|
Quyidagi elektron ta'lim resurslari yaratish texnologiyalari mavjud
|
| Sana | 13.12.2023 | | Hajmi | 4,71 Mb. | | #117956 |
Bog'liq Elektron TR
Elektron ta'lim resurslari yaratish texnologiyalari, o'quv materiallarini, testlarini, videolarni va boshqa ta'lim vositalarini elektron shaklda yaratishga imkon beruvchi texnologiyalardir. Bu texnologiyalar o'quvchilarga o'zlashtirilgan ta'limni osonlashtiradi va o'rganish jarayonini ko'proq qulaylashtiradi.
Quyidagi elektron ta'lim resurslari yaratish texnologiyalari mavjud:
1. LMS (Learning Management System) - Bu tizimlar elektron o'quv tizimlari yaratish uchun mo'ljallangan. Bu tizimlar o'quvchilar va o'qituvchilar uchun o'zaro aloqada xizmat qiladi. Bu tizimlar orqali o'qituvchilar darsliklarni yuklab olishadi, sinovlar tuzishadi, o'quvchilarni baholashadi va boshqa ko'plab funktsiyalarni bajarishi mumkin.
2. E-book - Bu elektron kitoblar, darsliklar va boshqa ta'lim materiallarining elektron shaklidagi nusxalaridir. Bu kitoblar o'quvchilar uchun ko'p qulayliklar taqdim etadi, chunki ularni o'qish va izoh qoldirish oson bo'ladi.
3. Webinar - Bu onlayn darslar, seminrlar va ko'rsatmalar. Bu tizim orqali o'quvchilar o'qituvchilardan onlayn darslar olishlari mumkin. Bu tizim orqali o'quvchilar o'qituvchilarga savollar berish, javob olish va boshqa ko'plab funktsiyalarni bajarishi mumkin.
4. Video darslar - Bu video darslar elektron ta'lim resurslarining eng qulay shakllaridan biridir. Bu tizim orqali o'quvchilar o'qituvchilarning darslarini onlayn ko'rishlari mumkin.
5. Gamification - Bu texnologiya o'quvchilar uchun o'rganish jarayonini qiziqarliroq qilishga yordam beradi. Bu tizim orqali o'quvchilar o'rganish jarayonida ko'proq qiziqish va motivatsiya olishadi.
Elektron ta'lim resurslari yaratish texnologiyalari o'quvchilarga ta'limda qiziqish va motivatsiyani oshirishga yordam beradi va o'rganish jarayonini qulaylashtiradi. Bu texnologiyalar ta'lim sohasida ko'p qulayliklar va imkoniyatlar yaratadi.
D
astur ishga tushirilib kerakli parametrlar sozlanadi va ochilgan yangi ish stoli paydo boladi
Yangi ish stoliga nom berib uni mazvizda berilganidek elektron darslik va qollanmalar hosil qilish uchun tayyorlaymiz, ekranga fon berib sarlavha yozamiz
Keyin BUTTON funksiyasi orqaliy oynaga tugmachalar joylashtiriramiz.
Tugmachalar va boshqa elementlar joylashtirilib, keyin yangi oyna ochiladi va unga tugmachalar bog’lanadi
Y
angi oynaga ko’ribish berib kerakli sozlamalar tekshiriladi
Tayyorlangan ko’rinishga mavzuga doir ma’lumotlar va kerakli qo’shimchalar beriladi,so’ng ish oxirida kichik va sodda elektron qo’llanma tayyor bo’ladi.
C
ANVA dasturi ishga tushirilib kerakli dizayn tanlab olinadi va ochilgan yangi ish stoli paydo boladi
Yangi ish stoliga nom berib uni mazvuzda berilganidek taqdimot hosil qilish uchun tayyorlaymiz, ekranga fon berib sarlavha yozamiz,dizayn va elementlar bilan boyitamiz.
T
ugmachalar va boshqa elementlar joylashtirilib, keyin yangi oyna ochiladi va unga tugmachalar bog’lanadi
Ta'lim elektron resurs - sog'liqni saqlash muammolari (inklyuziv ta'lim) bilan masofaviy ta'lim talabalar uchun oson variant. Shunday qilib, odatdagi darslik, chunki talabalar ko'pincha uylarini "unutib" nima og'ir kitoblar, o'rgatish, ko'rish qobiliyati bilan maktab yaxshi emas.
Elektron ta'lim resurslarini aniq tasnifi mavjud. Ular bir necha guruhga bo'linadi:
-Matn va moddiy bo'lmagan qog'ozda, kompyuter ekranidagi tasvirlar yoki matn shaklida paydo bo'ladi. Agar so'ralsa, har qanday vaqtda, kerakli maqola yoki tasvirni chop etishingiz mumkin. Bu holda, elektron ta'lim resurslari uchun kerakli sahifaga istalgan vaqtda harakat kompyuteringizda o'qish mumkin, masalan, kitoblar, o'z ichiga oladi. zarur muddatni diqqat qaratgan, iborani ko'rsatib, uning javob o'qib, yoki bir zumda ekranda mazmunini o'zgartirish uchun qo'shimcha kichik oyna bo'lishi mumkin.
- O'quv elektron resurs - bir Visual yoki ovoz luqma hisoblanadi. Animatsiya, talabalar uchun o'quv jarayoni kulgili va qiziqarli qilish ovoz.
Ingliz tilida, so'zi "Multimedia" "yo'llar juda ko'p.» Degan ma'noni anglatadi Va bunday ta'lim, elektron resurs - grafika, ovoz, video, foto, animatsiya yordamida o'rganildi ob'ektlar bir vakillik. Boshqa so'zlar bilan aytganda, ta'lim, elektron resursdan - bu eshitish va ko'rish yordamida bir odamni o'tadi narsa.
Ayni paytda, "Multimedia" atamasi bu borada juda keng ishlatiladi, uni amalga oshirishni aniq nima tushunish kerak. Misol uchun, elektron ta'lim resurslari uchun projektori va kompyuter yordamida mumkin kim ko'rishni nomli filmlar ta'lim tabiat bor va multimedia ESM turli yo'llar bilan keltirilgan ob'ektlarni bir vaqtning o'zida kompyuter ekranida miqdorini o'ynash qobiliyatini anglatadi. Albatta, bu munosabatlarni yo'q ob'ektlarini hech ma'nosiz tartibsizlik va ayrim didaktik mavzu lozim ob'ektlarni tanlash nazarda tutadi. Ular mantiqiy o'rganib hodisaga yoki jarayoni haqida maktab o'quvchilari bir ko'rinishini shakllantirish, bir-biriga bog'liq bo'lishi kerak.
Agar Visual uch o'lchovli stereo tovush va bir qator o'z ichiga olgan multimedia komponentlari foydalanishni o'z ichiga oladi Innovatsion e'tirof ifodasi "virtual haqiqat".
Elektron ta'lim resurslari ro'yxatini hisobga olgan holda, qayd va ularning tuzilishi lozim. ESM alohida bloklari singan ta'lim materiallar shaklida bo'lishi mumkin. Ularning har birida bir grafik misol, matn parchalarini, Gipermedia dasturi elementlarni ishlatiladi.
So'nggi yillarda, ta'lim muassasalarida elektron resurslar oddiy aylangan. standartlari Federal yangi avlod talabalariga o'rgatish ta'limi vazirligi tomonidan tavsiya etilgan o'quv qo'llanmalar marta yakunlandi. didaktik xususiyatlari bilan asosan belgilanadi zamonaviy o'quv jarayonida foydalanish:
ta'sir o'tkazish;
kommunikativ hajmi;
ta'lim materiallar ta'minlash matn shaklida animatsiya, grafik, video, audio, multimedia resurslari;
Foydalanish , kompyuter modellashtirish ta'lim muassasalari tahlil qilish;
o'quv faoliyatining har xil turdagi avtomatlashtirish.
o'quv jarayonida elektron o'quv resurslaridan foydalanish o'ylab ko'ring. ESM quyidagi vazifalarni amalga oshirish imkonini beradi:
Talabalarning mustaqil bilim olish faoliyatini tashkil etish.
professional o'qituvchilar tomonidan har bir o'quvchining individual ta'lim o'quv qo'llab-quvvatlash beradi.
guruh tashkil o'quv faoliyati yordamida resurslari, axborot va kommunikatsiya texnologiyalari.
o'quv jarayonida foydalanish qarab, barcha ESM bir necha turlarga ajratish mumkin:
Uning joylashtiriladi resurslari, ajratish. Misol uchun, kompyuterda elektron ta'lim resurslari ta'lim veb-saytlari, elektron kutubxonalar, ma'lumotlar ombori joylashtirilishi mumkin. Ular masofaviy ta'lim, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari texnologiyalari masofaviy erkin foydalanish rejimi uchun zarur bo'lgan. Ta'lim tashkilotlari va muassasalari mahalliy tarmoqlarda foydalanish uchun ESM.
birinchi navbatda, shaxsiy kompyuterlarda foydalanish uchun mo'ljallangan yagona-foydalanuvchi resurslari. Bu guruh CD yoki DVD foydalanishni o'z ichiga oladi.
Bu hisobga maqsadli darajasi va ta'lim darajasi oladi, ayniqsa ta'lim resurslari bilan. Shunday qilib, maktabgacha, boshlang'ich, asosiy, umumiy o'rta ta'lim, kasb-hunar ta'lim uchun mo'ljallangan umumiy oliy ma'lumotli kishilar yanada belgilanadi.
ta'lim shaklida qarab, elektron ta'lim resurslari USUE portali to'la-vaqti bilan, to'la-vaqti bilan, bir qismi-vaqti bilan, oilaviy ta'lim, eksternat, o'z-o'zini ta'lim uchun resurslar taqdim etadi.
Zamonaviy o’quv elektron nashrlarni tahlil etish ularning murakkab tuzilishga ega bo’lib, kassifikatsiyaga muxtojligini ko’rsatdi. Elektron o’quv nashrlar klassifikatsiyasi asosida ham o’quv, ham elektron hamda dasturiy vositalar klassifikatsiyalarining umumiy metodlari yotadi:O’quv nashrlari quyidagi turlarga bo’linadi:- o’quv jarayonidagi ahamiyati va o’rnini belgilovchi funksional xususiyatiga ko’ra;- maqsadiga ko’ra;- taqdim etiluvchi axborot xarakteriga ko’ra;
- matnning tashkil etilishiga ko’ra;- ifoda etilish shakliga ko’ra .Elektron nashrlar quyidagi turlarga bo’linadi:- bosma ekvivalentining mavjudligiga ko’ra;- asosiy axborot tabiatiga ko’ra;- maqsadiga ko’ra;- tarqatilish texnologoyasiga ko’ra;
- elektron nashr va foydalanuvchi orasidagi muloqot xarakteriga ko’ra;- davriyligiga ko’ra;- strukturasiga ko’ra . Xozirgi vaqtda o’quv nashrlarining to’rt xil turdagi nashrlarni o’z ichiga oluvchi tipologik modeli mavjud bo’lib, bularga:
Dasturiy-uslubiy (o’quv rejasi va dasturlari);
O’quv-uslbiy (uslubiy ko’rsatmalar, yo’riqnomalar);
O’qituvchi (darsliklar,o’quv qo’llanmalari, ma’ruza matnlari);
Yordamchi (praktikumlar,masala va mashqlar to’plamlari).
Shu bilan birga bu guruxga nazorat qiluvchi elektron o’quv nashrlari bo’lmish - test dasturlar va berilganlar bazalarini kiritish mumkin.Tuzilishiga ko’ra elektron nashrlar bir tomli (bitta axborot tashuvchida joylashtirilgan) va ko’p tomli (har bittasi alohida axborot tashuvchiga joylashtirilgan nomerlangan ikki yoki undan ortiq mustaqil elektron nashrlar) Shunigdek bir xil formatda chiqariluvchi bir necha
Tomlarning majmuasidan iborat seriyali nashrlar ham mavjud.
Bosma ekvivalentining mavjudligiga qarab ikkiguruxgabo’linadi:
- bosma o’quv nashrning elektron analogi – mos o’quv bosma nashrning elektron nusxasi;
- mustaqil elektron o’quv nashr – bosma ekvivalentga ega bo’lmagan o’quv nashr; .
Foydalanuvchi va elektron nashr orasidagi muloqot xarakteriga ko’ra:
- mazmun va undan foydalanish uslubi foydalanuvchi tomonidan o’zgartirilmaydigaelectronnashrlar;
- mazmun va foydalanish uslubi tanlanishi mumkin bo’lgan elektron .
Yaratilish texnologiyasiga ko’ra elektron nashrlar pedagogik,o’rgatuvchi, nazorat qiluvchi, namoyish qiluvchi, yordamchi, shuningdek, trenajerlar, modellashttirish , o’quv jarayonini boshqarish, o’quv maqsadidagi dasturlar yaratish, kasb tanlash va rivojlanishda nuqsoni bo’lgan bolalarni o’qitish uchun mo’ljallangan turlarga bo’linadi.
Elektron o’quv nashrlarining mazmuni zamonaviy o’qitish texnologiyalariga mos bo’lishi, o’quv jarayonida kompyuter texnikasidan aktiv foydalanish zarurati hisobga olinishi kerak.Gumanitar va ijtimoiy-iqtisodiy sohadagi o’quv adabiyotlariga qo’yiladigan asosiy Tarixiy fanlar bo’yicha elektron o’quv nashrlarining xususiyatlari quyidagilardan iborat: Gumanitar bilimlarning asosiy xususiyati ularning noformal xarakterda ekanligidadir. Gumanitar fanlar bo’yicha o'quv adabiyotlari asosan matnli ko'rinishda bo'lib, keng illyustrativ axborotga ega bo’ladi.Bu xususiyat elektron o’quv nashrlari tayyorlashda qiyinchilik tug’diradi, chunki bunday matnlarni o’qyv materialini gipermatnli tashkil qilish uchun zarur bo’lgan struktyralash jarayoni qiyin bo’lib, o’quv nashrlari avtorlarining maxsus didaktik tayyorgarlikka ega bo’lishini talab etadi.Tarixiy fanlarni o’qitishda asosiy elektron o’quv nashri – multimediyali darslik hisoblanadi. Uning asosini gipermatn, video va audio ilovalar, animatsiya, katta xajmdagi illyustrativ materiallar tashkil etadi.
Tarixiy fanlar bo’yicha elektron o’quv nashrlari ko’p funksiyali bo’lib, ta’lim oluvchilarning turli kategoriyalariga mo’ljallangan.Ularning gipermatnli strukturasi standart o’quv materialini maxsus o’quv bloklari bilan to’ldirishga imkon beradi.Masalan, fizika yo’nalishida ta’lim oluvchi talabalar uchun mo’ljallangan tarix kursi fan va texnika tarixi bo’limini , filologlar uchun tarix kursi esa madaniyat tarixi bo’limlarini o’z ichida saqlashi mumkin va hokazo. Elektron o’quv nashrlarini yaratishda Internet tarmog’i katta imkoniyatlar yaratadi. Elektron nashrlarning tabiati ularning ichida Internet tarmog’idagi maxsus sahifalarga to’g’ridan-to’g’ri murojaat etish imkonini beradi va o’quvchi-talabalarning soha bo’yicha kerakli ma’lumotlarni qidirish malakasini hosil qilishga yordam beradi.
Elektron axborot ta‘lim resurslarini yaratishda keng ishlatilib kelinayotgan dasturiy ta‘minotlardan biri Ispring dasturi hisoblanadi. Odatda, taqdimotni o’tkazishga tayyorlanish jarayonida aksariyat hollarda Microsoft PowerPoint dasturiy ta‘minotidan foydalaniladi. Ammo bunday taqdimotlar faqat mazkur mahsulot formatidagina bo’lishi mumkin (ppt, pptx). Hozirgi vaqtda internet texnologiyalarining rivojlanishi va o’z navbatida, masofali ta‘lim turining paydo bo’lishi natijasida taqdimot fayllarini internet brauzerining o’zida onlayn ravishda to’g’ridan-to’g’ri ko’rish uchun flash (swf) formatida yoki HTML 5 texnologiyasi asosida yaratilgan fayl bo’lishi kerak. Hozirga kelib, PowerPoint dasturida tayyorlangan taqdimotdan flash-rolik shakllantirish imkoniyatini beruvchi dasturlar yaratilgan.
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati
Xujakulov S. Ta’limni modernizastiyalash sharoitida dars berish sifatini takomillashtirish. Toshkent 2015 y.
Xolmuxamedov M. “Yuqori texnologiyalar sari intilgan mamlakat”. Sputnik O’zbekiston muxbiriga bergan intervyusi, 2018 y.
Muslimov N.A. va bosh. Innovastion ta’lim texnologiyalari- T.: “Sano standart” nashriyoti, 2015 y.
Ruzieva D. va bosh.Interfaol metodlar: moxiyati va kullanilishi, Met.kull. - T.: TDPU, 2013 y.
|
| |
