496
ham shundy servislar jumlasuga kiradi.
Shunday qilib, ishonch bilan ta’kidlash
mumkinki, yaqin kelajakda
Sharing Economy
servislari ijaraning an’anaviy
segmentini ancha toraytirib, unda yana ham yangi servislar turlari paydo bo‘ladi va
bu mamlakatimizda ham raqamli elektron biznesning rivojlanishi uchun yangidan-
yangi imkoniyatlar yaratadi.
Mijozlar iqtisodiyotining mexanizmi sifatida Big Data ning ishlatilishi
Hozirgi kunda
Big Data
texnologiyasi katta miqdordagi ma’lumotlarni
yig’ish
va
ulardan
foydalangan
holda
kompaniyalarning
mijozga
yo’naltirilganligini oshirish hamda biznesning turli yo’nalishlari bo’yicha optimal
qarorlar qabul qilishning innovatsion uskunasi bo’lib hisoblanadi. Ayniqsa,
marketing jarayonida mijozlar to’g’risidagi katta hajmdagi ma’lumotlarni yig’ish,
ularni qayta ishlash va tahlil qilish reklamaning samaradorligini
oshirish hamda
iste’molchiga targeting vositasida bevosita ta’sir qilish uchun katta ahamiyatga ega
bo’lib borayapti. Personallashtirishga o’tish mijoz iqtisodiyoti yo’nalishida ilmiy-
amaliy izlanishlarni ham faollashtirishga olib keladi. Amaliyotda ma’lum bir
tuzilishga ega va tuzilishga ega bo’lmagan ma’lumotlar ishlatilishi mumkin.
Tuzilishga ega bo’lgan ma’lumotlar aniq bir ketma-ketlikda bo’ladi va bir xil
formatlarda oldindan o’rnatilgan manba’lardan keladi. Ularni qayta ishlash
natijasida korrelyatsion bog’liqliklarni osongina aniqlash
va tegishli algoritmlar
vositasida mashina yordamida qo’yilgan masala bo‘yicha tahlil jarayinini amalga
oshirish mumkin. Ma’lum bir tuzilishga ega bo’lmagan ma’lumotlar esa oldindan
ma’lum bo’lmagan, turli xildagi manba’lardan
kelayotgan, turli xil formatlardagi
axborotlar bo’lib, bu ularni yig’ishni, qayta ishlashni,
solishtirishni va tahlilini
qiyinlashtiradi. Shu tufayli, vaqtni yo’qotish hamda natjalarni validatsiya qilish
kabi muammolar paydo bo’ladi. Biznes esa
Big Data
imkoniyatlaridan
foydalana
oladi. Bu birinchdan,
Big Data
bilan bog’liq ma’lumotlarni yig’ish, qayta ishlash
va tahlil qilish jarayonlarini kompaniya biznes modelga
moslashtirishga imkon
bersa, ikkinchi tomondan,
Big Data
lar bilan ishlay olish tashqi kontragentlar uchun
tijoriy qiziqish uyg’otadigan bo’lsa, ular ushbu ma’lumotlar yordamida tashqi
bozorga yangi mahsulotlar va hizmatlar bilan chiqish imkoniyatiga ega bo’ladilar.
497
Masalan, Sberbank bank mijozlari haqidagi ma’lumotlarga asoslangan statistik va
bashorat modellarini tuzib berish va sotishga mutahassislanshgan „
Ochiq
ma’lumotlar
“ loyihasini e’lon qildi. Mijozlarning tranzaktsiyon
faolligini tahlil
qilgan xolda Sberbank turli kompaniyalar va chakana savdo tashkilotlariga qaerda
u yoki bu turdagi savdo nuqtalari ochish mumkinligi haqida tavsiyalar bera oladi.
Bu juda aqlli va o’z vaqtida amalga oshirladigan tadbirdir.
Yandex
kompaniyasi
ham
Big Data
bozorining eng aktiv ishtirokchilaridan biri hisoblanadi. Bu
kompaniya 2014 yilda
