|
Reja: Ichki energiya va entalpiya
|
| bet | 6/11 | | Sana | 12.12.2023 | | Hajmi | 106,35 Kb. | | #116914 |
δA=Ph=PSh (4) Sh=ΔV
bo‛lganligi uchun
ΔA=PΔV (5)
bu yerda ΔV hajm o‛zgarishi.
Hajmning cheksiz kichik o‛zgarishida bajargan cheksiz kichik ish miqdori: dA=PdV (6)
Izoxorik jarayon uchun, ya'ni V=const bo’lganda ΔV=0. Unda ΔdA=0, ya'ni izoxorik jarayonda gaz kengayganda bajarilgan ish nolga teng. Bu holda ΔQ=ΔU va gazga berilgan issiqlik gazning ichki energiyasini oshirishga sarflanadi.
Izobarik jarayonda, ya'ni p=const bo’lganda (dA=PdVni integrallasak (V1 va V2 chegarasida)
A=p(V2-V1) (7)
ya'ni bajarilgan ish bosimning hajm o’zgarishlari ko’paytmasiga teng:
A=pV2-pV1 (8)
p=const bo’lganda 1 mol gazning holat tenglamasi pV2=RT2, pV1=RT1 (9)
Bu qiymatlar (8) tenglamaga qo’yilsa,
A=RT2-RT1=R(T2-T1) (10)
Demak, o’zgarmas bosimda 1 mol gazning kengayishdagi bajargan ishi universal gaz doimiysining haroratlar farqi ko’paytmasiga teng,
Agar T2-T1=1°bo’lsa, A=R bo’ladi, ya'ni 1 mol ideal gaz 1° ga isitilgandagi kengayishda bajarilgan ish universal gaz doimiysi R ga teng.
Izotermik jarayon (T=const) V va p o’zgaruvchan bo’ladi. Ideal gazning holattenglamasi pV=RT dan foydalanib (6) tenglamada p ni V bilan almashtiramiz:
|
| |
