|
Pokiston davlat byudjeti. Soliyev Fazliddin
|
| Sana | 15.04.2024 | | Hajmi | 295.86 Kb. | | #196222 |
Bog'liq 7 pokiston fazliddin 20210419T1417 - 55555 - Кимё, объективка Эргашева Х (14), 1-sinf O\'qish fanidan Mening sevimli ertak qahramonlarim dars ishlanmasi (1), Fizika 6 Pokiston davlat byudjeti. Reja:
1. Pokiston federal byudjeti.
2. Pokiston davlat sanoati.
3. Pokiston davlat hozirgi byudjeti.
2023–24 Pokiston federal byudjeti Pokiston hukumati tomonidan 2023–24 moliyaviy yil uchun taklif qilingan moliyaviy rejadir. Byudjet bir qator rivojlanish tashabbuslarini moliyalashtirishni o'z ichiga oladi va mamlakat iqtisodiy o'sish sur'atlarini oshirishga intiladi. Taxminan 2,66 trillion rupiy milliy rivojlanish rejasi, shu jumladan 950 milliard rupiya federal davlat sektorini rivojlantirish dasturi (PSDP) Yillik rejani muvofiqlashtirish qo'mitasi (APCC) tomonidan tasdiqlangan. Hukumat fiskal cheklovlarni yumshatish, sektor o'sishini rag'batlantirish va yalpi ichki mahsulotning o'sish sur'atini 3,5 foizga oshirishni xohlaydi. Panjob va Xayber-Paxtunxvadagi muvaqqat ma'muriyatlar natijasida byudjet o'zgarishi mumkin
Yalpi ichki mahsulotda qishloq xoʻjaligining ulushi — 22,3%, sanoatning ulushi — 16%. Qishloq xoʻjaligida iqtisodiy faol axrlining 60% band. Dehqonchilik — qishloq xoʻjaligining asosiy tarmogʻi. Mamlakat hududining 1/4 qismi qishloq xoʻjaligi uchun yarokli, shundan 3/4 qismi sugʻoriladi, ayrim joylarda yiliga 2—3-marta hosil olinadi. 50—70-yillardagi agrar islohotlarga qaramay, anʼanaviy agrar munosabatlar — zamindor yer egaligi va yerdan foydalanishning mayda dehqon (ko-randa) shakli saqlanib qolgan. Hind da-ryosi havzasida dunyoda eng katta sugorish sistemalaridan biri bunyod etilgan. Dehqrnchilikdagi asosiy ekinlar: bugʻ-doy, sholi, arpa, makkajoʻxori, texnika ekinlaridan moyli ekinlar, paxta, shakarkamish va boshqa Bogʻdorchilikda mango, banan, olma, sitrus mevalar, oʻrik, uzum, anor, anjir, pista yetishtiriladi.
Shuningdek, kartoshka, piyoz, sarimsoq, qalampir, pomidor, karam, qovoq, tarvuz va boshqa ekiladi.
Chorvachilik yalpi ichki mahsulotning 8,3% ni taʼminlaydi. Pokistonda qoramol koʻproq. Buyvol, echki, qoʻy, tuya, ot ham boqiladi. Soʻnggi yillarda shaharlar atrofida goʻsht va sut chorvachiligi, parrandachilik rivojlandi. Baliqovlashdan keladigan foyda eksport tushumining taxminan 3% ni tashkil etadi. Kon sanoati jadal surʼatlar bilan, baʼzi yillarda 20% gacha oʻsdi. Mamlakat janubiy (Sind provinsiyasi)da neft konlarining ochilishi va ishga tushirilishi natijasida neft qazish hajmi 4 baravar oshdi. Hozirgi neft ishlab chiqarish (yiliga taxminan 2,5 mln. tonna) mamlakat ehtiyojining 25—30% ni qoplaydi. 50—80-yillarda zavod va fabrikalarning umumiy soni 1,4 mingdan 5 mingga, ularda ishlovchilar soni esa — 200 mingdan 500 mingga yetdi. Qayta ishlash sanoati, ayniqsa, tez rivojlandi.
Kimyo sanoati taxminan 300 korxonadan iborat. Klmyo-farmatsevtika sanoati (100 dan ortiq korxona) alohida sohaga aylandi. Qurilish materiallari ishlab chiqarish sohasi tez surʼatlar bilan rivojlandi. Oziq-ovqat sanoati yirik soha hisoblanadi. Tib-biyot asbob-uskunalari, sport anjomlari sanoati rivojlangan. Poligrafiya sanoati, asosan, oʻrta va kichik bosmaxonalardan iborat. Charmpoyabzal sanoati korxonalari barpo etilgan. Kosibchilik va hunarmandchilik (mato, charm, metall, yogʻoch, aqikdan buyumlar tayyorlash) rivojlangan. Gidrostya, is-siklik va atom elektr styalarida yiliga oʻrtacha 30 mlrd. kVtsoat elektr energiya hosil qilinadi.
Transportida avtomobil transporta asosiy oʻrinni egallaydi. Mamlakat ichkarisida tashiladigan yukning 3/4 qismi avtomobil transportida, 1/4 kis-mi temir yoʻlda va 0,1% — xavo transportida tashiladi. Transport yoʻli uzunligi — 9 ming km, avtomobil yoʻllari — 140 ming km. Tashki savdo yuklari, asosan, dengiz va havo transportida, qisman avtomobil transportida tashiladi. Dengiz savdo flotining tonnaji 514 ming t dedveyt. Dengiz portlari: Karochi va Kosim. Aeroportlari Karochi, Ravalpindi, Lohur shaharlarida.
Pokiston chetga guruch, paxta, ip, ip gazlama, gilam, charm, baliq va boshqa sotadi. Oʻsimlik yogʻi, choy, neft, kimyo mahsulotlari, oʻgʻit, umumiy mashinasozlik tovarlari, elektr anjomlari, poʻlat, choʻyan, choy, qurolyarogʻ va hokazo sotib oladi. Asosan, Saudiya Arabistoni, Buyuk Britaniya, Yaponiya, Germaniya, AQSH bilan savdo qiladi. Pul birligi — Pokiston rupiyasi.
Hozirda esa Pokistondagi iqtisodiy inqiroz chuqurlashib bormoqda va barqaror o'sish u yoqda tursin, yaqin orada tiklanish alomatlarini ko'rsatmaydi. Mamlakat minimal zaxiralar, oshib borayotgan davlat qarzi, rekord darajadagi inflyatsiya va tez qadrsizlanayotgan valyuta bilan tavsiflangan jiddiy moliyaviy tanglik bilan kurashmoqda.
.
Ushbu iqtisodiy tanazzul, siyosiy noaniqlik va yaqinlashib kelayotgan saylovlar fonida federal hukumat 2023-yil 9-iyun kuni 2023-2024-moliyaviy yil uchun yillik byudjetni taqdim etdi. Byudjet 6,5 milliard dollarlik XVFdan qolgan 2,5 milliard dollarni ochishni maqsad qilgan. shu oyda tugaydigan qutqaruv dasturi. Jami byudjet xarajatlari 14,46 trillion PKR bo'lgan hukumat 2023-2024-moliyaviy yil davomida YaIMning o'sish sur'atini 3,5 foizga oshirishga intilmoqda, shu bilan birga, xuddi shu davrda inflyatsiya darajasi taxminan 21 foizni tashkil etadi. Bundan tashqari, hukumat yalpi ichki mahsulotning 6,54 foizi miqdorida maqsadli byudjet taqchilligini belgiladi, bu joriy yil uchun qayta ko'rib chiqilgan 7 foizlik hisob-kitobdan biroz pastroqdir.
|
| |
