|
Operatsiyalar. Turli ma’lumotlar ustida amallar
|
| bet | 3/3 | | Sana | 18.05.2024 | | Hajmi | 1,42 Mb. | | #242467 |
Bog'liq PythonOperatsiyalar. Turli ma’lumotlar ustida amallar.
IFODA
|
NATIJA
|
34.907 + 320.65
|
355.55699999999996
|
'Hi, ' + 'world :) '
|
'Hi, world :) '
|
'Hi, ' * 10
|
'Hi, Hi, Hi, Hi, Hi, Hi, Hi, Hi, Hi, Hi, '
|
'Hi, ' + 15
|
XATOLIK
| Ma’lumotlar turlarini o’zgartirish
int() – argumentni butun songa aylantiradi
str() – argumentni satrga aylantiradi
float() – … suzuvchi nuqta raqamiga
IFODA
|
NATIJA
|
int ('56')
|
56
|
int (4.03)
|
4
|
int ("comp 486")
|
XATOLIK
|
str (56)
|
'56'
|
str (4.03)
|
'4.03'
|
float (56)
|
56.0
|
float ("56")
|
56.0
| Matematik amallar
Amal
|
Izoh
|
Misol
|
Natija
|
+
|
Qo’shish
|
7 + 3
|
10
|
-
|
Ayirish
|
7 - 3
|
4
|
*
|
Ko’paytirish
|
7 * 3
|
21
|
/
|
Bo’lish(haqiqiy)
|
7 / 3
|
2.3333333333333335
|
**
|
Darajaga ko’tarish
|
7**3
|
343
|
//
|
Butun sonli bo’lish
|
7 // 3
|
2
|
%
|
Qoldiqli bo’lish
|
7 % 3
|
1
| Pythonda o’zgaruvchilar nomlari - O'zgaruvchi nomi faqat raqamlar, harflar va pastki chiziqdan iborat bo'lishi mumkin;
- Oʻzgaruvchi nomi raqamlar bilan boshlanmaydi Ism mohiyatni tasvirlashi kerak, ya'ni. ular murojaat qilgan ma'lumotlarning maqsadi haqida gapiradigan nomlarni berishingiz kerak;
- O'zgaruvchi nomi til buyruqlariga mos kelmasligi kerak (zahiralangan kalit so'zlar);
- O'zgaruvchilar nomlari kichik harf bilan boshlanadi Ismlar 15 belgidan oshmasligi kerak;
Tarjimon rejimida o'zgaruvchiga tegishli qiymatni bilish uchun uni chaqirish kifoya (nomni yozing va Enter tugmasini bosing).
O’zgaruvchilar bilan ishlashga misol
>>> apples = 100
>>> eat_day = 5
>>> day = 7
>>> apples = apples - eat_day * day
>>> apples
65
>>> |
Mantiqiy ifodalar va mantiqiy ma’lumotlar turi
“3 va 5 ning yig’indisi 7 dan KATTA"
Rost – True (1)
“3 va 5 ning yig’indisi 7 dan KICHIK "
Yolg’on – False(0)
IFODA:
Ma’nosi:
Agar ifodani baholash natijasi faqat to'g'ri yoki noto'g'ri bo'lishi mumkin bo'lsa, unda bunday ifoda mantiqiy ifoda deyiladi.
Mantiqiy ifodalar va mantiqiy ma’lumotlar turi
Taqqoslash operatorlari
Operator
|
Ma’nosi
|
Ifoda
|
==
|
Teng
|
А==В
|
|
|
|
!=
|
Teng emas
|
А!=B
| | | | |
>
|
Katta
|
A>B
| | | | |
<
|
Kichik
|
A | | | | |
>=
|
Katta yoki teng
|
A>=B
| | | | |
<=
|
Kichik yoki teng
|
A<=B
| Mantiqiy ifodalar va mantiqiy ma’lumotlar turi
Python dasturlash tilida mantiqiy ifodalar bilan ishlashga misollar (sharhlar # dan keyin yoziladi):
x = 12 – 5 # bu mantiqiy operatsiya emas, lekin x
tayinlash operatsiyasi 12 - 5 ifoda natijasi
x == 4 # x teng 4
x == 7 # x teng 7
x != 7 # x teng emas 7
x != 4 # x teng emas 4
x > 5 # x katta 5
x < 5 # x kichik 5
x >= 6 # x katta yoki teng 6
x <= 6 # x kichik yoki teng 6
Mantiqiy ifodalar va mantiqiy ma’lumotlar turi
Mantiqiy amallar
mantiqiy ifodalar hisoblash jarayonida mantiqiy belgilarni: True yoki False oladi.
Mantiqiy amallar: inkor etish – NOT, mantiqiy ko’paytirish – AND, Mantiqiy qo’shish – OR, eksklyuziv “yoki” – XOR.
Misollar: ( # belgisidan so’ng izoh yozilgan):
x = 8 y = 13
x == 8 and y < 15 # X teng 8 va Y kichik 15dan
x > 8 and y < 15 # X katta 8 va Y kichik 15dan
x != 0 or y >15 # X teng emas 0 yoki Y katta 15dan
x < 0 or y >15 # X kichik 0 yoki Y katta 15dan
MA’LUMOTLARNI KIRITISH VA CHIQARISH
- o’rnatilgan funksiyalar yordamida amalga oshiriladi:
Kiritish: input (parametrlar)
Chiqarish: print (parametrlar)
>>> input()
1234
'1234'
>>> input()
Hello World!
'Hello World!'
>>>
1.
>>> input('Введите число:')
Введите число:10
'10'
>>> int(input('Введите число:'))
Введите число:10
10
>>> float(input('Введите число:'))
Введите число:10
10.0
>>>
2. Parametr - tezkor
>>> input('Введите номер карты:')
Введите номер карты:98765
'98765'
>>> input('Введите имя:')
Введите имя:Иван
'Иван'
>>>
3.
>>> name = input ('Введите Ваше имя:')
Введите Ваше имя: Мария
>>> name
'Мария'
>>>
4. O'zgaruvchiga qiymat berish
MA’LUMOTLARNI CHIQARISH
>>> print(“Dastur 'Game Over' 2.0")
Dastur 'Game Over' 2.0
>>> print(“Xuddi", “o’sha", “xabar")
Xuddi o’sha xabar
>>> print(“Faqat",
“ozroq",
“ko’p")
Faqat ozroq ko’p
1. ma’lumotlar turi qatori:
>>> a = 1
>>> b = 2
>>> print(a, '+', b, '=', a + b)
1 + 2 = 3
>>>
2. O’zgaruvchilarni chiqarish
3.
sep – parametr, bo’lib yozish uchun qo’llaniladi
>>> a=1
>>> b=2
>>> c=a+b
>>> print(a, b, c, sep = ':')
1:2:3
>>>
4.
end – parametr, funksiyada sanab o’tilgan barcha qiymatlar chiqarilgandan keyin, nima chiqarishni ko’rsatadi print.
>>> print(a, b, c, sep = ' ', end = ' ')
MATH KUTUBXONASI
import math # math kutubxonasini ulash
- math.sin(x) # Bir argumentdan funksiya chaqiruvchi
y = math.sin(x) # Ifodada funksiyadan foydalanish
print(math.sin(math.pi/2)) # Funksiyani ekranga chiqarish
2. from math import *
y = sin(x)
print(sin(pi/2))
MATH kutubxonasi
Funksiya
|
Izoh
|
Yaxlitlash
| |
round(x)
|
Raqamni eng yaqin butun songa yaxlitlaydi. Agar sonning kasr qismi 0,5 ga teng bo'lsa, u holda raqam eng yaqin juft songacha yaxlitlanadi.
|
trunc(x)
|
Nolga yaxlitlash (int funktsiyasi bilan bir xil).
|
fabs(x)
|
Modul (mutlaq qiymat). Bu funksiya har doim float qiymatini qaytaradi.
|
int(x), round(x,n), abs(x) math modulini ulashni talab etmaydi
MATH kutubxonasi
ILDIZLAR, DARAJALAR, LOGARIFMLAR
| |
sqrt(x)
|
Kvadrat ildiz. Foydalaniladi: sqrt(x)
|
pow(a, b)
|
Ko’rsatkich ab ni qaytaradi. Foydalanish: pow(a,b)
|
exp(x)
|
Exni qaytaradi. Foydalanish: exp(x)
|
log(x)
|
Natural logarifm. log(x, b) deb chaqirilganda logarifmni b asosga qaytaradi.
|
log10(x)
|
O’nlik logarifm
|
e
|
Natural logarifmlarning asosi:
e 2,71828 .
|
ILDIZLAR, DARAJALAR, LOGARIFMLAR
| |
sqrt(x)
|
Kvadrat ildiz. Foydalaniladi: sqrt(x)
|
pow(a, b)
|
Ko’rsatkich ab ni qaytaradi. Foydalanish: pow(a,b)
|
exp(x)
|
Exni qaytaradi. Foydalanish: exp(x)
|
log(x)
|
Natural logarifm. log(x, b) deb chaqirilganda logarifmni b asosga qaytaradi.
|
log10(x)
|
O’nlik logarifm
|
e
| | MATH kutubxonasi
TRIGONOMETRIYA
| |
sin(x)
|
Radianlarda belgilangan burchak sinusi
|
cos(x)
|
Radianlarda belgilangan burchakning kosinusi
|
tan(x)
|
Radianlarda belgilangan burchakning tangenisi
|
asin(x)
|
Arcsin, radiandagi qiymatni qaytaradi
|
acos(x)
|
Arccos, radiandagi qiymatni qaytaradi
|
atan(x)
|
Arctn, radiandagi qiymatni qaytaradi
|
atan2(y, x)
|
Koordinatalar (x, y) bilan nuqtaning qutb burchagi (radianlarda).
| MATH kutubxonasi
Тригонометрия
| |
hypot(a, b)
|
Katetlari a va b bo'lgan to'g'ri burchakli uchburchakning gipotenuzasi uzunligi.
| | | |
degrees(x)
|
Radianlarda berilgan burchakni gradusga aylantiradi.
|
radians(x)
|
Darajada belgilangan burchakni radianga aylantiradi.
|
pi
|
Konstanta Pi
| Masala 1.
Berilgan a, b, k, m.
Aniqlang:
Masala 1. (Manba kodi)
# Chiziqli dastur
a = int(input(“Kiriting a = "))
b = int(input(“Kiriting b = "))
k = int(input(“Kiriting k = "))
m = int(input(“Kiriting m = "))
from math import *
C = sqrt((a-b)**2/abs(k-m))
A = sin(pi/6)*C**2-C*(a-b)/(a*b*k)
print("C = ", C)
print("A = ", A)
input("\n\n chiqish uchun ENTERni bosing.")
Savolvajavoblar
|
| |
