlarni ko'rib
20
2
chiqish.Jadvallar ko'pincha ma'lumotlarni tartibga solish va taqdim etish uchun
ishlatiladi. Jadval matn va rasmlarni o'z ichiga olishi mumkin bo'lgan
katakchalar qatorlari va ustunlaridan iborat. Microsoft Word dasturi jadval
yaratishning bir necha usullarini taklif etadi. Jadvalni yaratishning eng yaxshi
usuli uning murakkabligi va foydalanuvchi talablariga bog'liq.
|
| |
