|
Qishloq xoʼjaligini barqaror rivojlantirishda raqamli texnologiyalarning oʼrni va ahamiyati
|
| bet | 1/5 | | Sana | 15.06.2024 | | Hajmi | 233,3 Kb. | | #263897 |
Bog'liq Исмоилов Алишер
QISHLOQ XOʼJALIGINI BARQAROR RIVOJLANTIRISHDA RAQAMLI TEXNOLOGIYALARNING OʼRNI VA AHAMIYATI
Alisher Ismoilov
Namangan muhandislik-qurilish instituti o’qituvchisi
Annotatsiya: Maqolada qishloq xo’jaligining zamonaviy muammolari, ularning rivojlanish tendensiyalari va raqamli qishloq xo’jaligining elementlari yoritilgan.
Kalit so’zlar: raqamli qishloq xo’jaligi, qishloq xo’jaligi 4.0, aniq qishloq xo’jaligi, smart qishloq xo’jaligi
Аннотация: В статье описаны современные проблемы сельского хозяйства, тенденции их развития и элементы цифрового сельского хозяйства.
Ключевые слова: цифровое сельское хозяйство, сельское хозяйство 4.0, точное земледелие, умное сельское хозяйство.
Abstract: The article describes modern problems of agriculture, trends in their development and elements of digital agriculture.
Keywords: digital technologies in agriculture, agriculture 4.0, digital agriculture, precision farming, smart agriculture, precision agriculture
Dunyo aholisining oziq-ovqat mahsulotlariga boʼlgan talabi ham yil sayin ortib bormoqda. 2019-yilda butun dunyo aholisi 7,8 milliardni tashkil etgan boʼlsa,
2050-yilga kelib dastlabki hisob-kitoblarga koʼra 9,6 milliarddan oshadi, bu esa oziq-ovqat mahsulotlariga talabning sezilarli darajada oshishiga olib keladi [1].
Shu bilan birga, mavjud tabiiy resurslar, shu jumladan chuchuk suv va unumdor ekin maydonlari ham kamayib bormoqda.
Lekin bizni tashvishga soladigan yagona omil ishlab chiqarish emas: bugungi kunda ishlab chiqarilayotgan qishloq xoʼjaligi mahsulotlari butun dunyoni boqish uchun yetarli, shunga qaramay dunyo boʼylab 821 million odam ochlikdan aziyat chekmoqda.
Bu vaziyatda qishloq xoʼjaligi sanoatida modernizatsiya jarayonlarining rivojlanishi oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarish va isteʼmol qilish jarayonlariga kuchli taʼsir koʼrsatadi. Jumladan, dunyoda 570 milliondan ortiq mayda dehqon xoʼjaliklari mavjudligi va qishloq xoʼjaligi-oziq-ovqat sektorida dunyoning 28% ishchi kuchining bandligi buning isbotidir.
“Qishloq xo‘jaligini modernizatsiya qilish” tushunchalarini “keng” va “tor” ma’noda ta’riflash orqali biz har qanday munozara va tanqidning har qanday shaklini do‘stona idrok etishga tayyormiz. Binobarin, qishloq xo‘jaligini modernizatsiya yo‘lidan barqaror rivojlantirish olimlardan milliy maqsad va vazifalarda erishilgan yutuqlarni mintaqaning hududiy va mintaqaviy rang-barangligi bilan uzviy bog‘lashga doimo intilishni taqozo etadi. Amalda aniq amalga oshirish uchun yangi usul va shakllarni izlash kerak.
Sanoat inqilobi kabi qishloq xo’jaligi rivojlanishini ham quyidagi 4 ta asosiy rivojlanish bosqichlariga bo’lishimiz mumkin:
Qishloq xo’jaligi rivojlanishi hayvonlardan mehnatidan foydalanishdan ishlab chiqarish vositalaridan o’tganidan so’ng ishlab chiqarishni mehanizatsiyalash zaruriyati tug’ildi. Yirik ekin maydonlarida mahsulot yetishtirish jarayonida juda ko’p mehnat va vaqt talab qila boshladi. Bug’ mashinasi va motorli traktorlar ishi inson omili hanuzgacha katta miqdorda bo’lganligi bois fermer xo’jaligi tizimi joriy etish orqali qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishini tizimlashtirish imkoniyati paydo bo’ldi.
|
| |
