klassik universitetning tashrif qog‘ozi bo‘lib qoldi. Ta’lim funksiyasi oldindan yangi
bilimlarni berish va o‘zlashtirish bo‘lgan. Universitet uchun haqiqiy bilimni olishning
o‘ziga xos usuli universitet professorlari tomonidan talablarni ilmga jalb etish orqali
erishiladigan tadqiqot faoliyati hisoblangan.
An’anaviy universitetlarning vazifalari bo‘lib o‘quv faoliyati (yangi o‘quv
predmetlarining paydo bo‘lish, ta’limning innovatsion usullarining rivojlanishi) , ilmiy
faoliyat (yangi bilimlarni generatsiyalash; individual
va fanlararodan guruhli
tadqiqotlarga
o‘tish)
bo‘lgan
bo‘lsa,
tadbirkorlik
universititetiga
transformatsiyalashuvi natijasida universitetlar bo‘linmalarida olingan ilmiy natijalarni
tijoratlashtirish
(patentlashtirish,
litsenziyalashtirish,
kichik
innovatsion
kompaniyalarni yaratish va boshq.) ham qo‘shiladi.
Zamonaviy-tadbirkorlik universitetlarning ta’lim berish funksiyasiga taalluqli
bo‘lgan muhim missiyalariga quyidagilarni kiritish mumkin:
tafakkur qilishning yangi usullarini shakllantirish;
akademik muhitni yaratish;
ta’lim xizmatlarini yaratish;
butun dunyo bo‘yicha bilimlarni tarqatish.
Tadbirkorlik universiteti faoliyatining muhim yo‘nalishi bo‘lib quyidagi
konsalting turlari hisoblandi:
amaliy tadqiqotlar;
tarmoq va ichki tahlil;
tadbirkorlarni ular rivojlanishining turli bosqichlarda maslahat berish.
Maslahat loyihalarini amalga oshirishda aniqlangan yangi yo‘nalishlarni
institutsionallashtiruv uchun tadqiqot markazlari
va kompetensiya markazlari
yaratiladi. Tadbirkorlik universiteti boshqa universitetlar uchun metodik yordam
ko‘rsatgan holda yangi biznes - g‘oyalarni va biznes-jarayonlar inkubatori hisoblanadi.
Olib
borilgan
o‘rganishlarga asosan klassik ta’limni tadbirkorlikka
transformatsiyalash va bu borada milliy modelni shakllantirish quyidagi holatlar orqali
ro‘y beradi:
mamlakat iqtisodiyotining innovatsion rivojlanish modeliga o‘tishi;
ta’lim sohasida moliyalashtirish manbalarining qisqarishi;
ta’lim xizmatlarining ichki va tashqi bozorlardagi raqobatchiligining o‘sishi;
raqobatbardosh bitiruvchilar tayyorlashda “universitetlar – biznes – davlat –
fuqarolik jamiyati” zanjiri ishtirokchilari orasidagi javobgarlik balansini aniqlashning
zarurligi;
biznes-hamjamiyatning jahon mehnat bozorida
raqobatlashishga tayyor
mutaxassislarni tayyorlashga bo‘lgan talabining oshishi;
zamonaviy universitetlar tijoratlashtirishlari mumkin va shart bo‘lgan egallangan
bilimlarning roli va tabiatining qayta ko‘rib chiqilishi;
qayd etish, uzatish, bilimlarni yaratish va amaliy ko‘nikmalarni shakllantirishga
qodir bo‘lgan raqamli texnologiyalar va telekommunikatsiya tizimlarining rivojlanishi;
boshqarilishi zarur bo‘lgan ta’limning nomoddiy investitsion aktivlarga aylanishi;
ta’lim oluvchining o‘z-o‘zini rivojlantirishga motivatsiyalangan, qabul qilingan
qarorlarni amalga oshirish uchun mas’uliyatlarni o‘ziga olishga tayyor va ambitsion
maqsadlarni o‘z oldiga qo‘yishga qodir bo‘lgan yangi turining paydo bo‘lishi,
qadriyatlardagi o‘zgarishlar;
mamlakatda ro‘y berayotgan vaziyatlar sababli bitiruvchilardan yangi
kompetensiyalarni, OTMlardan esa mutaxassislarni tayyorlashning
yangi shakllari
talab etilishi.
Klassik ta’limni tadbirkorlikka transformatsiyalash va milliy modelni
shakllantirish masalalarining dolzarbligiga qaramasdan, ushbu jarayonga to‘sqinlik
qiluvchi quyidagi qator muammolar borligini ta’kidlab o‘tish lozim:
“OTM - biznes – davlat – fuqarolik jamiyati” o‘zaro
munosabatlari tizimida
balanslashgan javobgarlik;
tadbirkorlik tafakkuri;
OTMning moliyaviy va akademik mustaqilligi;
tadbirkorlik ta’limiga fanlararo yondashuv;
tadbirkorlik ta’limiga kompetentlik yondashuvi;
ta’lim oluvchilarda tadbirkorlik faolligini rag‘batlantiruvchi innovatsion ta’lim
mahsulotlarini joriy etish;
tijoratlashtirish va transfer bo‘yicha talabalar va PO‘T uchun axborot va
maslahatchilik xizmatlaridan foydalanish imkoniyati;
tadbirkorlik universitetlarni moliyaviy qo‘llab-quvvatlash mexanizmlarining
samaradorligi;
OTMda tadbirkorlik madaniyati shakllantirish va rivojlantirish va h.k.lar.
Universitetlarda
innovatsion
tadbirkorlikni
rivojlantirishning
muhim
dastaklaridan
biri -
