|
Ro‘yxatga olindi” Korporativ boshqaruv fakulteti
|
| bet | 2/29 | | Sana | 21.02.2024 | | Hajmi | 102,49 Kb. | | #159766 |
Bog'liq Ro‘yxatga olindi” Korporativ boshqaruv fakulteti-fayllar.orgXulosa ..................................................................................................
| | |
42
| | |
|
Foydalanilgan manbaalar ro’yxati..................................................
|
44
|
KIRISH
Jahon iqtisodiyoti sharoitida xalqaro biznes xalqaro iqtisodiy munosabatlarni amalga oshirishning asosiy va eng muhim sohasi hisoblanadi. Zamonaviy iqtisodiyot tez davom etayotgan transmilliylashuv jarayoni bilan tavsiflanadi. Transmilliy korporatsiyalar (TMK) bu jarayonning asosiy harakatlantiruvchi kuchi hisoblanadi. TMK lar samarali faoliyat ko’rsatishining asosiy omili xalqaro tovar va xizmatlar ishlab chiqarish bo’lib, ishlab chiqarishni baynalmilallashtirish asosida TMKning bosh kompaniyalari va ularning xorijiy filiallari tomonidan mahsulot ishlab chiqarish hisoblanadi. To’g’ridan-to’g’ri xorijiy investitsiyalar hajmining tez o’sishi, texnologik mehnat taqsimotining firmalar, tarmoqlar va milliy chegaralardan tashqariga chiqishi turli mamlakatlar va turli qit’alarda filiallari bo’lgan yirik xalqaro ilmiy ishlab chiqarish majmualarining paydo bo’lishi bilan birga keladi. Transmilliy korporatsiyalar jahon xo’jaligini xalqaro ishlab chiqarishga aylantirib, uning barcha yo’nalishlarida mahsulotlarning texnik darajasi va sifati, ishlab chiqarish samaradorligi, boshqaruv shakllari, korxonalarni boshqarish bo’yicha ilmiy-texnikaviy taraqqiyotning jadallashuvini ta’minlamoqda.
Hozirgi bosqichda xalqaro transmilliy korporatsiyalar (TMK) jahon iqtisodiyoti va xalqaro iqtisodiy munosabatlarni rivojlantirishning eng muhim elementi hisoblanadi. Ularning shiddatli faoliyati xalqaro raqobatning kuchayib borishi va xalqaro mehnat taqsimotining chuqurlashuvini aks ettiradi. TMK operatsiyalarining o’sishi ularning xalqaro iqtisodiy munosabatlarning xalqarolashuvini ta’minlash istagi bilan bog’liq, ya’ni turli mamlakatlarda joylashgan korxonalarni bir kompaniya doirasida birlashtirib, xalqaro bozor munosabatlarini kompaniya ichidagi munosabatlarga aylantirish. Xorijiy korxonalarning moliyaviy va ishlab chiqarish faoliyatini boshqarish uchun zamonaviy TMKlar, qoida tariqasida, boshqaruv tuzilmasida maxsus tashqi bo’limga ega. Zamonaviy monopoliyalarning xarakterli xususiyatlaridan biri ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlanmalariga (R&D) juda katta xarajatlardir. Misol uchun, IBM, Ford, General Motors kompaniyalarining xarajatlari 1 milliard dollardan oshadi, bu ko’plab mamlakatlarning tadqiqot byudjetlaridan oshadi. Turli mamlakatlar korxonalari o’rtasidagi ishlab chiqarish aloqalarini kengaytirish va chuqurlashtirish jarayonida keng tarqalayotgan ishlab chiqarishni baynalmilallashtirishda TMKlar yetakchi rol o’ynaydi. Ular korporativ biznesning eng kuchli qismini ifodalaydi, xalqaro miqyosda faoliyat yuritadi va jahon iqtisodiy aloqalarini mustahkamlashda yetakchi rol o’ynaydi. Shuning uchun, menimcha, kurs ishim mavzusi bugungi kunda juda dolzarb.
|
| |
