63
Rezistorlarda kutilayotgan natijani belgilash:
Darajalar
Tavsiya etiladigan fe’llar
Bilish
Resistor – ingliz tilidan olingan bo`lib
rezistor deb ataladi, shuningdek,
termin (tarkib) «rezistor» – resisto lotin tilidan olingan bo`lib
qarshilik
ko`rsataman deganini bildiradi. Birinchi bo`lib 1837 yilda Charlz
Uitston rheotstat – rostlanadigan o`zgaruvchan rezistorlar va elektr
toklarni o`zgartirish uchun foydalanilgan.
Tushunish Rezistorlar elektr zanjirda
struktura belgisi kritilgan, elektr toki uchun
qarshiliklarni asosiy funksiyasi kuchlanishni va tokni rostlash uchun
belgilangan. Rezistorlar ikki xil ko`rinishda bo`ladi: 1. Rostlanmaydigan
o`zgarmas rezistorlar. 2. Rostlanadigan o`zgaruvchan
va yasalgan
rezistorlarga bo`linadi.
Qo`llash
Rezistorlar katta hajmda ishlab chiqariladi va ular elektr hamda elektron
qurilmalarda foydalaniladi. Ularni ko`p joyda uchratish mumkin
shuningdek kosmik kemalarda,
eletr poezdlarda, kompyuterlarda,
magnitafonlarda, telvizorlarda, radiopriyomniklarda,
hozirgi zamonaviy
uy-texnika jihozlarda ishlatilib kelmoqda. Ishlatish, tanlash, topish,
tayyorlash, echish, hisoblash.
Tahlil
Yasalgan plataning montaj yuzasiga (SMD) naminal qiymati har xil
bo`lgan (09R121, 18R151, 34R220) rezistorlar kavsharlangan.
Rezistorlar elektron apparaturaning elementlari
hisoblanib va ulardan
integral mikrosxemalarning komponentlari yoki tarkibiy qismlari
sifatida qo`llash mumkin. YA salgan bosma plataning (SMD) montaj
sxemasida ketma-ket yoki paralel ulashda ularning roli va qo`llashda
farqini bilish.
Sintez
«Rezistorlar» bitta «0» yoki uchta «000» nol qarshiligi (platada ikki
qismini bir-biriga
tutashtiruvchi vosita,
ulagich) bilan kodlanadi.ba’zan
nol to`g‘riburchak formada bo`ladi. 3 yoki 4 raqam bilan kodlanadi.
AVS quyidagicha belgilanadi AB•10
C
Om masalan 102 – bu
10•10² Om = 1 kOm
ABCD quyidagicha belgilanadi ABC•10
D
Om, aniqligi 1 %
(qator E96) masalan 1002 — bu 100•10² Om = 10 kOm 1 kOm=
1000 Om
Harf – raqam – raqam kodlangan (JIS-C-5201)
E 96 qator 1% aniqlik.
Mantissa m qarshilikni qiymati va 2 raqam bilan kodlanadi (jadvalga
qarang), 10 ning darajasi harfiy kodlanadi. Masalan: 09R = 12,1 Om;
80E = 6,65 MOm; hammasi 1 %.
Baholash
Rezistorlarning ishlab chiqarishda sifatli va sifatsizlariga qarab
baholanadi.
