VI bob.
TASM ALI UZATM ALAR
Umumiy m a’lum otlar
Harakat va energiva yetaklovchi shkivdan yetaklanuvchi shkivga
elastik tasm a bilan shkiv o ‘rtasida Hosil b o ‘ladigan
ishqalanish kuchi
hisobiga uzatiladigan uzatm alar tasmali uzatm alar deb ataladi. Tasm ali
uzatm a yetaklovchi va yetaklanuvchi shkivdan
va ularga taranglik bilan
kiydirilgan tasm adan tuzilgan b o ‘ladi
(6.1-rasm).
T asm alar k o ‘ndalang
kesim ning shakliga nisbatan yassi
(6.1-rasm, a)
ponasim on
(6.1-rasm,b)
aylanasim on
(6.1-rasm y)
va yarim ponasim on boTishi m umkin.
9
6.1-rasm.
Afzalliklari:
tasmali uzatma harakatni
nisbatan katta m asofaga
uzatish itnkonini beradi;
shovqinsiz v a ravon ishlaydi; tuzilishi oddiy;
nisbatan arzon turadi.
Tashqi o ‘lcham larining
kattaligi; tasm aning sirpanuvchanligi,
uzatish sonining o ‘zgaruvchanligi; val va
tayanchga tushadigan kuch
q iym atining nisbatan kattaligi, ta sm aning ishlash
m uddatining kamligi
(1 0 0 0 - 5 0 0 0 soat) bu uzatm alarning kamchiligi hisoblanadi.
6.1-§ Tasmali uzatm alarning asosiy geom etrik o ‘lchamlari
1. 0 ‘qlararo masofani taxminiy qiymatlari (6.1-rasm).
a) Yassi tasmali uzatm alar uchun
a >
1
.5{d: +
