AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY
NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
UNIVERSITETI
Pedagogika. Psixologiya
fanidan
TOPSHIRIQ №4
Mavzu:
Tafakkurni
diagnostika qilish metodlari(rubik kubiklari,
raven matritsasi).
Bajardi: 318-21-guruh talabasi
Zubaydillayev Javohir
Tekshirdi:
Salixova Muxayyo Shakirovna
TOSHKENT – 2023
Reja:
•
Xotirani diagnostika qilish metodlari. Mnemotexnika hotirani rivojlantirish
tizimini tahlil qilish (Meyli testi,Benton testi)
•
Idrok va unung xususiyatlari (Tushunchalar tahlili, T-jadval sxemasi usullari
asosida)
•
Tafakkurni diagnostika qilish metodlari. (Rubik kubiklari, Raven matritsasi)
Xotirani diagnostika qilish metodlari.
Xotira haqida tayanch tushuncha:
Xotira — idrok etilgan narsa va hodisalarni yoki oʻtmish tajribalarni esda qoldirish
va zarur boʻlganda tiklashdan iborat psixik jarayon.Xotira eng yaxshi damlarni
esda qoldiradi. U nerv sistemasi xususiyatlaridan biri boʻlib, tashqi olam voqealari
va organizm reaksiyalari haqidagi axborotni uzoq saqlash hamda uni ong
faoliyatida va xulq, xatti harakat doirasida takroriy qobiliyatida namoyon boʻladi.
Xotirani jivojlantish uchun eng avvalo yoshlikdan boshlash kerak bo`ladi.Xotira
rivojlantirishning muhim jihati shundaki, u bolaning shaxsiyatini rivojlantirishda
muhim o'rin egallay boshlaydi.Bola o'zini eslay boshlaydi. Psixologning
aniqlashicha, katta yoshlilarning dastlabki xotiralarining 10,8 foizi ikki yoshga
to‘g‘ri keladi, xotiralarning 74,9 foizi uch-to‘rt yilga to‘g‘ri keladi, 11,3 foizi
hayotning beshinchi yiliga, 2,8 foizi esa oltinchi yilga to‘g‘ri keladi. Maktabgacha
yoshdagi bola borganni kani kattalar ham shunday so'rovlar bilan murojaat
qilmoqda: "Kichikligimda qanday edim" va "Menga aytingchi, men qanday edim"
va "Esingizdami, kecha siz aytdingiz ..." O'sayotgan bola uchun muhim va
qiziqarli. o'tmish va hozirgi o'rtasidagi aloqani qo'lga. Shunday qilib, uning xotirasi
rivojlanadi, ichki dunyosi rivojlanadi.
Xotira rivojlanishini diagnostika qilish uchun tavsiya etilgan vazifalar bolalar bilan
mashg'ulotlar uchun rivojlanish mashqlari sifatida ham qo'llanilishi mumkin.
Vazifalar xotirani baholashning miqdoriy mezonlarini taqdim etmaydi. Bola biron
bir vazifani bajara oladimi yoki yo'qmi, unga qarab rivojlanish faoliyati uchun
ushbu turdagi mashqlarni tanlash kerak. Bolalarni qiziqtirishi uchun maktabgacha
yoshdagi bolalar bilan diagnostika va xotirani o'rgatish mashg'ulotlarini o'yin
shaklida o'tkazish maqsadga muvofiqdir. Bolalar charchamasligi uchun darslar
juda uzoq bo'lmasligi kerak
Keyin Xotiarni jivojlantirishni juda ham ko`p metodlarni bo`lib shu metodlar
orqali inson xotiarini mustahkamlab olishi mumkin , nafaqat yosh bollar balki katta
yoshdagi insonlar ham ushbu metodlar orqali o`zning aqliy salohiyani rivojlantira
oladi yani - xotirani generatsiya qiladi.
Xotirani diagnostika qilish metodlarni quyidagilarga bo`linadi:
1. Qisqa muddatli ko‘rish xotirasi hajmini aniqlash
2. Tezkor ko‘rish xotrasini baholash.
3. Eshitish xotirasini baholash.
4. Bevosita xotirani diagnostika qilish.
5. Esda qoldirish jarayonining dinamik xususiyatlari
6. Meyli tesyi yordamida ko‘rish va eshitish xotirasini o‘rganish.
7. Ko‘rib esda olib qolingan narsani qayta tiklash.
8. Bentonning ko‘rish xotirasini o‘rganish testi.
9. Tovushlarni eslab qolish uchun o‘tkaziladigan sinovlar.
10. Eslab qolish uchun sinov.
11. Bevosita eslab qolish metodikasi.
12. Piktogramma metodi.
13. Hikoyani qayta esga tushirish.
|
