Muhammad
al-Xorazmiy
nomidagi Toshkent Axborot
Texnologiyalari Universiteti
315-21- guruh talabasi
Toshkentboyeva Zilolaning
Dasturiy Ta'minot
tizimlarini loyihalash
fanidan
bajargan
3-amaliy ishi
DFD, yoki Data Flow Diagram, bir dastur yoki tizimning
ishlash jarayonini o'rganishda yordam beradigan grafik
modellash usuli. Bu diagrammada ma'lumotlar oqimlari
(data flows),
protsesslar, ma'lumotlar saqlash joylari va
sistemaga tashqi tizimlar orqali ma'lumotlarning o'qish
yoki yozishini ifodalovchi elementlar ko'rsatiladi. DFD,
dasturning umumiy strukturasi va ma'lumotlarning yo'l
harakati haqida tushunchalar beradi.
DFD tuzilishiga quyidagi elementlar kiradi:
1.
Protsetsslar (Processes): Dastur yoki tizimdagi
faoliyatni ifodalaydi. Har bir protsess ma'lumotlar
oqimlarini qabul qiladi, ularni ishlaydi va natijada
yangi ma'lumotlar oqimlarini yaratadi.
2.
Ma'lumotlar Oqimlari (Data Flows): Ma'lumotlar
oqimlari ma'lumotlarning yangi joylarga o'qilishini
yoki yozilishini ifodalaydi.
Ular protsesslar orqali
uzatiladi.
3.
Ma'lumotlar Saqlash Joylari (Data Stores): Bu,
ma'lumotlarni saqlash uchun xizmat qiladigan joylarni
ifodalaydi. Masalan, bazalar, fayllar yoki boshqa
ma'lumot saqlash vositalari.
4.
Tashqi Tizimlar (External Entities): Tashqi tizimlar,
dastur yoki tizim bilan ma'lumot almashish yoki
uzatish uchun aloqador bo'lgan tashqi ob'ektlarni
ifodalaydi.
DFD, tizimni tahlil qilish,
tizimni model qilish,
tuzilishni o'rganish, va o'zgaruvchilarni kuzatish uchun
ishlatiladi. U, tizimni aniq va tuzilmas qilib tushuntiradi va
bir necha darajada tizimni simplifitsirovchi bo'lgan
tahlillar
va modellash jarayonida o'zining o'rnini topadi.
DFD diagrammalari, tizimning boshqarilishini,
ma'lumotlarni o'zgartirishni yoki o'chirishni, tizimning
boshqa qismlari bilan aloqani tushuntirishni va tizimni
optimallashtirishni osonlashtiradi.
Yuqoridagi jarayonlarda talaba va o’quv markazga o’qishga
topshirib u yerda o’qib bitirib sertifikat olguncha bo’lgan
davr diogrammasi ko’rsatilgan.
1.
Foydalanuvchi keladi
2. Ariza topshiradi
3 Ariza bugalter tomonidan ko’rib chiqiladi
4. Admin tomonidan ko’rib chiqiladi
5. Dars kunlari aniqlanadi.
6. Tolov
qilinadi
7. Bugalter ko’rib chiqadi
8. Admin dars kunlarini qo’yadi.
9. Dars boshlanadi.
10. Imtixon bo’lib o’tadi
11. O’qituvchi javoblarni ko’rib chiqadi. Natijasni adminga
yetkazadi
12. Admin natijani ko’rib chiqadi va belgilangan baldan
yuqori bo’lsa setifikat beriladi. Aks xolda qaytadan o’qish
jarayoni boshlanadi.
