19-Mavzu: Video ma`lumotlar bilan ishlash
Reja:
1
Video ma`lumotlar bilan ishlash
2
Video ma`lumotlar bilan ishlashni
foydalanish
3
Video ma`lumotlar bilan ishlashni
afzallik va kamchiliklari
Multimediy vositalari (multimedia – ko’pvositalilik) - bu insonga o’zi uchun tabiiy
muxit: tovush, video, grafika, matnlar, animatsiya va boshqalardan foydalanib,
kompyuter bilan muloqatda bo’lishga imkon beruvchi texnik va dasturiy vositalar
majmuidir.
Multimedianing
ajralib turuvchi belgilariga
Multimedianing ajralib turuvchi belgilariga
quyidagilar
kiradi:
- "inson-kompyuter" interaktiv mulokotining yangi darajasi, bunda muloqot jarayonida
foydalanuvchi ancha keng va har tomonlama axborotlarni oladiki, mazkur xolat ta'lim,
ishlash yoki dam olish sharoitlarini yaxshilashga imkon beradi.
•
muayyan vaqtdagi ish,o’z tabiatiga ko’ra statik bo’lgan matn va grafikadan farqi
ravishda, audio va videosignallar faqat vaqtning ma'lum oralig’ida ko’rib chiqiladi.
Video va audio axborotlarni kompyuterda qayta ishlash va aks ettirish uchun markaziy
protsessor tez harakatchanligi, ma'lumotlarni o’zatish shinasining o’tkazish
qobiliyati
,
operativ (tezkor) va video-xotira katta sig’imli tashqi xotira (ommaviy xotira), hajm va
kompyuter kirish-chiqish kanallari bo’yicha almashuvi tezligini
taxminan ikki baravar
oshirilishi
talab
etiladi;
-
axborotning xilma-xil turlari: an'anaviy (matn, jadvallar, bezaklar va boshqalar),
original (nutk, musika, videofilmlardan parchalar, telekadrlar, animatsiya va boshqalar)
turlarini bir dasturiy maxsulotda integratsiyalaydi. Bunday integratsiya axborotni
ro’yxatdan o’tkazish va aks ettirishning turli kurilmalari: mikrofon, audio tizimlar, optik
kompaktdisklar,
televizor,
videomagnitafon,
videokamera,
elektron
musiqiy
asboblardan foydalanilgan holda kompyuter boshqaruvida bajariladi; Ta'lim
olishninyangi sohalari bilan yaqindan aloqa qilish ishtiyoqi yanada ortadi
Berilayotgan
materiallarni chuqurroq, va mukammalroq o’zlashtirish imkoniyati bor
ta'lim olish vaqtining qisqarish natijasida, vaqtni tejash imkoni- yatiga erishish
Olingan bilimlar. kishi xotirasida uzoq muddat saqlanib, kerak bo’lganda
amaliyotdaqo’llashimkoni-yatigaerishiladi. Multimediali taqdimot
Bugungi kunda axborot taqdim etishning yagona va eng zamonaviy shakli hisoblanadi.
Bu matnli ma'lumotlar, rasmlar, slayd-shou, . diktor jo‘rligidagi
ovoz bilan
boyitilgan, videoparcha va animatsiya, uch o‘lchamli grafika tarzidagi
dasturiy ta'minot
bo‘lishi mumkin. Taqdimotning ma'lumot taqdim etishning boshqa shakllaridan asosiy
farqi ularning mazmunan boyitilganligi va interfaolligidir, ya'ni belgilangan shaklda
o‘zgarishga moyilligi va foydalanuvchi faoliyatiga munosabatini bildirishidir. Bundan
tashqari, taqdimot. Sizning saytingiz kaliti ham bo‘lishi mumkin. Ya'ni Internetga
chiqish imkoniyati mavjud bo‘lgan paytda sichqonchani
bir martagina bosish orqali
taqdimotni ko‘rib, kompaniya saytidan eng yangi ma'lumotni olish mumkin.
Multimediali texnologiya Multimediali texnologiya (multi – ko‘p, media – muhit) bir
vaqtning o‘zida ma'lumot taqdim etishning bir necha usullaridan foydalanishga imkon
beradi: matn, grafika, animatsiya, videotasvir va ovoz.
Grafik ob'yektlar bilan ishlashda faoliyatning ikki shaklini ajratib olish kerak:
skanerlash va rasm yaratish (tahrirlash). Skanerlash deganda qog‘oz ko‘rinishidagi
ma'lumot tashuvchilardan maxsus qurilma – skaner yordamida axborotning avtomatik
o‘qilishi va kompyuterga kiritilishi jarayoni tushuniladi. Rasmlarni skanerlash uchun
quyidagi dasturiy mahsulotlardan foydalaniladi. - PhotoEditor – Microsoft Office
tarkibiga kiruvchi rasm skanerlashga yordam beruvchi hamda grafik material tayyorlash
uchun ba'zi operatsiyalarni bajaruvchi dastur (kontrast, yorug‘lik, ranglilik va rasm
oriyentatsiyasini o‘zgartirish). - PhotoPaint – rasmni
skanerlash hamda materialga
dastlabki ishlov berishga imkon beruvchi dastur (to’zatish, rang o‘zgartirish,
oriyentatsiya, masshtab, gamma nurlari bilan to‘yinganlik va b. ni o‘zgartirish).
Bu yerda keng tarqalgan dasturiy vositalarga qisqacha ta'rif berib o‘tamiz: -
PhotoShop – grafik fayllarni qayta ishlashga imkon beruvchi dasturiy mahsulot.
Ushbu tahrir dasturi ko‘pgina fayl formatlari (JPG, GIF, PSD, TIF va boshqalar) bilan
ishlaydi, rasmlarni standart qayta ishlashdan tashqari ularni turli filtrlardan (qayirish,
bo‘rtma ko‘rinish berish
, donadorlik, yoritilganlik darajasi va boshqalar) o‘tkazishga
imkon beradi. - Stoik ArtMen – Stoik Software dasturiy mahsulotlari safiga kiradi va
turli rassomlar
tomonidan chizilganga o‘xshatib qayta ishlashga yordam beradi, masalan, akvarelda,
moybo‘yoqda, o‘yma naqsh, emal va b. - Paint – rasm oriyentatsiyasini o‘zgartirish,
tozalash, belgilangan maydonni kesib
olishga imkon beruvchi standart grafik muharrir. Faqat BMP va PCX fayllari bilan
ishlaydi.
Videoyozuvlarni
Videoyozuvlar bilan ishlash videomagnitofon yordamida yozib olingan tasvirni
oldindan raqamli ko‘rinishga o‘tkazishni talab qiladi. Tasvirni raqamli shaklga
o‘tkazish deganda materialni analog shaklidan kompyuterga
kiritish mumkin
bo‘ladigan raqamli shaklga o‘zgartirish tushuniladi. Tasvirni raqamli shaklga
o‘tkazish uchun kompyuter maxsus videokarta, TV-tyuner va unga hamroh
bo‘lgan dasturiy mahsulot bilan jihozlanishi kerak. Raqamli shaklga o‘tkazilgan
videoyozuv TV-tyuner talab qilmaydi, quyidagi dasturiy mahsulotlar bo‘lishi yetarli -
Vstudio2 – videomagnitofondan videoyozuvni raqamliga o‘tkazish uchun ishlatiladi;
videoparchalarni
turli shaklda montaj qilishga imkon beradi. - Adobe Premier –
fragmentlarni raqamlashtirish va ular orasida ko‘plab o‘tishlar
bilan montaj qiluvchi
murakkabroq dasturiy mahsulot. Adobe Premier kadrlar
o‘lchamini va ularning oriyentatsiyasini (aylanish, kadr harakati trayektoriyasini)
o‘zgartirishi mumkin. - MorphMan – Stoik Software tarkibiga kiruvchi va videomaterial
montaji hamda morfing yaratishga imkon beruvchi dastur. Morfing deganda bir
tasvirning boshqasiga qadamba-qadam o‘zgarib o‘tishi tushuniladi. Ushbu dastur statik
morfing
bilan
birga
alohida
videofragmentlar
orasida
ham
morfing yarata oladi. Bunday qayta ishlovlar natijasida AVI kengaytmali videofayl
yaratiladi.
