Vost=Vust-2Nm=17,65-230,5=14,65m.
2. Ekskavatorni transportga ishlashdagi yonboshlama qazish o‘rni(zaboyi).
3. Draglayn ekskavatori handaqda birinchi va oxirgi kovlab borish yo‘lini ag‘darma ishlagani uchun, zaboylarni parametrlarini aniqlaymiz.
a) Hanadaqdan ag‘darmaga ishlanadigan tuproqning hajmi – 983m3. Tuproq handaqning ikki tarafidagi 2ta ag‘darmaga joylanadi. Ag‘darmalarni biridagi tuproqning zich holdagi g‘ovak holdagisi esa
Tupoqni qiyalik tikligi 1:1 bo‘lgan uch qirralik prizma shaklidagi ag‘darma to‘plamida joylanadi.
Ag‘darmani kesim yuzasi S, uzunligi 50m bo‘lganda ni tashkil qiladi.
Ag‘darmani balandligi h bo‘lganda, asosi 2h ga teng bo‘ladi, bundan ag‘darma balandligi ag‘darma asosi a=4,1m. Ag‘darma handaq qiyaligini ustki labidan (texnika havfsizligi qoidalari bo‘yicha chetidan 1m ga uzoqroqdan)=3m uzoqlikda joylanadi. Ekskavatorni o‘qi vchap=Rtuk.-3,3-3=8,3-1,9-3=3,37m masofada joylashadi, ya’ni qiyalikda bu mumikn emas, shuning uchun burilganda, o‘q qiyalikdan o‘ta olmasligini hisobga olish kerak. U qiyalikni boshlanishi bilan to‘g‘ri kelishi mumkin yoki handaq tarafga surilgan bo‘lishi mumkin. Shuning uchun vchap=a=2,3m deb qabul qilamiz.
Handaqni to‘g‘ri cho‘michli ekskavator bilan qazish.
I-birinchi qazib o‘tish yo‘lining o‘qi.
II-peshona qazish o‘rni(zaboy) o‘qi
III, IV, V, VI - yonlama qazish o‘rni(zaboy)larning o‘qlari.
Handaqni ustki chetidan qiyalikni boshlanishigacha masofa bir oz kamroq, ya’ni 1m dan katta bo‘lgani uchun ruxsat etiladi
.
Handaqni ustki kengligi Vust=vung+vchap=10+3,86=13,86m bo‘ladi. handaqni ostki kengligi Vost=Vust-2N1m, bu yerda N1=1,5 deb qabul qilamiz, chunki chuqurligi 3m bo‘lgan handaqda ekskavator cho‘michi to‘liq 3m balandligini ololmaydi. Ekskavatorni ololmaslik miqdor qiymatlari quyidagicha:
cho‘mich hajmi 0,25 dan 0,5m3 gacha – 0,2m; 0,65 dan 1m3 gacha – 0,3m;
1,5 dan 2m3 gacha – 0,4m
Bizning misolimizda ekskavatorni ololmaslik miqdor qimati 0,2 m ga teng N1=6,4-0,2=6,2m.
Demak, formuladagi N1=6,2m ga, bu ekskavatorni to‘liq olish balandligi Vost.=13,86-2∙0,5*6,2=7,6m.
b) Birinchi qazib o‘tish yo‘lidagi qazilayotgan tuproqning zich holatidagi hajmi teng, ya’ni qayta to‘kish uchun ag‘darmada qoldirilishi kerak bo‘lgan tuproqning hajmidan ancha ko‘p. Bundan kelib chiqadiki ekskavator tuproqning bir qismini transportga ortish uchun qaziydi.
Ekskavator o‘zi to‘kar mashinalarga ortish imkoniyati bo‘lishi uchun handaqni uni qismini kamaytirishga to‘g‘ri keladi.
vung=2,7m deb qabul qilamiz, (bu bo‘ylama qazib o‘tishni maksimal mumkin bo‘lgan kengligi).
Handaqni ustki kengligi:
Handaqni ostki kengligi esa: bo‘ladi.
Birinchi qazib o‘tish yo‘lidagi tuproqning hajmi:
g‘ovak holatda,
bu yerda: 1,45 – boshlang‘ich yumshatish koeffitsienti zich holatda – 961 m3, bulardan 312 m3 ini ekskavator ag‘darmaga ishlaydi va 971-312=649m3 transportga ortadi.
Shunday qilib, ekskavator handaqni bitta tor bo‘ylama qazib o‘tish bilan ishlaydi va ikkita kengligi 11m dan bo‘lgan yonlama qazib o‘tishda transportga ortish bilan ishlaydi, qolgan qismi 15-1,2-5∙2═3,8m ni esa yonlama qazib o‘tish bilan transport va ag‘darmaga ishlaydi. 4-qazib o‘tishda zich holatda tuproq hajmi V4=3,8∙8,50=178m3 ga teng.
Bulardan 1178-312=866m3 ni transportga ortish bilan qaziladi.
O‘ZI TO‘KAR MAShINALAR SONINI BIRINChI VA OXIRGI QAZIB O‘TISh UChUN HISOBLASh.
Ekskavator birinchi va oxirgi qazib o‘tishlarda 312 m3 dan ko‘proq ag‘darma uyumga ishlaydi, qolgan tuproqni o‘zi to‘kar mashinalarga ortadi.
1 – qazib o‘tish: ag‘darma uyumga – 312 m3;
transportga – 649 m3;
Cho‘michini hajmi 0,4 m3 bo‘lgan draglayn ekskavatorda 1-qazib o‘tishga sarflaydigan vaqt (§ Ye2-1-7; 3-jadval, 2-j bandi).
a) transportga
b) ag‘darma uyumga
jami: 2,35+0,8=3,2 mash/smenani tashkil qiladi.
Mehnat xarajatlari kalkulyatsiyasi (II-variant uchun)
10-jadval
NN
p/p
|
Ishning nomi
|
O‘lcham
birligi
|
Ish hajmi
|
N-vaqt
odam.
soat
|
Mehnat hajmi hamma hajmlar uchun
|
Bir birlik uchun narh so‘mda
|
Hamma
hajm uchun maosh.so‘mda
|
Zveno tarkibi
|
mash.
soat
|
odam.soat
|
odam.soat
|
mash.soat
|
mash.soat
|
1
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
1.
|
Erni o‘simlik qatlamini D3-8-T-100da buldozerida qirqib olish (I-guruh tuproq uchun)
|
1000
m2
|
6,4
|
0,84/0,84
|
5,38/ 5,38
|
0,7/ 0,7
|
0,89
|
5-70
|
6- razryad
mashinist
|
2.
|
Cho‘mich hajmi 0,4m3 ekskavator-draglayn bilan qirqilgan tuproqni o‘zi to‘kar mashinaga ortish
|
100
m3
|
12,8
|
2,8/2,8
|
35,84/ 35,84
|
4,5/ 4,5
|
2,55
|
32-64
|
5- razryad
mashinist
|
3.
|
Cho‘mich hajmi 0,4m3(tishli) ekskovator-draglayn bilan I-guruhdagi tuproqni ag‘darmaga ishlash (zovurda)
|
100
m3
|
1,78
|
2,2/2,2
|
3,92/ 3,92
|
0,5/ 0,5
|
2-00
|
3-56
|
5- razryad
mashinist
|
4.
|
Xuddi shuni handaqga I-qazib o‘tish yo‘lida
|
100
m3
|
4,92
|
2,2/2,2
|
10,84/10,84
|
1,4/ 1,4
|
2-00
|
9-84
|
5- razryad
mashinist
|
5.
|
Xuddi shuni oxirgi qazib o‘tish yo‘lida
|
100
m3
|
4,92
|
2,2/2,2
|
10,84/10,84
|
1,4/1,4
|
2-00
|
9-84
|
5- razryad
mashinist
|
6.
|
I-qazib o‘tish yo‘lida tuporqni transportga ekskavator bilan ishlash.
|
100
m3
|
3,52
|
2,8/2,8
|
9,85/9,85
|
1,23/1,23
|
2-55
|
8-98
|
5- razryad
mashinist
|
7.
|
Xuddi shuni handaqni o‘rta qazib o‘tish yo‘llarida
|
100
m3
|
32,99
|
2,8/2,8
|
92,37/92,37
|
11,5/11,5
|
2-55
|
84-12
|
5- razryad
mashinist
|
8.
|
Xuddi shuni oxirgi qazib o‘tish yo‘lida
|
100
m3
|
1,34
|
2,8/2,8
|
3,75/3,75
|
0,5/0,5
|
2-55
|
3-42
|
5- razryad
mashinist
|
9.
|
D3-8-T-100 buldozeri bilan handaq ostini tozalash va to‘plamni 20m ga surib borish
|
100
m3
|
3,0
|
0,55+0,48=1,03
|
3,09/3,09
|
0,4/0,49
|
0-53+0,509=
=1-09,2
|
3-28
|
6- razryad
mashinist
|
1
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
|
10.
|
Buldozer tozalagan tuproqni cho‘mich hajmi 0,4m3 ekskavator-draglayn bilan ag‘darmaga tashlash.
|
100 m3
|
3,0
|
2,2/2,2
|
6,6/6,6
|
0,83/0,83
|
2-00
|
6-00
|
5 razryad mashinist
|
|
11.
|
1-qazib o‘tish yo‘lida tuproqni o‘zi to‘kar mashinalarga transportlash (4-mash.).
|
m3
|
352
|
-
|
-
|
2,5x4=10
|
5-60
|
56-00
|
3 sinf shoferlar – 4
|
|
12.
|
Xuddi shuni oxirgi qazib o‘tish yo‘lida (2-mash.).
|
m3
|
134
|
-
|
-
|
2sm x 2mashina== 4
|
5-60
|
22-40
|
3 sinf shoferlar – 2
|
|
13.
|
Xuddi shuni 2 va 3 qazib o‘tish yo‘lida (8mash. ZIL-MMZ-555).
|
m3
|
3299
|
-
|
-
|
11,5x8=92
|
5-60
|
515-20
|
3 sinf shoferlar – 8
|
|
14.
|
O‘simlik qatlamli tuproqni transport-lash (8-mash.).
|
m3
|
1280
|
-
|
-
|
4,5x8=36
|
5-60
|
201-60
|
3 sinf shoferlar – 8
|
|
15.
|
D-3-T-100 buldozeri bilan tuproqni 28 m. ga surib borish bilan qayta to‘kish (I-variant kalkul-ni 8 bandiga qara).
|
100 m3
|
11,62
|
1,178/1,178
|
13,69/13,69
|
1,71/1,71
|
1-25
|
14-53
|
6 razryad mashinist
|
|
16.
|
I-guruhdagi tuproqni elektr shibbalov-chi bilan shibbalash.
|
100 m2
|
58,1
|
1,9/-
|
110,39/-
|
13,8/-
|
1-33
|
77-27
|
3 razryad yer qazuvchi
|
|
|
|
|
|
|
|
=180,33 odam-kun/166,53 mash.-sm. 1054-38 so‘m
|
|
Mehnat xarajatlari kalkulyatsiyasi (III-variant uchun)
NN
p/p
|
Ishni nomi
|
O‘lcham birligi
|
Ish hajmi
|
Bir-birlik o‘lcham uchun vaqt me’yori Nv
odam.soat
|
Mehnat hajmi hamma ish hajmi uchun
|
Bir-birlik uchun narh
so‘m-tiyinda
|
Hamma hajm uchun maosh
so‘m-tiyinda
|
Zveno tartibi
|
mash.soat
|
odam.soat
|
odam.soat
|
mash.soat
|
mash.soat
|
1
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
1.
|
I-guruh tuproqlarda D3-8 T-100da buldozer bilan yer usti o‘simlik qatlami-ni qirqib olish (80x80)m
|
1000
m2
|
6,4
|
0,84/0,84
|
5,38/5,38
|
0,67/0,67
|
0-89
|
5-70
|
6 razryad
mashinist
|
2.
|
Cho‘mich hajmi 0,3m3 bo‘l-gan to‘g‘ri belkurakli eks-r qirqilgan tuproqni o‘zi to‘kar mashinalarga ortish
|
100
m3
|
12,8
|
3,3/3,3
|
42,24/42,24
|
5,28/5,28
|
3-00
|
38-40
|
5 razryad
mashinist
|
3.
|
D3-8-T 100da buldozer xandakda I-guruh tuproq-ni 35m-ga surib ishlash
|
100
m3
|
9,93
|
0,55+0,48x
x2,5=1,75
|
17,38/17,38
|
2,17/2,17
|
0,583+0,509x
x2,5=1-85,6
|
18-43
|
6 razryad
mashinist
|
4.
|
Cho‘mish hajmi 0,3m3 bo‘l-gan eks-r bilan (to‘g‘ri belkurakli) I-guruh tup-roqni ag‘darmaga ishlash
|
100
m3
|
2,24
|
2,6/2,6
|
4,37/4,37
|
0,55/0,55
|
2-37
|
3-98
|
5 razryad
mashinist
|
5.
|
Xuddi shuni transportga
|
100
m3
|
37,83
|
3,3/3,3
|
124,84/
124,84
|
15,6/15,6
|
3-00
|
113-49
|
5 razryad
mashinist
|
6.
|
D3-8 T-100da buldozeri xandak ostini tozalab tuproqni 25m masofaga surib borishi.
|
100
m3
|
3,0
|
0,55+0,48x
x1,5=1,27
|
3,81/3,81
|
0,48/0,48
|
0,583+0,509x
x1,5=1-34,7
|
4-04
|
6 razryad
mashinist
|
11-jadvalning davomi
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
7.
|
E2-1-7
2j. 2ab
|
Buldozer qirqib yig‘ib qo‘ygan tuproqni (I-guruh) eks-r bilan o‘zi to‘kar mashinalarga ortish
|
100
m3
|
3,0
|
3,3/3,3
|
9,9/9,9
|
1,24/1,24
|
3-00
|
9-00
|
5 razryad
mshinist
|
8.
|
E2-1-37
2a+2j
bandi
|
D3-8 T-100da buldozer bilan tuproqni 28m-ga surib borish bilan xan-dak o‘yiqlari va tushish qiyaliklarini qayta beki-tish
|
100
m3
|
11,62
|
0,,35+0,18x
x4,6=1,178
|
13,69/13,69
|
1,71/1,71
|
0,371+0,191x
x4,6=1-25
|
14-53
|
6 razryad
mashinist
|
9.
|
E2-1-59
3j.2a.b
|
I-guruh tuproqlarni kva-drat tayanchli qo‘l elektr tibbalagich bilan shibbalash
|
100
m3
|
58,1
|
1,9/-
|
110,39/--
|
13,8/--
|
1-33
|
77-27
|
3 razryad
yer qazuvchi
|
10.
|
-
|
Yuk ko‘tarish qobiliyati 4,5tn bo‘lgan o‘zi to‘kar mash. bilan yerni o‘sim-lik qatlamlarini trans-portlash 6mash. 5,5 smena-da
|
m3
|
1280
|
-
|
-
|
3,3/3,3
|
5-60
|
184-80
|
3kl. shoferlari
6-ta
|
11.
|
3razr.
stavkasi
bo‘yicha
tarifi
|
Xuddi shuni handak ichi-dan tuproqni transport-lash
(15,5+1,5)=17s
|
m3
|
4083
|
-
|
-
|
102/102
|
5-60
|
571-20
|
- “ -
|
12.
|
6razr.
stavkasi
bo‘yicha
soat tarifi
|
D3-8 T-100da buldozer bilan turpoq yo‘lni saq-lab turish
|
-
|
-
|
-
|
-
|
12,5/12,5
|
1,06x8=
=8,48
|
110-24
|
6 razryad
mashinist
|
189odam kun/175,2mash.sm. 1157-08so‘m
|
ER QAZISh IShLARINING TAQVIMIY GRAFIGI (II-variant).
12-jadval
T/r.
|
I sh n i n o m i
|
O‘lchov birligi
|
Ish hajmi
|
Mehnat hajmi me’yordagi/ rejadagi
|
Mexanizm-lar
|
Zveno tarkibi
|
Ishni muddati smena-larda
|
odam.kunda
|
mash.smen.
|
1
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
1.
|
Erni o‘simlik qatlamla-rini qirqib olish (tup-rog‘i I-guruh bo‘ladi).
|
1000m2
|
6,4
|
0,67/0,5
|
0,67/0,5
|
D3-V T-100
|
6r. mash.
|
0,5
|
2.
|
Qirqib olingan tuproq-ni ekskavator yordamida o‘zi to‘kar mashinalarga yuklash.
|
100m3
|
12,8
|
4,46/4,5
|
4,46/4,5
|
E-304 drag-layn eksko-vatori
|
5r. mash.
|
4,5
|
3.
|
Cho‘mich hajmi 0,4m3 bo‘lgan draglayn eks-ri bilan I-guruh tuproqlar bilan ag‘darmaga ishlash (tushish yo‘lida).
|
100m3
|
1,78
|
0,49/0,5
|
0,49/0,5
|
E-304 drag-layn eksko-vatori
|
5r. mash.
|
0,5
|
4.
|
Xuddi shuni 1-qazib o‘tish yo‘lida ag‘darmaga va transportga
|
100m3
|
4,93/3,44
|
2,59/2,5
|
2,59/2,5
|
E-304 drag-layn eksko-vatori
|
5r. mash.
|
2,5
|
5.
|
2 va 3 qazib o‘tish yo‘lida tuproqni eks-r bilan ishlash
|
100m3
|
32,99
|
11,55/11,55
|
11,55/11,55
|
E-304 drag-layn eksko-vatori
|
5r. mash.
|
11,5
|
6.
|
4-qazib o‘tish yo‘lida tuproqni ag‘darmaga va transportga ishlash.
|
100m3
|
1,4
|
1,83/2
|
1,83/2
|
E-304 drag-layn eksko-vatori
|
5r. mash.
|
2
|
1
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
7.
|
Buldozer tozalab yig‘ib bergan tuproqni eks-r bilan olib tashlash.
|
100m3
|
3,0
|
0,83/1
|
0,83/1
|
E-304 drag-layn eksko-vatori
|
5r.mash.
|
1
|
8.
|
Buldozer yordamida han-dak ostini tozalab 20m masofaga surib boirsh.
|
100m3
|
3,0
|
0,39/0,5
|
0,39/0,5
|
D3-8
T-100
buld.
|
3 kl. shofyor 6r.mash
|
0,5
|
9.
|
Tupqorni o‘zi yurar ma-shinalarda transport-lash.
a). Uzinlik qatlami tuprog‘i
|
m3
|
12,30
|
36/36
|
36/36
|
555 o‘zi to‘kar mash.
8 dona
|
3 kl.
shofer
8 odam
|
4,5
|
10.
|
b). I qazib o‘tish yo‘lida
|
m3
|
344
|
10/10
|
10/10
|
-“-
4 dona
|
-“-
4 odam
|
2,5
|
v). II va III qazib o‘tish yo‘lida.
|
m3
|
3244
|
92/92
|
92/92
|
-“-
8 dona
|
-“-
8 odam
|
11,5
|
g). IV qazib o‘tish yo‘lida
|
m3
|
14
|
4/4
|
4/4
|
-“-
2 dona
|
-“-
2 dona
|
2
|
11.
|
Buldozer bilan tuproq-ni 25sm surib borib qayta to‘ldirish.
|
100
m3
|
11,63
|
1,71/2
|
1,71/2
|
D3-8
T-100
buld.
|
6 r.
mash.
|
2
|
12.
|
Elektr tranbovka yorda-mida tuproqlarni shibbalash.
|
100
m2
|
58,1
|
13,8/14
|
-
|
-
|
Er qa-zuvchi
3r.-7
|
2
|
|
