6 – MAVZU Tokarlik – revolver stanoklari. (The turner capstan lathes)
Tokarlik – revolver stanoklari seriali ishlab chiqarishda chiviq tipidagi yoki ayrim zakatovkalaridan diametric va uzunligi uncha katta bo'lmagan detallarni tayyorlash uchun xizmat qiladi. Bu stanoklar universal tokarlik stanogidagi orqa babka o'rniga revolver kallagiga ega bo'lib, kesuvchi asboblar (keskich, parma, Zenker, razvyortka va boshqalar) kallakning o'yiqchalariga mahkamlanadi.
Revolver kallagi burilish o'qining joylashishi bo'yicha ikki turdagi stanoklar bo'ladi:
1) Revolver kallagi vertikal o'q atrofida buriladigan stanoklar (10.4-rasm); bu stanoklarda revolver supportidan tashqari tokarlik stanogidagidek oddiy support ham bo'lib, bo'ylama va ko'ndalang surishlarga ega.
Bir vaqtning o'zida bo'ylama va revolver supportlarga o'rnatilgan asboblar ishlov berishda qatnasha olishi Mashina vaqti (t0)
ning qisqarishiga olib kelib, ish unumdorligi ortadi. Chiviq zagotovkalar sanga tipidagi qisqichlar yordamida, donali zagotovkalar esa patron yoki maxsus qisuvchi moslamalar yordamida mahkamlanadi.Bu tipdagi stanoklarning modellari: 1M36, 1P365.
1) Revolver kallagi gorizontal o`q atrofida buriladigan stanoklar bu stanoklarda revolver supporti kallagi bilan birga bo'ylama surish harakatini ham oladi; shuning uchun bu stanoklarda oddiy supportga zarurat qolmaydi. Bu tipdagi stanoklar universal tokarlik-revolver stanoklari hisoblanadi. Surish qutisidan harakat support mexanizmiga yurgizish
vali orqali uzatiladi
Bu tipdagi stanoklarning modellari: 1336M, 1A341.
1A341 modelli universal tokarlik-revolver stanogida ko'p asbobli sozlashni bajarish mumkin. Stanok komandoapparat deb ataluvchi boshqarish uzeliga ega bo'lib, shpindelning aylanish chastotalarini avtomatik tarzda tanlash, revolver kallagini zarur bo'lgan pozitsiyaga burish va uni surish harakatlarini cheklash kabi operatsiyalarni amalga oshiradi. Bundan tashqari stanokda chiviqni surish va qisish uchun gidravlik mexanizm, konussimon yuzalarga ishlov berish uchun kopir lineykasi, rezba kesish moslamasi bor.
Bu stanokning texnik xarakteristikasi quyidagicha:
Chiviqning maksimal diametri, mm 40
Patronga o'rnatiladigan zagotovkaning maksimal diametri, mm 400
Tokarlik avtomatlari va yarim avtomatlari (avtomat va yarim av- tomat_stanoklarning umumiy ta'rifi 8- bobda berilgan).
Zagotovka sifatida avtomatik tokarlik stanoklarida chiviq (prutоk)1ag, donali zagotovkalar va diametri 12 mm gacha bo'lgan simlar olinadi.
.7-rasm. Shakldor kesib tushiruvchi avtomat stanok sxemasi.