• Калит сўзлар(uz): Идентификация , аутентификация, маъмурлаш, авторизация, маскарад, такрорий, мажбурий
  • Ma’lumotlar butunligi Ichki tahdidlar Tashqi tahdidlar Insayder Sabotaj Индентификация ва аутентификация тушунчаси
  • R e j a: Аутентификатсия жараёнларида асосий тушунчалар




    Download 263,1 Kb.
    bet1/3
    Sana25.05.2024
    Hajmi263,1 Kb.
    #253642
      1   2   3
    Bog'liq
    10-Identifikasiya va autentifikasiya vositalari
    163522042910827154(1), elektronika, QBb2Ji7HzZxvBfj, 5.1-mustaqil ishi, 5-mustaqil ishi, elektronika va sxemalar 2, ES2, 2-mustaqil ish R.k, adabiyotlar, ma\'ruza, 19, ЛАТИПОВ X. Р.АНАЛИТИК ГЕОМЕТРИЯ, ASN. ORALIQ. doc, 001 Dasturlash 1 Muminov Darslik, 30 ta variant a.g.Yakuniy savollar

    Identifikasiya va autentifikasiya vositalari
    R E J A:

    Калит сўзлар(uz): Идентификация, аутентификация, маъмурлаш, авторизация, маскарад, такрорий, мажбурий
    Key words(en): Identification, authentication, accounting, authorization, impersonation, replay, forсed delay.
    O’tgan dars bo’yicha savollar
    Ma’lumotlar butunligi?
    Ichki tahdidlar?
    Tashqi tahdidlar?
    Insayder?
    Sabotaj?
    Индентификация ва аутентификация тушунчаси
    Компьютер тизимида рўйхатга олинган ҳар бир субъект (фойдаланувчи ёки фойдаланувчи номидан ҳаракатланувчи жараён) билан уни бир маънода индентификацияловчи ахборот боғлиқ. Бу ушбу субъектга ном берувчи сон ёки символлар сатри бўлиши мумкин. Бу ахборот субъект индентификатори деб юритилади. Агар фойдаланувчи тармоқда рўйхатга олинган индентификаторга эга бўлса у легал (қонуний), акс ҳолда легал бўлмаган (ноқонуний) фойдаланувчиҳисобланади. Компьютер ресурсларидан фойдаланишдан аввал фойдаланувчи компьютер тизимининг идентификация ва аутентификация жараёнидан ўтиши лозим.
    Идентификация
    Идентификация (Identification) - фойдаланувчини унинг идентификатори (номи) бўйича аниқлаш жараёни. Бу фойдаланувчи тармоқдан фойдаланишга уринганида биринчи галда бажариладиган функциядир. Фойдаланувчи тизимга унинг сўрови бўйича ўзининг идентификаторини билдиради, тизим эса ўзининг маълумотлар базасида унинг борлигини текширади.
    АУТЕНТИФИКАЦИЯ
    Аутентификация (Authentication) — маълум қилинган фойдаланувчи, жараён ёки қурилманинг ҳақиқий эканлигини текшириш муолажаси. Бу текшириш фойдаланувчи (жараён ёки қурилма)ҳақиқатан айнан ўзи эканлигига ишонч хосил қилишига имкон беради. Аутентификация ўтқазишда текширувчи тараф текширилувчи тарафнинг хақиқий эканлигига ишонч хосил қилиши билан бир қаторда текширилувчи тараф ҳам ахборот алмашинув жараёнида фаол қатнашади. Одатда фойдаланувчи тизимга ўз хусусидаги ноёб, бошқаларга маълум бўлмаган ахборотни (масалан, парол ёки сертификат) киритиши орқали идентификацияни тасдиқлайди.
    АВТОРИЗАЦИЯ
    Авторизация (Authorization) — субектга тизимда маълум ваколат ва ресурсларни бериш муолажаси, яъни авторизация субъект ҳаракати доирасини ва у фойдаланадиган ресурсларни белгилайди. Агар тизим авторизацияланган шахсни авторизацияланмаган шахсдан ишончли ажрата олмаса бу тизимда ахборотнинг конфиденциаллиги ва яхлитлиги бузилиши мумкин. Аутентификация ва авторизация муолажалари билан фойдаланувчи ҳаракатини маъмурлаш муолажаси узвий боғланган.

    Download 263,1 Kb.
      1   2   3




    Download 263,1 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    R e j a: Аутентификатсия жараёнларида асосий тушунчалар

    Download 263,1 Kb.