|
Rdb dastgohlarini dasturlash tili
|
| bet | 3/3 | | Sana | 05.02.2024 | | Hajmi | 1,13 Mb. | | #151741 |
Bog'liq Документ Microsoft Word (3)X100.500 = x100.5 ga to’g’ri keladi.
Kadirdagi so’zlar soni o’zgaruvchan bo’lishi mumkin. So’zlar, surilishlarni tavsiflovchi belgi (+/-) bo’lishi mumkin. Agar belgi bo’lmasa, harakat musbat deb hisoblanadi.
Modol effekt. So’zlarning akasriyati modaldir. Bu degani, ular qolgan so’zlarning manosi o’zgarmaguncha RDB bir nechta kadirlar uchun kuchiga ega, yoki modul so’z funksiyasi uni rad qilgunga qadar o’z kuchida qoladi. Misol uchun, G01 modul so’zi chiziqli interpalatsiya uchun ishlatiladi. Unda kordinatalar qiymati, kesish tezligi va boshqa parametrlar chiziqli interpalatsiya funksiya qonuniga asosan harakat qiladi. Keying biror modul bo’lgan G02 funksiyasi aylana bo’yicha interpalatsiyaga uchrasa u o’z funksiyasini yoqotadi.
G – buyruqlar.
G- buyruqlar, masalan, harakat turini dasturlash uchun ishlatiladi (chiziqli yoki aylana interpalatsiya va boshqalar bilan) G – buyruqa ega so’zlar orasida tayorgarlik funksiyasiyalari deb nomlangan yo’riqnomalar qatnashishi mumkin. Tayorgarlik funksiyalar guruhlarga bo’linadi. Bundan tashqari, turli guruhlarning funksiyalari o’zoro mustaqil ravishda ishlashi mumkin. Bir guruhning G funksiyalari o’zoro moduldir, ya’ni harakatni bekor qilmaguncha yoki bir xil gurixning G funksiyasi bilan almashtirilmaguncha amal qilishi mumkin.
G,X,Y,Z, boshqalarning buyruqlari.
Buyruq va dasturning bir buyrugi bo’lib, unda dasturni ruxsat etilgan lotin alifbosini bosh hariflari bilan berilgan va sonlardan iborat iborat bolgan simvollar ketma ketligi tushuniladi, masalan: G91, M30, X10 va x.k. Ushbu buyruqlar harakatlaishlarni amalga oshiradigan kordinata o’qlari qiymatlarini ko’rsatish uchun foydalaniladi. Masalan N001 G60 X10 Y10 B135:bu yerda X,Y – surish kordinata o’qlari; B135- yordamchi o’q ko’rinishi.
Maxsus funksiyalar. Maxsus funksiyalar uchun buyruqlar misollar: F- surish (podacha), S-shipendelning tezligi, M- yordamchi funksiya, T-kesish asbobini tanlash. Misolda qaysi pazitsion ma’lumot maxsus ko’rsatilgan. Masalan: G01 X40 Y50 F250 S500 T05 M03.
Boshqarish dasturiningishlashi. Boshqaruv dasturlari o’z ichiga bir detal boshqaruvini olish mumkin va ularni ma’lum qonuniyat asosida boshqarishni taminlaydi. Agar dastur kadirlari (/) belgi bilan belgilansa, unda tizimda Skip signali faol bo’ladi, boshqaruv uni etiborsiz qoldiradi.
Qisim dasturlari. Agar texnalogik jarayonning bir detali takrorlansa, uni biror nomlangan dasturi shaklida loyixalashtirish maqsadga muofiq bo’ladi. Qisim dasturini yozishni ikkita usuli mavjud: P-buyruq bilan yoki P- buyruqsiz. P- buyruqli qisim dasturi chiqarish sintak bizi quydagicha ko’rinadi:
P-qisim dasturi nimi DIN;
Kkadirda DIN (subroutine) so’zi – kadirlar DIN66025 (ISO06983) kodida yozilganligini anglatadi, ya’ni ISO-7 bit kodi. Xudi shu kadirda ko’rsatilgan barcha harakatlar unga murojat qilish bilan amalga oshiriladi. Qisim dasturini yig’ish orqali o’ziga xos mukamal daturga ega bo’lish mumkin.
Qisim dasturi G va M buyruqlari boshqa tizim dasturini xam chiqarish mumkin (bu haqda keyinroq). Qisim dasturini P – buyruqsiz ham chiqarish mumkin, bu holda qisim dasturi ismini ko’rsatish kifoya. Bundan tashqari, G funsiyalar qisim dasturini chiqarish imkoniyatiga ega. Odatda asosiy dastur, qisim dasturi kadirlarini va sikllari bajarilishini taminlaydi.
G Inistruktsiyasi xaqida umumiy ma’lumotlar.
RDB dastgohlari ishlash uchun dastur kerak bo’lishi tushinarli xol. Hozirda zamonaviy kompiyuterlar uchun ko’plab dasturlash tilli mavjud. Likin dastgohlarni ishlashi uchun alohida dastur tilli talab qilinadi. Bundan tashqari dastur tuzulishi aloxida ko’rinishda bo’lib, u xalqoro kelishilgan ko’dlarga mos bo’lishi talab qilinadi. Quyidagi SINUMERIK turidagi DIN 66025 ko’rsatmasiga asoslangan dastgohlar asosida uni tushuntirishga harakat qilamiz.
Boshqaruvchi dastur kadirlardan tashkil topadi. Xar bir kadir detalini ishlab chiqish uchun faqat malum bir harakati uchun barcha kerakli boshqaruv malumotlarini o’zida jamlagan holda yoziladi. Kadirda buyruqlar so’z sifatida olinadi. Kadirni tushintirish so’zlari bilan to’ldirishga ruxsat beriladi. Oxirgi kadir albata M2 yoki M30 bilan tomomlanishi shart.
Dastur korinishining umumiy xolati jadvalda keltirib o’tiladi:
Kadir tartibi
(+)
|
So’z
(+)
|
So’z
(+_)
|
So’z
(+_)
|
So’z
(+_)
|
So’z
(+_)
|
So’z
(+_)
|
N10
|
G01
|
X120
|
Y124
|
…
|
…
|
;
tushintirish
|
N12
N20
|
G01
G02
|
X120,125
Y120
|
Z32
…
|
…
…
|
…
…
|
;
tushintirish
;
tushuntiris
|
N30
|
…
|
…
|
…
|
…
|
…
|
;
tushintirish
|
…
|
|
Z120
|
|
|
|
;
tushintirish
|
N122
|
…
|
…
|
…
|
…
|
…
|
;
tushintirish
|
…
|
M30
|
|
|
|
|
;
tushintiris
|
(+) so’zi qatnashishi shart (+_)- so’zi zarur bo’lmaganda qatnashishi mumkin.
Asosiy va yordamchi kadirlar farqi. Asosiy kadirda barcha boshqarish so’zlari bo’lishi talab qilinadi. Bu asosiy texnalogik sikl to’g’ri bajrishni taminlaydi va detalga ishlov berish bosh kadirgan boshlanadi. Asosiy blok kadirlari ikki nuqta va butun musbat son bilan belgilanadi. Masalan; 10 F 200S 900D 2M 3
Yordamchi kadirda detal tayorlash uchun bajarish kerak bo’lgan ish ketma-ketligi keltiriladi va N butun musbat son bilan belgilanadi. Masalan:
N20 G1 X14 Y35
N30 X20 Y40
Dastur ichida bosh va yordamchi kadir nomerlari qaytarilmasligi kerak .
Bundan tashqari dasturlashda kadir nomerlarini yozmaslika ruxsat beriladi.
Bazi kadrlarni dasturlash paytida dasturlovchi tanlovga ko’ra qoldirib ketishi mumkin. Bu dasturni taxrirlash paytida qo’l keladi. Kadir bajarilmasligi uchun “/” belgi qo’yish yetarli. Bir payitda ketma-ket bir nechta kadir tashlab yuborish mumkin, lekin eng ko’pi bilan 8 tadan oshmasligi lozim.
N10…. Kadir bajariladi
/N20…. Tashlab o’tiladi
N30…. Kadir bajariladi
Tashlab o’tilgan kadirlar detalga ishlov berishga tasir qilmaydi.
Shuni alohida takidlash kerakki, turli korxonalarda ishlab chiqarishning dastgohlar uchun bu cheklovlar o’zgarishi mumkin.
Tez o’tishda chiziqli interpolyatsiya, - G00
Efekt shundan iboratki, dasturlashtirilgan harakat interpolatsiya qilinadi va so’ngi nuqtagaharakat maksimal surish tezligi bilan to’g’ri chiziq bilan amalga oshirliladi.
rasmda Tez o’tish G00 buyrug’i.
Kamida bita o’qning tezligi va tezlanishi maksimal bo’ladi. Boshqa o’qlarning surish tezligi boshqariladi, shunda barcha o’qlarning harakati bir vaqtning o’zida so’ngi nuqtada tugaydi. Faol G00 buyrug’ibilan harakat har bir kadirda nolga qadar sekinlashadi. Bunday holda, “nozik joylashishini aniqlash” ning bajarilishi G161,G162 yo’riqnomalariga bog’liq. Agar har bir kadirda surish tezligini no’lga kamaytirish kerak bo’lmasa, u holda G00 o’rniga G200 dan foydalaning. Maksimal surish qiymati dasturlashtirilmagan, lekin RDB tizimining xotirasida mashina parametrlari deb nomlangan. Yo’riqnoma G00 moduldir va uning ko’rinishi bir xil guruhdagi G- yo’riqnomalarni o’chiradi: G01, G02, G03, G05, G10-G13, G73, G200.
DGT-735-5, tizimi o’zining kichik o’lchamlarga qaramasdan (xajimi 3kub.m) to’laligicha boshqa zizimlar ishini bajarish imkoniga ega vatexnalogik jarayoni oson boshqarilishi bilan ajralib turadi. Shuning uchun misollar shu dastgoh uchun keltiriladi.
Misol: N001 G00 X50 Z-40
Ushbu misol yordamida mashina nol nuqtasi tez surish yordamida berilgan pazitsiyaga keltirish ko’rsatilgan (rasiga qarang).
Pazitsiyalash (G00, G100). Pazitsiyalash yuqori va past tekislikda bir vaqtning o’zida amalga oshirlishi kerak. Buyruqning farmati:
N**G00 X xxx Y yyy
N**G100X xxx Y yyy,
bu yerda xxx yyy – so’gi nuqtaning X, Y, U, vaV koordinatalari.
|
| |
