Uchinchidan, risklar tarkibini va davomiyligini
aniqlash, korxonalarning investitsiya faoliyatiga
ta'sir etishi mumkin bo
ʻlgana sosiy risklarni
aniqlash, asosiy risklarning sodir bo'lish vaqtini
aniqlash, asosiy risklarning sodir bo'lishi
natijasida, qabul qilini- shi mumkin bo'lgan
qarorlarni shakllantirish
Moliyaviy risklarni boshqarish jarayoni korxona
hayotiyligining barcha bosqichlarida muntazam
ravishda amalga oshirilishi lozim. Risklarni
boshqarish risk va foyda miqdorini oqilona
qo'shilmasini aniqlashga qaratilgan harakatlardir.
Risklarni boshqarishning asosiy maqsadi, ularni
pasaytirish hisoblanadi.
Risklarni boshqarish quyidagi asosiy bosqichlarga bo'linadi:
1. Risk omilini aniqlash;
2. Risk omilini tahlil qilish va baholash;
3. Risklarni pasaytirish bo'yicha ishlarni rejalashtirish yoki risk
oqibatlarini bartaraf etish;
4. Risklarni oldini olish va nazorat qilish;
5. Risklarni boshqarish usullarini tanlash va qo
ʻllash;
6. Risk vaziyatlari va ularni oqibati haqida ma'lumot to'plash va
kelajakka tavsiyalar ishlab chiqish. Risk omilini aniqlash
deganda risk sababini, ya'ni loyihaga ta'sir qila oladigan voqea
yoki vaziyatlarni aniqlash tushuniladi.
Har qanday loyihalarni amalga oshirishning maqsadga muvofiqligini
hal etishda risklarni baholash asosiy o'rinni egallaydi. Bunday
baholash asosida loyiha yuzasidan mumkin bo'lgan barcha
yo'qotishlar o'rganilib, ularning oldini olish yoki tegishli vaziyatlarda
ularni benuqson hal etish yoki pasaytirish choralari ishlab chiqiladi.
Riskdan keladigan yo'qotishlarni kamaytirish yoki barham toptirish va
ular bilan bog'liq salbiy oqibatlarni kamaytirish usullarini taklif etish
uchun, eng avvalo, risklarning vujudga kelishiga imkon beruvchi
omillarni aniqlash, ularning ahamiyatini baholash, ya'ni «risk tahlili»
deb nomlanuvchi ishni bajarish lozim, bo
ʻladi.
Xulosa qilib aytish mumkinki texnik-iqtisodiy dalillarni
takomillashtirish uchun faqatgina ma'lumotlar
statistikasidan foydalanish kifoya emas balki buning
uchun, teztez qo'llaniladigan modellar va rivojlanishni
rag'batlantirish bilan shug'ullanuvchi tizimlarning texnik-
iqtisodiy guruhlaridan foydalangan ish maqsadga
muvofiq. Bu holatda, zarur bo'lgan asosiy qaror
bosqichiga aylanishi va keyin ularni bajarish emas.
ularning modellarini batafsil ishlab chiqish hamda
baholash tushuniladi.
Boshqa ko'plab tizimlarni rivojlantirish
qay yo'sinda tashkil etiladi, degan
savollarga quyidagicha izoh berish
mumkin. Buni hal etish uchun eng
yaxshi yo'llardan birini tanlash va bu
borada ham asosiy ish yuritish xatari
hamda boshqalar oz dalillar asosida
rivojlantirish natijasida, riskning hosil
bo'lishi va shu nuqtayi nazardan xavfli
bo'lgan muvozanatning qancha kifoya
qilishida.
|
