|
Reja: Induktiv bog’langan zanjirlarni hisoblash usullari Induktiv bog’langan zanjirlarni hisoblash
|
| bet | 1/4 | | Sana | 26.06.2024 | | Hajmi | 0,97 Mb. | | #265756 |
Bog'liq Reja Induktiv bog’langan zanjirlarni hisoblash usullari Indukti
MAGNIT ZANJIRLAR
Reja:
Induktiv bog’langan zanjirlarni hisoblash usullari
O’zaksiz transformator. Transformatorning ekvivalent sxemasi va vektor diagrammasi
Induktiv bog’langan zanjirlarni hisoblash usullari
Elektromagnit maydon nazariyasiga ko’ra, tokli har qanday o’tkazgich undagi tok hosil qilgan magnit maydon bilan qurshalgan. Bu tokning (shuningdek, shu tok hosil qilgan magnit maydonning ham) vaqt bo’yicha har qanday o’zgarishi o’tkazgichda o’zinduksiya e.yu.k. ni hosil qiladi:
(5.1)
Agar shu tokli o’tkazgich hosil qilgan magnit maydonda boshqa o’tkazgich ham bo’lsa, uning qismlarida o’zaro induktsiyalanuvchi e.yu.k. hosil bo’ladi:
(5.2)
Birinchi o’tkazgichdagi tokning vaqt mobaynida o’zgarishi bilan, ikkinchi o’tkazgichdagi induksiyalangan e.yu.k. orasidagi proporsionallik koeffitsiyenti o’zaro induktivlik (MГ) deb, o’tkazgichlardan tuzilgan zanjirlar esa induktiv bog’langan zanjirlar deb ataladi.
Misol tariqasida o’ramlar soni w1 va w2 bo’lgan induktiv bog’langan ikkita konturni ko’rib chiqaylik. Ulardagi i1 va magnit i2 toklar tegishlicha Φ11 va Φ22 magnit oqimlarni hosil qiladi (1-rasm). Birinchi holda ikkala konturni i1 tok hosil qilgan magnit maydon qurshab olgan i2=0" deb faraz qilamiz (1-a rasm). U holda ilashgan magnit oqim va o’zinduksiya koeffitsiyenti tegishlicha
bo’ladi.
Zanjirlararo induktiv bog’lanish sharti bo’yicha umumiy oqim Ф11 ning Ф21ga teng bo’lgan qismi (Ф21<Ф11) w2 konturda ilashgan magnit oqimning o’zaro induksiyasini hosil qiladi:
Ψ21= w2Ф21
U son jihatidan o’zaro induksiya koeffitsiyenti bilan aniqlanadi:
M
Xuddi shunga o’xshash i2≠0 va i1=0 (14-b rasm) bo’lgan holda ilashgan magnit oqim va o’zaro induksiya koeffitsiyenti tegishlicha: ψ22=w2Φ22 va
b)
1-rasm.
Bunda umumiy oqim Φ22ning Φ12ga teng qismi (Φ12<Φ22) konturda ilashgan magnit oqimning o’zaro induksiyasini hosil qiladi: ψ12 = W1Φ12
U son jihatidan o’zaro induksiya koeffitsiyenti bilan aniqlanadi:
O’zaro magnit oqimlar Φ22 va Φ12 bir xil masofada magnit qarshiligi bir xil bo’lgan muhit orqali tutashadi; demak,
bunda
va
chiqadi, ya’ni o’zaro induktivlik M=M istalgan har bir induktiv bog’lanishli konturlarda bir xil bo’ladi. Konturlarning xususiy induktivliklari L1 va L2 doimiy musbat, chunki i1 va i2 toklar Φ11 va Φ22 magnit oqimlariga shartli ravishda mosdir (o’naqay parma qoidasi).
O’zaro induktivlik M ning ishorasi esa konturlarning o’zaro ulanish sxemasiga bog’liq. Agar i1≠0 va i2≠0 bo’lganda, o’zaro magnit oqimlar Φ21 va Φ12 konturlarning xususiy oqimlari Φ11 va Φ22 yo’nalishi bilan mos tushsa, bunday konturlar mos ravishda ulangan deyiladi va M>0 bo’ladi.
Agar o’zaro magnit oqimlar konturlarning xususiy oqimlariga qarshi yo’nalgan bo’lsa, bunday konturlar qarama-qarshi ulangan deyiladi va M<0 bo’ladi.
Xususiy induktivliklari L1 va L2 hamda o’zaroinduktivligi M bo’lgan ikki konturning induktiv bog’liqlik darajasi bog’lanish koeffitsiyenti Kbog orqali aniqlanadi:
(5.3)
Bunda doimo Kbog<1, chunki Φ11>Φ21 va Φ22>Φ12, ya’ni birinchi konturning xususiy magnit maydoni ikkinchi konturni to’la qurshab ololmaydi.
|
| |
