2.2. OTMning raqobatbardoshligini tashkil etish tizimi
Bugungi kunda iqtisodiyot boshqa tarmoqlarida bo‘lgani kabi ta’lim sohasida
faoliyat yuritadigan tashkilotlarning raqobatbardoshligi ta’minlash
va uni oshirib
borish muhim vazifalaradan sanaladi.
Globallashuv va keskin raqobatchilik sharoitida faoliyat yuritayotgan OTM o‘z
raqobatbardoshligi ta’minlay olmasa ta’lim xizmatlari sohasida o‘z faoliyatini davom
etttirishi amri mahol bo‘lishi aniq bo‘lib bormoqda (bizda bu holat o‘zining
shakllanishining dastlabki bosqichlarida xolos).
Raqobatdardoshlikning umumqabul qilingan tushunchasi ob’ektning qobiliyati
yoki o‘ziga xosligining o‘z muhitidagi o‘ziga o‘xshagan boshqa ob’ektlardan zo‘rligini
anglatadi. Raqobatbardoshlik tovarlar, korxonalar, tarmoqlar, xodimlar orasida bo‘lishi
mumkin. Turli ob’ektlarning raqobatbardoshligi deyilganda
turlicha ahamiyatlar
e’tiborga olinadi.
Zamonaviy bozorda ta’lim xizmatlari har qanday tovar kabi kuchli raqobatchilik
sharoitida amalga oshiriladi. Va bu o‘z navbatida OTMlardan o‘z raqobatchilik
ustuvorliklarini
paydo qilishlarini, bozorda o‘zining mustaqhkam o‘rnini
egallashlarlari uchun xatti-harkatlar qilish zaruriyati keltirib chiqaradi.
Reytinglar tahlili bo‘yicha OTMlar raqobatbardoshlik ko‘rsatkichlariga
quyidagi ko‘rsatkichlarni kiritish mumkin:
- ilmiy-pedagogik xodimlar va talabalarning o‘zaro nisbati;
- universitetning bitta xodimiga to‘g‘ri keladigan havolalar soni;
- xorijiy xodimlar va xorijiy talabalar ulushi;
- ishlab chiqarish (innovatsion)
faoliyatdan keladigan daromad;
- universitetning 1 talaba yoki 1 ta o‘qituvchiga hisoblaganda to‘g‘ri keladigan
umumiy daromadi.
OTMlar raqobatchiligi bo‘yicha ko‘plab tadqiqotlar olib borilgan bo‘lib, olib
borilgan tadqiqotlar bo‘yicha quyidagicha umumlashtirishni amalga oshirish mumkin
(2.1-rasm):
