65
Rezistor qarshiligini aniqlashda ishini osonlashtirish maqsadida har xil
tadqiqotchilar mahsus ta’minot dasturini ishlab chiqishgan.
Qanchalik rezistorlarni detallari simmetrik
joylashganlari muammo
tug‘dirish mumkin: «Qaysi tomondan bo`g‘inlarni o`qishga?» 5 va 10%
aniqlikdagi to`rt bo`g‘inli odiy markali rezistorlarni aniqlash oson: tillo yoki
kumush rang bo`g‘inlar hamma vaqt oxirida turadi. Uch bo`g‘inli
kod uchun
oxirgiga nisbatan birinchi bo`g‘in rezistorning oxirgi chegarasida joylashgan
bo`ladi. Boshqa variantlar uchun agar aniqlashni imkoni bo`lmas, teskari o`qish
muhim bo`ladi, unda naminal qatoridan qarshilikning qiymati hosil bo`ladi.
Rosiyada ishlab chiqilgan MLT – 0,125 tipdagi rezistorda to`rtta bo`g‘inlari
mavjud, birinchi bo`g‘in rezistorning chekasida joylashgan bo`lib, qolgan uchtasi
esa rezistorning ingichka keramik qobig‘ida joylashgan.
Zamonaviy Panasonic
resistorlarda beshta bo`g‘inli bo`ladi, alohida joylashgan bo`g‘in rezistorning
o`ng tomonida joylashgan bo`ladi, shu bilan birga ikkinchi bo`g‘in –
birinchi
ikkita belgini bildiradi, uchinchi bo`g‘in – ko`paytirgich
darajasi, to`rtinchi
bo`g‘in – ruhsat, beshinchi bo`g‘in – rezistorning qo`llanilish joyi keltirilgan
bo`ladi. Rezistorning rangli markirovkasi asosiy hisoblanadi – qarshilikning simi
nolga o`langan. Markazdagi bitta qora bo`g‘in (0) ni anglatadi (bunday
rezistorlarni ishlab chiqaruvchilar bir-birga simlarni
uchlarini ulashda arzon
narxdagi simlardan foydalanib sarfni kisqartirishgan, natijada yig‘ilgan
avtomatni vazifasini va rolini bajargan).
Rezistorlarning - markirovkasi
SMD
«Rezistorlar» bitta «0» yoki uchta «000» nol qarshiligi (platada ikki
qismini bir-biriga
tutashtiruvchi vosita,
ulagich) bilan kodlanadi.ba’zan nol
to`g‘riburchak formada bo`ladi.
3 yoki 4 raqam bilan kodlanadi.
AVS quyidagicha belgilanadi AB•10
C
Om masalan 102 – bu 10•10²
Om = 1 kOm
ABCD quyidagicha belgilanadi ABC•10
D
Om, aniqligi 1 %
(qator E96) masalan 1002 — bu 100•10² Om = 10 kOm 1kOm=1000Om
Harf – raqam – raqam kodlangan (JIS-C-5201)
E 96 qator 1% aniqlik.
Mantissa m qarshilikni qiymati 2 raqam bilan kodlanadi (jadvalga
qarang), 10 ning darajasi harfiy kodlanadi. Masalan: 09R = 12,1 Om; 80E =
6,65 MOm; hammasi 1 %.
