Metall olovni o‘chirish uchun qum, grafit, turli xil kukunlar va tuzlar qo‘llaniladi.
Ammo o‘t o‘chirish usullarining hech biri har qanday metalning yonishi bilan bog‘liq
bo‘lgan yong‘inlar uchun samarali deb hisoblanmaydi.
YOnuvchan metall olovini o‘chirish uchun suv va suvga asoslangan o‘chiruvchi
moddalar, masalan, ko‘pik ishlatilmasligi kerak. Suv kimyoviy reaktsiyaga olib
kelishi mumkin va bu portlash bilan birga kuzatilishi mumkin.
Hech qanday
kimyoviy reaktsiya yuzaga kelmasa ham, eritilgan metall yuzasiga tushadigan suv
tomchilari kengayib, eritilgan metallni salbiy ta’sir oqibatlarga olib kelishi mumkin.
Ammo ba’zi hollarda ehtiyotkorlik bilan suvdan foydalanish kerak: masalan,
magniyning katta qismlarini yoqish paytida z suvni faqat olov tushmagan joylarga
etkazib berilishi mumkin, u erni sovutib olov tarqalishining oldini olish mumkin.
Suv hech qachon eritilgan metallarning o‘zlariga qo‘llanilmasligi kerak, ammo
ular yong‘in tarqalishi xavfi bo‘lgan joylarga yo‘naltirilishi kerak. Bir qator
mamlakatlarda yong‘inlarni o‘chirish usullari va kerakli o‘chiruvchi moddalarni
ko‘rsatadigan yonuvchi metallarning texnik tavsiflari ko‘rsatilgan ro‘yxatlar
nashr
etiladi. YOnuvchan metallarni tashish uchun ishlatilishi mumkin bo‘lgan transport
vositalarida ishlovchi shaxslar ushbu metallarning fizik va kimyoviy xususiyatlarini
ko‘rsatadigan ro‘yxatlarga ega bo‘lish tavsiya etiladi.
Sinov savollari:
1.Alyuminiyning qanday hususiyatlarini bilasiz?
2.Po‘latning qanday hususiyatlarini bilasiz?
3. Metall va metall changlari bilan bog‘liq yong‘inlar qanday o‘chiriladi?
4.YOng‘inni oldini olish uchun qanday tadbirlar amalga oshirilishi kerak?
