|
Robotlar haqida umumiy tushunchalar va ta'riflar. "Robot" so‘zi birinchi marotaba
|
| bet | 1/3 | | Sana | 26.03.2023 | | Hajmi | 152.5 Kb. | | #46816 |
Bog'liq 8-Ámeliy jumıs Robotlar haqida umumiy tushunchalar va ta Shavkatova Gulmira, Quronboyeva-Anajon..., 6-ma\'ruza (2) pedagogika, مرفق (2), Diqqat, 2 5192752770968457438, Gaus usuli, Matematika 7 sinf 3-chorak, Axborot tizimlari 20-25-gacha, Kamchilik xatolari boʼlsa uni toʼgʼrilash uchun tavba va tazarru ila Аlloxdan najot, 1111111111, Kurs ishi yozma.G\'affarova D, Burhoniddin Marg‘inoniy va O‘rta Osiyo fiqh maktabi, Oz komplektlangan maktablarda tabiatshunoslik darslarini loyihalash usullarini o\'rgatish
Robotlar haqida umumiy tushunchalar va ta'riflar.
“Robot” so‘zi birinchi marotaba 1920 yilda chex yozuvchisi K. Chapekning “RUR” (Rossum universal robotlari) pesasida ishlatilgan. Robot tushunchasi keng doiradagi turli sistemalar va qurilmalar bilan bog‘liq.
Robotning turli xil avtomatik sistemalar va qurilmalardan asosiy farqi, unda odam harakatlariga o‘xshash harakatlar qila oladigan organning ya'ni mexanik qo‘l (manipulyatorlar) ning borligi va u yordamida robot tashqi muhitga ta'sir qilish
imkoniyati borligidir. Robot odam o‘rniga turli xil manipulyatsiyalarni qila
oladigan mashina - avtomatdir. (1.1 - jadval).
1.1 - jadval.
Robotlarning funksional imkoniyatlari.
Funksiyalar
|
Odamning funksional organlari
|
Robotdagi analog
|
Fikrlash
|
Markaziy nerv sistemasi
|
Boshqarish sistemasi
|
Tashqi muhit bilan aloqa
|
Sezish organlari
|
Sezish elemantlari (datchiklar va sensorlar)
|
Ish va harakat
|
Qo‘l, oyoq va h.
|
Manipulyatorlar va harakatlanish qurilmasi
|
Hayot ta'minoti
|
Qon aylanish va hazm qilish organlari
|
Energiya manbalari
|
Robotlar manipulyatorlar deb ataladigan mashinlar sinfiga kiradi. Manipulyatorlar - ko‘p zvenolardan iborat mexanizm bo‘lib, odam qo‘li harakatlarini imitatsiya qilishga mo‘ljallangan qurilmadir, u masofadan operator yoki programmali boshqarish sistemasi tomonidan boshqariladi [1, 2, 7].
Asosiy tushunchalar va ta'riflar.
Sanoat roboti (SR) - ishlab chiqarish jarayonida harakat va boshqaruv funksiyalarini bajarish uchun mo‘ljallangan bir nechta xarakatlanish darajasiga ega bo‘lgan manipulyator ko‘rinishidagi ijro qurilmasidan hamda qayta dasturlanuvchi dasturiy boshqaruv qurilmasidan tashkil topgan statsionar (qo‘zg‘almas) yoki ko‘chma avtomatik mashina. Texnik adabiyotda bundan ham qisqaroq ta'rif uchraydi: Canoat roboti (SR) - sanoatda ishlatishga mo‘ljallangan qayta dasturlanuvchi avtomatik manipulyator.
Robototexnik tizim deb, shunday texnikaviy tizimga aytiladiki, unda energiya, massa va axborotlar bilan bog‘liq o‘zgartirishlar va aloqalar sanoat robotlaridan foydalanilgan holda aks etadi.
Sanoat robotlari tomonidan o‘rnini bosa oladigan funksiyalari va ular bajara oladigan operatsiyalarga ko‘ra robotlashtirilgan texnologik majmua va robotlashtirilgan ishlab chiqarish majmualari farqlanadi.
Bitta sanoat roboti o‘zaro harakatda bo‘ladigan bir yoki bir nechta texnologik jihozlardan hamda majmua ichidagi ishning to‘la avtomatik siklini va boshqa ishlab chiqarishlarning kirish va chiqish oqimlari bilan aloqalarni ta'minlovchi yordamchi jihozlar yig‘indisidan iborat ishlab chiqarish vositalarining avtonom harakat qiluvchi to‘plamiga robotlashtirilgan texnologik majmua deyiladi.
Yig‘ish, payvandlash, bo‘yash kabi texnologik jarayonlarga oid asosiy operatsiyalarni bajaruvchi bitta sanoat robotidan hamda majmua ichidagi texnologik jarayonlarning avtomatlashtirilgan siklini to‘la ta'minlovchi yordamchi jihozlar yig‘indisidan iborat avtonom harakat qiluvchi ishlab chiqarishning texnologik vositalari to‘plamiga robotlashtirilgan ishlab chiqarish majmuasi deyiladi.
|
| |
