| Xulosa va takliflar
Bitiruv malakaviy ishida kasb-hunar kollejlarida "Avtomobil dvigatellarning ko’rsatkichlarini oshirish usullari va ularni rivojlantirish istiqbollari " mavzusini o’qitishda “Aqliy hujum” metodidan foydalanish metodikasi ishlab chiqildi. Bitiruv malakaviy ish mavzusi bugungi kun talablaridan kelib chiqib, kasb-hunar ta’limi jarayoda dars mashg‘ulotlarini zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosida tashkil etishga, ulardan unumli foydalanish orqali berilayotgan materialning tez tushunib idrok qilinishi bilan bir qatorda, ta’lim jarayoni sifat va samaradorligini oshirishdagi dolzarb masalani yechishga qaratildi.
1. Dars jarayonlarida qo‘llaniladigan ta’lim metodlari berilayotgan o‘quv materialini o‘quvchilarning puxta o‘zlashtirishiga yordam beradi, ularning fikrlash faoliyatini o‘stiradi, har narsani bilishga ishtiyoq uyg‘otadi. Fahm – farosatli, mustaqil ijod qilishga intilish kabi shaxsiy fazilatlarini tarbiyalashga yordam beradi.
2. Ta’limning ilg‘or metodlari asosida tashkil etilgan dars mashg‘ulotlariga Aqliy hujum metodlari qo‘llanilsa dars yanada samarali va tushunarli bo‘lib, dars jarayonida o‘quvchilar faolligini sezilarli darajada oshiradi.
3. Ta’lim jarayonida faol o‘qitish metodlari o‘quv materialini egallash jarayonida o‘quvchilarni fikrlash va bilish faoliyatiga undaydi.
4. Faol o‘qitish metodidan quyidagicha foydalaniladi: o‘qituvchi o‘quv materialini qayta tushuntirishda, o‘quvchilar faol bilish va amaliy ishlar jarayonida mustaqil bilim hamda ko‘nikmalarni egallashlarida.
5. Aqliy hujum metolaridan darsning har xil bosqichlarida: bilimlarni dastlabki o‘rganishda, mustahkamlash va takomillashtirishda, ko‘nikma, malakalarni shakllantirishda foydalanish maqsadga muvofiq. Bunday tashkil etilgan dars mashg‘ulotlarida o‘quvchilar tomonidan o‘tilayotgan material puxta o‘zlashtirilishiga, uzoq vaqt xotirasida saqlanishiga, idrok qilish vaqtini qisqartirishga zamin yaratiladi. Bunda o‘qituvchi darsga ajratilgan vaqtdan unumli foydalanadi, talabalar diqqatini o‘quv materialiga jalb qiladi va talabalarda fanga nisbatan ijobiy munosabatlarini tarkib toptiriladi.
6. Kollej ta’lim jarayonida pedagogik texnologiyani qo‘llashning yana bir muhim ahamiyati shundaki, komil shaxsni shakllantirish uchun poydevor bo‘lgan pedagogik jarayonni takomillashtirish, insonparvarlashtirish, o‘quvchining mustaqilligini ta’minlash bilan birga, ularning keyingi faoliyatlarida pedagogik texnologiyalardan unumli foydalanish malakalari shakllantiriladi.
7. Kollej ta’lim jarayonini o‘qitishning texnik vositalari asosida olib borilishi muhim ahamiyatga ega. Bu o‘quvchilarning zamonaviy texnika vositalaridan unumli foydalanish ko‘nikmalarini shakllantirib, texnik ijodkorlik tafakkurlarini o‘stiradi.
8. Kollej ta’lim jarayonida amaliy mashg‘ulotlarning samaradorligini oshirish maqsadida quyidagi takliflarni beraman:
- kollej ta’lim jarayonidagi eski uslubdagi an’anaviy o‘qitishdan voz kechish, o‘rniga yangi uslubdagi o‘qitish texnologiyalarini qo‘llash maqsadga muvofiq;
- ta’lim jarayonida zamonaviy o‘qitishning texnik vositalaridan foydalanish ko‘lamini kengaytirish lozim;
- kollejdagi mavjud texnika va texnologiyalarni ishlata oladigan, ulardan pedagoglik faoliyatida unumli foydalanishga qodir kadrlarni tayyorlashni yo‘lga qo‘yish maqsadga molik;
- nazariy dars mashg‘ulotlarini o‘tishda Aqliy hujum metodlaridan foydalanishni yo‘lga qo‘yish lozim.
- o‘quvchilarga amaliy mashg‘ulot topshiriqlarini mustaqil bajarishlari uchun instruksion-texnologik kartalar berilishi lozim.
“Aqliy hujum” metodi asosida “Avtomobil dvigatellarning ko’rsatkichlarini oshirish usullari va ularni rivojlantirish istiqbollar” ni о‘qitish texnologiyasi bо‘yicha ishlab chiqilgan tavsiyalar KHK da maxsus fan о‘qituvchilari, о‘quv ustalariga amaliy yordam beradi va ta’lim samaradorligini oshirishga xizmat qiladi deb hisoblaymiz.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.
I.A.Karimov Barkamol avlod – O‘zbekiston traqqiyotining poydevori. –T.:, Sharq, 1998 y.
I.A.Karimov. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari va choralari. –T.:, O‘zbekiston, 2009 y.
R. Mavlonova va boshqalar. Pedagogika. –T.:, O‘qituvchi, 2001 y.
N. G‘aybullayev va boshqalar. Pedagogika. –T.:, 2000 y.
O‘.Tolipov, M.Usmonboyeva. Pedagogik texnologiya: nazariya va amaliyot. –T.:, «Fan», 2005 y.
Avtomobil dvigatellari nazariyasi. E. Fayzullaev – T: TAYI nashryoti. 2008y.
Ichki yonuv dvigatellari S.M.Qodirov. . –T.:, TAYI nashryoti, 2002 y.
Avtomobil dvigatellari. M. S.Xovax –T.:, Q’qituvchi , 1977 y.
X.M. Mamatov va boshqalar. Avtomobillar. Konstruksiya va nazariya asoslari. Toshkent .«O‘qituvchi», 1982, 229-245 b.
Instruksii po ekspluatatsii i TO avtomobiley ESPERO, NEKSIY, TIKO i DAMAS, SEUL, KOREYA "DAEWOO MOTOR KO.,LTD.
L.Qudratov, T. G‘aniyev. Mehnat muhofazasi. –T.:,Uzinkomsentr, 1992
P.Baratov. Tabiatni muhofaza qilish. Toshkent, O‘qituvchi, 1991 y.
Internet saytlari: http://www.referat.ru/;
http://www.edu.uz/;
http://www.ust.lg.ua/news/;
http://www.ziyonet.uz/;
http://www.bilimdon.uz/library/
| 